Chia sẻ tại tọa đàm, PGS, TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức thành phố Hà Nội cho rằng, nhiều năm nay, vấn đề chỗ ở vẫn là nỗi trăn trở của công nhân và doanh nghiệp. Bởi có an cư thì mới lạc nghiệp, có chỗ ở ổn định thì người lao động mới có thể tập trung toàn lực làm việc.
Theo báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, hiện nay, cả nước có 3,78 triệu công nhân làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất. Khoảng 1,8 triệu người trong số đó có nhu cầu về nhà ở.
Tuy nhiên, kết quả phát triển nhà ở xã hội cho công nhân cho thấy, toàn quốc có 126 dự án, với khoảng 62.700 căn hộ, trên tổng diện tích là 3.135.000m2 đã hoàn tất việc đầu tư xây dựng. Các dự án này mới chỉ đáp ứng gần 30% nhu cầu về chốn ở của công nhân lao động. Bên cạnh đó, có 127 dự án đang tiếp tục triển khai với quy mô xây dựng khoảng 160.900 căn hộ, tổng diện tích 8.045.000m2.
Phó Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị Nguyễn Xuân Khánh đề cập đến thực tế: “Tại Hà Nội, có gần 170 nghìn công nhân đang sinh sống và làm việc, nhưng chỉ 13% trong số đó, tương ứng với hơn 22 nghìn chỗ ở được đáp ứng. Với mức lương trung bình từ 6 đến 9 triệu đồng mỗi tháng, hầu hết các gia đình công nhân đều không có nhiều khả năng tích lũy tài chính để mua nhà ở xã hội”.
Do thiếu quỹ xây dựng và hỗ trợ nhà ở dành cho công nhân, tại nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất, công nhân phải thuê nhà trọ của người dân trong khu vực lân cận, điều kiện sống tạm bợ, diện tích phòng ở chật hẹp, thiếu không gian vui chơi, giải trí...
Mặt khác, một số dự án thí điểm cho thuê nhà ở tuy phù hợp với nhu cầu về mặt tài chính khi có giá thành rẻ nhưng lại chưa được đáp ứng đầy đủ các điều kiện sống cho công nhân.
Khu nhà ở thuộc Dự án thí điểm nhà ở cho công nhân thuê tại xã Kim Chung, huyện Đông Anh được xây dựng trên diện tích đất 20ha, gồm 28 tòa nhà. Cụ thể, có 24 tòa cao 5 tầng với 1.084 căn hộ phục vụ cho 9.168 chỗ ở và 4 tòa cao 15 tầng với 448 căn hộ, phục vụ cho 2.352 chỗ ở. Qua thời gian sử dụng, một số tòa nhà đã xuống cấp, thiết bị hư hỏng nhiều nhưng không được sửa chữa kịp thời, gây khó khăn cho người sử dụng.
Thực tế cho thấy, số lượng công nhân chỉ có nhu cầu thuê nhà thay vì mua nhà ngày càng cao. Bài toán được đặt ra là làm sao để xây dựng nhà ở đạt chuẩn cho công nhân, nghĩa là đáp ứng được các tiện nghi sinh hoạt cơ bản, bảo đảm an toàn, an ninh, tạo điều kiện để công nhân lao động được nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động một cách tốt nhất.
“Giải quyết vấn đề này cần sự vào cuộc của toàn xã hội, xem xét tình hình thực tế ở từng địa phương để đưa ra những phương án phù hợp cho người lao động. Quan trọng hơn cả, nên có quỹ xây dựng nhà cho công nhân thuê và những chính sách hợp lý để thu hút các nhà đầu tư, các doanh nghiệp cùng tham gia đóng góp”, bà Bùi Thị An nhấn mạnh.
