Các gia đình, phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn không có điều kiện thuận lợi để nuôi con, không có việc làm ổn định, vợ chồng không chung sống hoặc thậm chí sinh con không có điều kiện nuôi và không muốn nuôi con dễ bị các đối tượng lợi dụng, do hạn chế hiểu biết pháp luật họ lại trở thành đối tượng vi phạm pháp luật trong việc bán con.
Thủ đoạn của các đối tượng là tuyển mộ, lừa gạt phụ nữ có thai ngoài ý muốn hoặc có thai nhưng hoàn cảnh khó khăn, không có khả năng nuôi con để đưa sang nước ngoài sinh, sau đó bán trẻ sơ sinh với vỏ bọc cho - nhận con nuôi. Trường hợp chưa kịp sang nước ngoài mà sản phụ đã sinh con thì chúng đưa trẻ sơ sinh sang nước ngoài bán.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Cao Bằng ngày 22/10 vừa qua đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Trần Thị Loan (46 tuổi, trú tại xã Vĩnh An, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang) và Nguyễn Thị Mận (38 tuổi, trú tại xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau) về tội Mua bán người dưới 16 tuổi. Theo TTXVN, Nguyễn Thị Mận bị phát hiện khi đang chuẩn bị đưa 3 phụ nữ và 1 trẻ sơ sinh xuất cảnh sang Trung Quốc bán con. Lực lượng chức năng xác định, từ đầu năm 2021, Trần Thị Loan và Nguyễn Thị Mận đã móc nối với nhau nhằm đưa một số phụ nữ xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc bán con. Vụ việc đang được Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an và Công an các địa phương phối hợp mở rộng điều tra.
Nhiều vụ việc bán con trong năm nay cũng khiến dư luận quan tâm. Ngày 31/8, Tòa án nhân dân tỉnh Cao Bằng đã mở phiên xét xử đối với các bị cáo Nguyễn Văn Nhiều (sinh năm 1974, thường trú tại huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long) và Lâm Tố Quyên (sinh năm 1991, thường trú huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng) về tội mua bán người dưới 16 tuổi.
Tại cơ quan công an, Nhiều và Quyên khai nhận xin trẻ sơ sinh của một phụ nữ tại Trung tâm Y tế huyện Vĩnh Tân (Vĩnh Long), sau đó đưa cháu bé từ Vĩnh Long đến Cao Bằng giao cho bà Trần Thị Thanh Xuân, là người Việt Nam lấy chồng và sinh sống tại tỉnh Phúc Kiến (Trung Quốc). Trước đó, bà Xuân hứa trả cho Nhiều 25 triệu đồng tiền công, Nhiều hứa cho Quyên 15 triệu đồng sau khi bàn giao đứa trẻ cho bà Xuân.
Tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Văn Nhiều bị tuyên phạt 8 năm tù giam, bị cáo Lâm Tố Quyên 7 năm tù giam về tội mua bán người dưới 16 tuổi.
Dư luận hồi tháng 3 năm nay cũng rúng động về chuyên án triệt phá đường dây buôn bán trẻ em sang Trung Quốc đặc biệt nghiêm trọng. Ngày 8/3, Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an cho biết đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố 8 bị can về hành vi mua bán người dưới 16 tuổi. Chuyên án đã giúp giải cứu 5 trẻ sơ sinh, đồng thời ngăn chặn việc bán con của 1 phụ nữ đang mang thai tháng thứ 8.
Quá trình điều tra, Cục Cảnh sát hình sự làm rõ: Tháng 4/2019, Mai Minh Chung đi làm công nhân tại tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Chung móc nối với các đối tượng mua bán trẻ em bằng cách truy cập vào các nhóm, hội “cho nhận con nuôi”, “hiếm muộn”... trên các trang mạng xã hội Facebook, Zalo... để tìm phụ nữ đang mang thai, phụ nữ mới sinh con có hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện nuôi con, cần bán con. Chung thỏa thuận mua trẻ em với giá từ 80 đến 100 triệu đồng, sau đó hướng dẫn các phụ nữ, đưa lên Cao Bằng và tìm cách liên hệ để đưa sang Trung Quốc bằng đường tiểu ngạch.
Theo Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an, đây là vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng. Các đối tượng phạm tội có tiền án về tội có liên quan đến mua bán trẻ em, câu kết chặt chẽ với nhau, lợi dụng sơ hở quản lý biên giới và lợi dụng các trang mạng xã hội như “cho nhận con nuôi”, “hiếm muộn"... để thực hiện hành vi phạm tội. Các đối tượng hoạt động tại nhiều địa phương, chủ yếu liên hệ thông qua mạng xã hội, lợi dụng dịch bệnh vẫn tích cực hoạt động tìm cách đưa trẻ em lên biên giới đưa sang Trung Quốc.
Các hành vi buôn bán trẻ em nêu trên không chỉ xâm hại đến quyền trẻ em mà còn tác động xấu đến đạo đức, thuần phong mỹ tục và ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh, trật tự của đất nước. Trẻ em là đối tượng đặc biệt được pháp luật trong nước và quốc tế bảo vệ, mọi hành vi xâm hại quyền trẻ em sẽ bị xử lý nghiêm minh. Luật Phòng, chống mua bán người 2012, Luật Trẻ em 2016 đã nghiêm cấm hành vi bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em, theo điều 151 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), tội mua bán người dưới 16 tuổi có thể bị phạt tù đến chung thân.
Điều 151 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017). Tội mua bán người dưới 16 tuổi
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:
a) Chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để giao, nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác, trừ trường hợp vì mục đích nhân đạo;
b) Chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác;
c) Tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người dưới 16 tuổi để thực hiện hành vi quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản này.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
b) Lợi dụng hoạt động cho, nhận con nuôi để phạm tội;
c) Đối với từ 02 người đến 05 người;
d) Đối với người mà mình có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng;
đ) Đưa nạn nhân ra khỏi biên giới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
e) Phạm tội 02 lần trở lên;
g) Vì động cơ đê hèn;
h) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%, nếu không thuộc trường hợp quy định tại điểm d khoản 3 Điều này.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
d) Đã lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;
đ) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát;
e) Đối với 06 người trở lên;
g) Tái phạm nguy hiểm.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
