Tránh thất thoát tiền sử dụng đất tại các khu dân cư, khu đô thị

Thực hiện Kết luận Thanh tra số 1046/KL-TTCP, ngày 1/7/2021 của Thanh tra Chính phủ, ngày 19/7/2021, UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành Kế hoạch số 126/KH-UBND, đề ra mục tiêu đến hết năm 2021 cơ bản thực hiện xong việc xác định lại giá đất, tính tiền sử dụng đất đối với các dự án khu dân cư, khu đô thị, nhà ở kết hợp thương mại-dịch vụ trên địa bàn tỉnh mà trước đó không thực hiện đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư hoặc đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất. Tuy nhiên, đến nay trong hàng chục dự án, mới chỉ có một dự án được xác định giá một phần diện tích đất.

Nguy cơ thất thoát

Nhằm góp phần sắp xếp lại dân cư, cải thiện hạ tầng đô thị, tăng thu ngân sách nhà nước, Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên giao  Công ty CP Xây dựng và Thương mại HAVICO đầu tư xây dựng Khu đô thị HAVICO tại phường Đồng Quang, thành phố Thái Nguyên. 

Tuy nhiên, dự án được giao cho chủ đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất; mặt khác việc định giá đất tại dự án Khu đô thị HAVICO theo phương pháp so sánh trực tiếp đã lựa chọn diện tích các lô có diện tích 71m2, 100m2 để so sánh là không tương đồng. Giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án khi chưa phê duyệt phương án thu tiền sử dụng đất làm căn cứ để Công ty CP Xây dựng và Thương mại HAVICO nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước theo quy định.

Tương tự, việc giao đất thực hiện các Dự án Khu dân cư số 5, phường Túc Duyên; Khu dân cư sinh thái kiểu mẫu phường Túc Duyên; Khu nhà ở kết hợp thương mại phường Quang Trung; Khu dân cư tổ 4, phường Phan Đình Phùng đều trên địa bàn thành phố Thái Nguyên; khu đô thị Kosy Sông Công trên địa bàn thành phố Sông Công... đều không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án sử dụng đất. Có dự án khu đô thị rộng hàng chục héc-ta, nhưng nộp tiền sử dụng đất chưa đến 20 tỷ đồng. 

Đối với những dự án này, Thanh tra Chính phủ yêu cầu tỉnh Thái Nguyên phải xác định lại giá đất, truy thu phần chênh lệch giá để nộp vào ngân sách. Tuy nhiên, theo lãnh đạo Thanh tra tỉnh, cơ quan được giao phối hợp các cơ quan chức năng rà soát lại các dự án khu dân cư, khu đô thị không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án sử dụng đất, đến nay Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên mới phê duyệt được giá đất của một phần diện tích đất tại một dự án khu dân cư. 

Cần tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc

Việc xác định lại giá đất đối với các dự án khu dân cư, khu đô thị không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu đề ra. Việc chưa xác định lại giá đất để làm cơ sở thu tiền sử dụng đất nộp vào ngân sách làm cho tiến độ triển khai các dự án bị chậm, vì không triển khai được việc này thì không thể triển khai được nhiều công việc, thủ tục liên quan khác của dự án, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân đã mua đất tại dự án. Điển hình là thời gian qua Khu đô thị HAVICO nằm bất động, hạ tầng không được hoàn thiện, cỏ dại mọc um tùm.

Chánh Thanh tra tỉnh Thái Nguyên, Hà Văn Dương cho biết, việc xác định lại giá đất đối với các dự án khu dân cư, khu đô thị không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án sử dụng đất trên địa bàn tỉnh bị chậm, chưa đáp ứng tiến độ đề ra, là do dịch Covid-19 diễn biến phức tạp; việc giao đất các dự án đã diễn ra trong nhiều năm, thậm chí hàng chục năm, hồ sơ chưa được tập hợp đầy đủ, thiếu đơn vị tư vấn độc lập xác định giá đất và các đơn vị tư vấn độc lập này không muốn làm do xác định lại giá đất tại thời điểm giao đất thường là rất khó, định mức thù lao xác định giá đất thấp, rủi ro cho nên các đơn vị tư vấn không muốn tham gia.

Nếu không có đơn vị tư vấn độc lập xác định lại giá đất thì các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan có thẩm quyền, Hội đồng thẩm định giá đất của tỉnh không thể trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt giá đất để tính thu tiền sử dụng đất. Chánh Thanh tra tỉnh Thái Nguyên, Hà Văn Dương chia sẻ: “Khắc phục vấn đề này, tỉnh đang tích cực chỉ đạo các chủ đầu tư, cơ quan chức năng cung cấp đủ hồ sơ, đồng thời động viên các đơn vị tư vấn khắc phục khó khăn để tư vấn xác định lại giá đất đối với các dự án nằm trong diện phải xác định lại giá đất”. 

Bên cạnh đẩy nhanh tiến độ, việc xác định lại giá đất đối với các dự án khu dân cư, khu đô thị không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện dự án sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên cần bảo đảm  đúng quy định của pháp luật, sát với giá thị trường tại thời điểm giao đất, không để thất thoát ngân sách nhà nước, bảo đảm lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.