Cô giáo Lương Thị Th, 43 tuổi, tại huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên có triệu chứng đau tay phải trong 5 năm trở lại đây. Lúc đầu đau âm ỉ, như kiến cắn trong khớp vai phải, sau cơn đau lan dần lên phía ngực và ra phía sau.
Đến năm 2018, cô Th đi khám tại Bệnh viện Việt Đức và được các bác sĩ cho chụp phim cộng hưởng từ. Kết quả cho thấy, cô có một khối u to bằng cái hòn bi ve chỗ xương bả vai phải, xâm lấn phần mềm xung quanh. Bác sĩ kết luận cô Th bị bệnh u xương bả vai phải đã xâm lấn ra phần mềm xung quanh.
Bác sĩ cho biết, bả vai là vùng rất nguy hiểm, là nơi mạch máu và thần kinh từ thân mình đi xuống tay, phẫu thuật rất dễ chạm vào thần kinh gây liệt, chạm vào mạch gây tổn thương mạch máu. Thứ hai là nếu lấy bỏ khối u đi, đồng nghĩa với việc là lấy toàn bộ xương bả vai, thế thì lấy gì để thay thế xương đó? Ở Việt Nam chưa từng có người nào được phẫu thuật thay xương bả vai. Không thể phẫu thuật được, cô Th đi về với đơn thuốc giảm đau trên tay và tâm trạng tuyệt vọng.
Cô Th đi khám thêm một số bệnh viện uy tín khác, khám cả các chuyên gia người Singapore, nhưng tất cả đều lắc đầu nói với cô là bệnh này chưa chữa được ở Việt Nam.
Thế nhưng số phận vẫn run rủi cho cô gặp PGS, TS Trần Trung Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn. Sau khi đọc kết quả và thăm khám kỹ lại khớp vai phải của cô, PGS Trần Trung Dũng suy nghĩ rất lâu và nói với cô Th là vẫn có cách điều trị, tuy nhiên cô phải đợi để PGS Dũng liên hệ để có được xương bả vai nhân tạo.
 |
Xương bả vai có khối u được các bác sĩ lấy và thay thế bằng xương nhân tạo.
Trong một tuần sau đó, PGS Dũng đã không ngừng đọc lại y văn thế giới, liên hệ với các giáo sư ở nước ngoài, đặc biệt là với Giáo sư ở Nakazawa, Nhật Bản – chuyên gia về thay xương bả vai và liên hệ công ty thiết bị thay khớp xem có nhập được xương bả vai nhân tạo không.
Sau khi tất cả đã chuẩn bị xong, PGS Dũng đã liên hệ với cô Th đến gặp và đưa ra các phác đồ điều trị cho cô lựa chọn. Cô Th đứng trước hai lựa chọn, một là cắt lấy bỏ toàn bộ xương bả vai và khối u, sau đó chỉ khâu lại phần mềm. Cách thứ hai là vẫn cắt bỏ toàn bộ xương bả vai và khổi u, đồng thời tiến hành phẫu thuật thay toàn bộ xương bả vai phải – chính khối xương bị ung thư; cách này kết hợp điều trị thuốc nội khoa đơn thuần, kết hợp xạ trị và hóa chất.
Không chần chừ, cô Th quyết định nhập viện K Tân Triều và lựa chọn phương án thứ hai, trở thành người Việt đầu tiên thực hiện phương pháp này.
Sau gần hai tháng chuẩn bị kỹ lưỡng, đến ngày 28-12 vừa qua, cô Th đã được PGS Dũng, bác sĩ Trần Quyết, bác sĩ Phạm Sơn Tùng và bác sĩ Nguyễn Minh Toàn cùng kíp mổ viện K Tân Triều gồm BS Hoàng Minh Sâm và BS Trần Đức Thanh đã tiến hành cắt toàn bộ khối u xương và xương bả vai phải, đồng thời thay thế xương bả vai nhân tạo. Ca phẫu thuật được thực hiện trong vòng ba giờ liên tục và thành công hơn cả mong đợi của kíp mổ.
Sau ca mổ, PGS Dũng chia sẻ, khối u xương đã làm cho xương bả vai to và nặng gần gấp đôi xương thật của bệnh nhân, khối u đó đã lan rộng ra xung quanh, chèn ép vào một số nhánh dây thần kinh trên vai của bệnh nhân. “Thật may mắn vì chúng tôi đã bóc được hết u và không để biến chứng gì xảy ra, phẫu thuật thay xương bả vai nhân tạo rất thuận lợi”, PGS Dũng cho hay.
 |
Bệnh nhân bình phục sức khỏe tốt sau ca phẫu thuật.
Qua năm ngày điều trị, hiện tại cô Th đã hoàn toàn khỏe mạnh, đã cử động được phần cẳng tay và bàn tay bình thường, vết mổ hoàn toàn khô, không có dịch. Phim chụp X-quang cho thấy xương bả vai nhân tạo hoàn toàn đúng vị trí giải phẫu, chưa phát hiện các biến chứng nghiêm trọng nào.
PGS Dũng cho biết, kỹ thuật thay xương bả vai hiện giờ không nhiều nơi thực hiện được, và ở Việt Nam thì đây là ca đầu tiên. Tại các nước Đông Á mặc dù nền y học rất phát triển nhưng số ca thay xương bả vai này cũng rất khiêm tốn, chỉ khoảng hơn 10 ca. "Khác với các xương khác, xương bả vai là khối xương nằm phía sau ngực, không cố định chắc chắn vào bất cứ xương nào, mà “treo lơ lửng” giữa các khối cơ lưng và chi trên, vì vậy điều khó nhất trong phẫu thuật thay xương bả vai chính là làm sao cho xương bả vai nhân tạo sau khi thay thế vào vẫn treo giữa các khối cơ mà vẫn đạt giải phẫu ban đầu, không bị lệch hay biến dạng vai khi tay hoạt động. Đồng thời phải bảo đảm thẩm mỹ và không để lại biến chứng mạch máu và thần kinh nào. Ở trường hợp này cô giáo Th, ca mổ đã thành công tốt đẹp", BS Dũng cho hay.
Phẫu thuật thay xương bả vai sẽ cơ hội và mở ra cánh cửa hy vọng cho các bệnh nhân bị ung thư xương bả vai nói riêng, ung thư nói chung và khẳng định sự phát triển của nền y học Việt Nam với các nước trên thế giới.
