Dự buổi lễ có đồng chí Dương Văn Trang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh; đồng chí U Huấn, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; các đồng chí trong Ban Liên lạc tù chính trị tỉnh Kon Tum, cán bộ lão thành cách mạng, thân nhân các tù chính trị tại Ngục Kon Tum và tù chính trị hiện đang sinh sống trên địa bàn tỉnh Kon Tum; lãnh đạo các sở, ngành, đoàn thể tỉnh; lãnh đạo các huyện ủy, thành ủy, ủy ban nhân dân các huyện, thành phố; đoàn viên, thanh niên, cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang tỉnh, đoàn viên, thanh niên trên địa bàn thành phố Kon Tum; đại diện thân nhân các tù chính trị tại Ngục Kon Tum…
 |
Quang cảnh buổi lễ. |
Tại buổi lễ, các đại biểu đã nghe báo cáo tóm tắt thành tích của Tập thể chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tại Ngục Kon Tum. Nhà ngục Kon Tum là nơi giam giữ tù chính trị được lập sớm nhất ở khu vực Tây Nguyên do thực dân Pháp xây dựng từ những năm 1915-1917. Năm 1930, thực dân Pháp bắt đầu đưa tù nhân chính trị từ nơi khác về giam giữ tại đây với âm mưu thâm độc là vừa cách ly tù chính trị với phong trào cách mạng ở miền xuôi, đồng thời lợi dụng lam sơn chướng khí, lao động khổ sai, ăn uống kham khổ để giết dần, giết mòn người tù.
Tháng 6/1930, đồng chí Ngô Đức Đệ, một đảng viên bị bắt trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh, là người tù chính trị đầu tiên được đưa từ nhà lao Vinh (Nghệ An) lên giam giữ tại đây. Từ tháng 12/1930 đến tháng 3/1931, số lượng tù chính trị đưa lên giam cầm tại Nhà ngục Kon Tum lên đến gần 300 người.
 |
Lãnh đạo tỉnh Kon Tum dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. |
Tại đây, với tinh thần của người đảng viên cộng sản, đồng chí Ngô Đức Đệ đã phát huy tinh thần cách mạng, sáng tạo vượt qua sự giám sát nghiêm ngặt của kẻ địch, tìm cách tuyên truyền gây dựng cơ sở cách mạng trong lòng địch, cảm hóa, giác ngộ tư tưởng cách mạng trong Huỳnh Đăng Thơ (Đội Thơ), Huỳnh Liễu (cai Liễu), Nguyễn Cừ (cai Cừ); huấn luyện, thử thách và thay mặt tổ chức lần lượt kết nạp các đồng chí trên vào Đảng Cộng sản Việt Nam.
Vào cuối tháng 9/1930, các đảng viên đã thống nhất thành lập chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên tại Nhà lao Kon Tum, với tên gọi là “Chi bộ Binh”, là chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên tại vùng đất bắc Tây Nguyên. Sự ra đời của Chi bộ Binh đánh dấu thời khắc “hạt giống” tư tưởng cách mạng của Đảng chính thức được “gieo trồng” trên quê hương Kon Tum, đặt nền móng cho sự ra đời của Đảng bộ tỉnh Kon Tum.
Một trong những sự kiện lịch sử phản ánh tinh thần đấu tranh kiên cường của người tù cộng sản trước sự đàn áp dã man của thực dân Pháp đó là Cuộc đấu tranh Lưu huyết diễn ra vào ngày 12/12/1931. Cuộc đấu tranh đã thể hiện bản lĩnh, khí phách hiên ngang của các chiến sĩ Cộng sản trước lưỡi lê, mũi súng bạo tàn của quân thù; thể hiện ý chí khát vọng vươn lên giành quyền tự do, đấu tranh vì độc lập cho dân tộc, cho Tổ quốc quyết sinh. Tên tuổi của các đồng chí: Trương Quang Trọng, Nguyễn Huy Lung, Đặng Thái Thuyến, Lê Trọng Kha, Võ Am, Nguyễn Phi, Lương Thu Tâm, Phạm Thoan, Võ Thuyên; Nguyễn Hoàn; Bùi Đạt; Trần Hữu Dương; Hoàng Văn Bá; Nguyễn Hào; Nguyễn Mạo Khuê... đã được bao thế hệ người dân Kon Tum nói riêng và cả nước nói chung khắc ghi vào trong tâm trí của mình về chủ nghĩa anh hùng dân tộc.
 |
Ban liên lạc tù chính trị tỉnh Kon Tum dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ. |
Với giá trị và ý nghĩa lịch sử to lớn, ngày 16/11/1988, Bộ Văn hoá, Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã xếp hạng Di tích Nhà ngục Kon Tum là Di tích lịch sử Quốc gia; ngày 21/11/2022, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ban hành Quyết định số 1384/QĐ-CTN, tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược cho Tập thể chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tại Ngục Kon Tum.
 |
Đồng chí Lê Ngọc Tuấn phát biểu tại buổi lễ. |
Phát buổi tại buổi lễ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum Lê Ngọc Tuấn, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc, kính cẩn nghiêng mình trước anh linh của các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh trong hai cuộc đấu tranh lưu huyết, đấu tranh tuyệt thực nói riêng và các chiến sĩ Cộng sản đã hy sinh trong thời gian bị giam cầm tại Nhà Ngục Kon Tum nói chung...
Đảng bộ, quân và dân các dân tộc tỉnh Kon Tum kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, quyết tâm tiếp tục xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền. Củng cố và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết các dân tộc; quản lý, khai thác sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, tiềm năng, lợi thế của tỉnh; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
Đồng chí Lê Ngọc Tuấn
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum
Đây là dịp để người dân toàn tỉnh ôn lại truyền thống đấu tranh anh dũng, kiên cường, giáo dục truyền thống yêu nước, lòng biết ơn sâu sắc đối với các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập, tự do, vì sự toàn vẹn, thống nhất của Tổ quốc.
