Tạo “sân chơi” nghiên cứu khoa học bổ ích cho học sinh

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia được tổ chức nhằm khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu khoa học, vận dụng kiến thức để giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống; tạo cơ hội để học sinh giới thiệu kết quả nghiên cứu khoa học; tăng cường trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục giữa các địa phương và hội nhập quốc tế.

Tại cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia năm nay, đoàn học sinh Hà Nội có một số dự án dự thi đoạt giải cao như: dự án thuộc lĩnh vực hóa học của nhóm tác giả Hoàng Nam Khánh (Trường THPT Việt Đức), Đinh Phan Anh (Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ); dự án lĩnh vực Khoa học xã hội, hành vi của nhóm tác giả Nguyễn Vũ Gia Nguyên và Lê Đức Minh (Trường THPT Chu Văn An) đoạt Giải nhất cuộc thi. Để đạt thành tích xuất sắc không chỉ có tinh thần nỗ lực, đoàn kết của các em học sinh mà còn là sự định hướng, động viên kịp thời của các thầy cô, nhà trường và ngành giáo dục địa phương.

Tại cuộc thi cấp quốc gia năm nay, học sinh Lê Đức Minh, lớp 11, Trường THPT Chu Văn An đại diện nhóm dự án đoạt Giải nhất với dự án lĩnh vực Khoa học xã hội, hành vi cho biết: “Cuộc thi giúp em học hỏi được tinh thần làm việc nhóm, tinh thần nghiên cứu khoa học, kỹ thuật không mệt mỏi. Sân chơi bổ ích, lý thú này tạo cơ hội để em tăng cường giao lưu nghiên cứu khoa học, trang bị kiến thức mới và cũng giúp em tự tin trước thay đổi của cuộc cách mạng khoa học công nghệ và hội nhập quốc tế”.

Trong khi đó, học sinh Hoàng Nam Khánh, lớp 12 A3,Trường THPT Việt Đức cùng nhóm nghiên cứu cũng xuất sắc đoạt Giải nhất với dự án Nghiên cứu công nghệ sản xuất N-Acetyl-DL-Leucin quy mô Pilot làm nguyên liệu bào chế thuốc thuộc lĩnh vực hóa học. Đây là dự án được đánh giá có tính mới và sáng tạo, đã thực hiện thí nghiệm gồm các quy trình phản ứng theo thứ tự nâng cấp dần quy mô từ 1g, 100g, đến 1 kg ở quy mô Pilot; đồng thời, giải mã được các thông số kỹ thuật trong quy trình sản xuất đạt ưu thế hơn so với tài liệu tham khảo (lượng nước, tỷ lệ mol, lượng acid cần dùng, độ pH, nhiệt độ), thích ứng với thực tiễn. Nhóm tác giả cũng đưa ra ý tưởng mới về dạng bào chế phối hợp giữa hoạt chất N-Acetyl-DL-Leucin với PEG 6000, mở ra tiềm năng phát triển thuốc mới điều trị tiền đình...

Cô giáo Nguyễn Bội Quỳnh, Hiệu trưởng Trường THPT Việt Đức cho biết, những năm qua, trường luôn quan tâm, đầu tư các điều kiện để học sinh nghiên cứu khoa học, kỹ thuật. Kết quả trường đạt được năm nay rất đáng tự hào, là động lực để thầy và trò tiếp tục nỗ lực, phấn đấu hơn nữa. Đáng chú ý, học sinh Hoàng Nam Khánh không chỉ có kết quả học tập tốt, đạt giải cao tại các cuộc thi mà còn là tấm gương sáng trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Khánh vinh dự là một trong hai học sinh của trường sẽ được kết nạp Đảng đúng sinh nhật Bác 19/5 tới đây.

Theo PGS, TS Trần Huy Hoàng, Trưởng ban giám khảo cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2023-2024, các lĩnh vực nghiên cứu mà học sinh lựa chọn năm nay khá phong phú, công phu, đúng theo quy trình của một công trình khoa học; nhiều dự án có nội dung và phương pháp phù hợp thực tiễn.

Trong đó, có những dự án đã quy tụ được những ý tưởng khoa học độc đáo, hàm lượng khoa học cao, có sự đầu tư đáng kể cả về hình thức lẫn nội dung. Đặc biệt, kỹ năng trình bày báo cáo của học sinh rõ ràng, tự tin; nhiều em có kiến thức hiểu biết tốt trong lĩnh vực nghiên cứu. Đây là minh chứng cho sự học hỏi, tìm tòi và tham khảo các tài liệu khoa học cả trong và ngoài nước. Một số em còn cho thấy khả năng ngoại ngữ khi trình bày và trả lời lưu loát câu hỏi bằng tiếng Anh, điều đó cho thấy các dự án của Việt Nam đủ tự tin tham gia vào cuộc thi khoa học, kỹ thuật quốc tế sẽ diễn ra tại Hoa Kỳ trong thời gian tới.

Đánh giá về cuộc thi, Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho biết, sau nhiều năm tổ chức, cuộc thi đã lựa chọn được những dự án, những học sinh xuất sắc để tôn vinh, trao giải thưởng; đồng thời cũng đã chọn được những dự án dự thi quốc tế và đạt kết quả cao. Kết quả đó cho thấy sự nỗ lực, cố gắng của học sinh, sự tận tâm của các thầy, cô giáo và sự nghiêm túc, công bằng, chất lượng trong công tác tổ chức.

Đáng chú ý, cuộc thi là sân chơi bổ ích để thúc đẩy học sinh THCS và THPT nghiên cứu khoa học, từng bước hình thành năng lực nghiên cứu khoa học của các em ở bậc cao hơn. Để cuộc thi đi vào thực chất và hiệu quả, Bộ Giáo dục và Đào tạo luôn đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp đánh giá theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 là chuyển từ chủ yếu trang bị kiến thức sang hình thành phẩm chất, năng lực cho học sinh.