Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân tới Melbourne bắt đầu chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN-Australia

Ra sân bay đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam về phía Australia có: Bộ trưởng Dịch vụ Chính phủ Bill Shorten, Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinnowski; về phía Việt Nam có: Đại sứ Việt Nam tại Australia Phạm Hùng Tâm và cán bộ, nhân viên Đại sứ quán.

Hội nghị Cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia được tổ chức tại Melbourne, Australia từ ngày 5-6/3 với sự tham dự của lãnh đạo các nước ASEAN, Australia và Tổng Thư ký ASEAN. Thủ tướng Timor Leste được mời tham dự Hội nghị lần này với tư cách quan sát viên. Hội nghị có chủ đề “Đối tác cho tương lai”, được tổ chức trong bối cảnh quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Australia diễn ra năng động trên nhiều lĩnh vực.

Đây là dịp để hai bên rà soát quan hệ 50 năm qua và trao đổi các biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ phát triển thực chất, hiệu quả, phù hợp khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đã thiết lập vào năm 2021.

Trong khuôn khổ Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tham dự các phiên họp chính và có một số hoạt động đối ngoại quan trọng khác.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt nhân kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia, thăm chính thức Australia và New Zealand từ ngày 5-11/3.

Australia là một trong những đối tác đầu tiên lập quan hệ đối thoại với ASEAN năm 1974; hai bên nâng quan hệ lên Đối tác chiến lược vào năm 2014 và Đối tác chiến lược toàn diện (CSP) vào năm 2021. Australia tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác tại khu vực Đông Nam Á (TAC) vào năm 2005. Quan hệ ASEAN-Australia được thúc đẩy qua nhiều cơ chế, bao gồm các cuộc họp thường niên cấp lãnh đạo, Bộ trưởng Ngoại giao, quan chức cao cấp (SOM), và Ủy ban Hợp tác chung (JCC). Ngoài ra, hai bên còn có nhiều cơ chế đối thoại cấp Bộ trưởng, SOM và cấp làm việc trong các lĩnh vực chuyên ngành như: quốc phòng, phòng chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, kinh tế, lâm nghiệp…

Hợp tác ASEAN-Australia hiện được triển khai trên cơ sở Kế hoạch Hành động ASEAN-Australia giai đoạn 2020-2024 và Phụ lục triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia. Đến tháng 3/2023, tất cả các dòng hành động thuộc Kế hoạch Hành động ASEAN-Australia giai đoạn 2020-2024 và Phụ lục đã hoặc đang được triển khai.

Về hợp tác kinh tế, Australia là đối tác kinh tế-thương mại quan trọng của ASEAN: tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa ASEAN và Australia đạt 101,08 tỷ USD vào năm 2022 theo thống kê từ ASEAN. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Australia vào ASEAN đạt 2,01 tỷ USD vào năm 2022.

Australia là quốc gia thứ 8, là 1 trong 5 nước Đối tác đối thoại của ASEAN, phê chuẩn Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP). ASEAN, Australia, và New Zealand đã hoàn tất đàm phán và ký kết Nghị định thư thứ 2 sửa đổi Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Australia-New Zealand (AANZFTA). Tháng 9/2023, Australia ra mắt “Chiến lược kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040”, do ông Nicholas Moore, Đặc phái viên của Australia tại khu vực Đông Nam Á chịu trách nhiệm phát triển.

Về quan hệ Việt Nam-Australia, ngày 26/2/1973, hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao và tiến hành lập Đại sứ quán tại mỗi nước; thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện vào năm 2009, Đối tác toàn diện tăng cường vào năm 2015 và nâng cấp lên Đối tác chiến lược nhân chuyến thăm Australia của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào tháng 3/2018.

Australia là một trong những nước rất tích cực hỗ trợ Việt Nam trong công tác phòng, chống dịch Covid-19. Bên cạnh gói hỗ trợ toàn diện trị giá 60 triệu AUD gồm: viện trợ vaccine và hỗ trợ công tác triển khai tiêm chủng thông qua UNICEF, Australia đã tài trợ 26,4 triệu liều vaccine, trở thành nhà tài trợ vaccine lớn thứ hai của Việt Nam. Nước ta cũng trao tặng nước bạn số vật tư y tế (như khẩu trang) trị giá 50.000 USD vào tháng 3/2021).

Hai bên hợp tác tốt trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng thông qua trao đổi đoàn, ký thỏa thuận hợp tác, hợp tác phòng chống tội phạm, quản lý xuất nhập cảnh, chống di cư bất hợp pháp, trao đổi thông tin, kinh nghiệm, đào tạo tiếng Anh... Không quân Hoàng gia Australia 5 lần hỗ trợ vận chuyển bệnh viện dã chiến của ta tới Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Nam Sudan. Kim ngạch thương mại song phương năm 2023 đạt 13,8 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu đạt 5,2 tỷ USD và nhập khẩu đạt 8,5 tỷ USD (giảm lần lượt 12%; 5,3% và 15,7% so với cùng kỳ năm 2022). Năm 2022, đạt 15,7 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu đạt 5,55 tỷ USD, nhập khẩu đạt 10,14 tỷ USD (tăng lần lượt 26,7%; 26,2%; 27,3% so với năm 2021).

Hiện Australia là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Việt Nam và Việt Nam cũng là đối tác lớn thứ 10 của Australia. Phía Australia đã mở cửa cho quả vải, xoài, thanh long, nhãn và tôm đông lạnh. Nước ta đang thúc đẩy nước bạn cho phép nhập khẩu chanh leo, bưởi. Việt Nam cũng đã mở cửa cho Australia đối với 6 loại quả gồm: cam, quýt, cherry, nho, đào và xuân đào.

Tính đến hết tháng 12/2023, Australia có 621 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư hơn 2 tỷ USD, đứng thứ 20/143 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, tập trung ở các lĩnh vực chế biến, chế tạo, dịch vụ lưu trú, y tế, trợ giúp xã hội và nông, lâm, thủy sản. Việt Nam có 92 dự án đầu tư sang Australia với tổng vốn đầu tư là 552,7 triệu USD, đứng thứ 11/80 trong tổng số các nước, vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, chủ yếu trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp, bán buôn bán lẻ và chế biến, chế tạo (riêng năm 2020, Việt Nam đầu tư sang Australia 101,8 triệu USD, chiếm 17,2% vốn FDI của nước ta).