Chọn Thái sư Trần Thủ Độ làm nhân vật trung tâm của vở diễn, có thể nói tác giả kịch bản Hoàng Thanh Du và đạo diễn, nghệ sĩ ưu tú Đỗ Kỷ đã cho thấy sự dũng cảm, dám dấn thân của mình. Bởi đây là nhân vật gây nhiều tranh cãi trong lịch sử. Là một vị khai quốc công thần, người có vai trò cá nhân quan trọng và là trụ cột của triều Trần trong nhiều thập niên, song cuộc đời Trần Thủ Độ cũng bị bao phủ bởi nhiều lời đồn đại, với những việc làm gây tranh cãi cho đến tận sau này.
Do đó nếu chọn cách tiếp cận, khai thác không hợp lý sẽ khiến cho vở diễn trở nên khiên cưỡng, dễ ngả theo một chiều, mang tính minh họa, thiếu chiều sâu, kém thuyết phục.
Không tham vọng dựng lại toàn bộ chân dung cuộc đời Thái sư Trần Thủ Độ, vở kịch “Thiên mệnh” đã rất sáng suốt khi chọn ra một lát cắt hợp lý trong cuộc đời vị danh tướng huyền thoại này. Đó là giai đoạn cuối đời, khi ông tiếp tục phát huy vai trò của người “đứng dưới một người, đứng trên muôn người”, nỗ lực đóng góp toàn bộ tâm sức để gây dựng nên cơ nghiệp nhà Trần, phải đối mặt với nhiều sóng gió trong chính gia đình mình.
Với diễn xuất của dàn diễn viên tài năng của Nhà hát Kịch Việt Nam, không khí một giai đoạn lịch sử đã phần nào được tái hiện sống động, để lại nhiều dư âm. Đặc biệt không thể không nhắc đến nhân vật trung tâm - Thái sư Trần Thủ Độ qua sự thể hiện xuất sắc của nghệ sĩ ưu tú Tạ Tuấn Minh.
Hình tượng Trần Thủ Độ đã hiện lên tài năng, tận tụy, quyết đoán, vừa uy dũng, vừa phân minh. Ông một lòng vì công cuộc thiết lập kỷ cương, nề nếp triều đình, chấn hưng đất nước và cũng là người kiên quyết, rạch ròi với một nguyên tắc: “không có vùng cấm cho bất cứ kẻ nào giẫm đạp lên kỷ cương, phép nước. Đó cũng chính là con đường của muôn dân Đại Việt, hun đúc nên hào khí mãi ngàn năm”.
Vì triều đình, vì lợi ích của quốc gia, Trần Thủ Độ không nệ thân sơ, chấp nhận hy sinh tình riêng, gánh chịu mọi tai tiếng, luôn có thái độ đấu tranh không khoan nhượng đối với những kẻ hại dân, hại nước, xử phạt nghiêm cả hoàng thân quốc thích cho đến người trong gia tộc nếu có sai phạm, nhận về mình những đớn đau dằn vặt cũng như những điều tiếng của thiên hạ.
Màn diễn kịch tính giữa Trần Thủ Độ xét xử hai người anh trai vì âm mưu tạo phản chống lại triều đình tạo được cao trào, gây xúc động cho người xem. Chính tinh thần nêu gương của vị quan đầu triều đã góp phần tạo nền móng quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ một nước Đại Việt thái bình, thịnh trị,
Bên cạnh thành công của vai diễn Trần Thủ Độ, vở diễn “Thiên mệnh” cũng góp phần giải mã những góc khuất lịch sử, tạo hấp dẫn cho người xem: lý do ông can gián vua phong anh ruột làm tể tướng; bí mật cuộc hôn nhân của An Quốc – anh trai Trần Thủ Độ; hiểu thêm Trần Quốc Tuấn trong vai trò một học trò được Trần Thủ Độ phát hiện, đưa về phủ dậy dỗ; mối nhân duyên giữa công chúa Thiên Thành và Trần Quốc Tuấn do đích thân Trần Thủ Độ tác thành,… Nhờ đó vở diễn gần gũi và tạo được sự đồng cảm của người xem với từng nhân vật.
Đồng thời “Thiên mệnh” cũng biết tận dụng những công nghệ hiện đại, tạo chiều sâu, mở rộng không gian của sân khấu như tái hiện khung cảnh trận đánh hào hùng của quân dân nhà Trần với thuyền chiến, binh sĩ hào hùng; khung cảnh lãng mạn bên sông nước khi Trần Thủ Độ hồi tưởng về những ngày tháng thanh xuân,… gây ấn tượng với khán giả.
Chia sẻ về vở kịch “Thiên mệnh”, nghệ sĩ ưu tú Xuân Bắc, Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam cho biết tác phẩm tái hiện lịch sử nhưng vẫn mang tính thời sự cấp thiết trong xã hội hiện đại, xoáy sâu vào vấn đề dùng người của Trần Thủ Độ, khẳng định tầm quan trọng của nhân tài đối với giang sơn, xã tắc... Vở diễn giúp khán giả hiểu rõ hơn về những chuyển biến xã hội, những giằng co tâm lý của từng nhân vật, những bí ẩn sau những trang sử sách chói lọi của dân tộc Việt Nam.
“Thiên mệnh” cùng với vở kịch “Điều còn lại” được Nhà hát Kịch Việt Nam lựa chọn tham gia Liên hoan Kịch nói toàn quốc 2021 diễn ra tại Hải Phòng trong tháng 11/2021.
