Cùng suy ngẫm

Tạo đà hội nhập cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo

Từ năm 2015 đến nay, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia đã hình thành, có đầy đủ các thành phần quan trọng như: cá nhân, tổ chức khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo. Các thành tố như chính sách, tài chính, văn hóa, thị trường và nhân lực trong hệ sinh thái ngày càng gắn kết và tương trợ nhiều hơn để khuyến khích tinh thần khởi nghiệp sáng tạo trong toàn xã hội, làm động lực cho sự phát triển của nền kinh tế.
Các đội dự thi Vòng chung kết tại Cuộc thi Tìm kiếm tài năng khởi nghiệp sáng tạo Quốc gia năm 2023.
Các đội dự thi Vòng chung kết tại Cuộc thi Tìm kiếm tài năng khởi nghiệp sáng tạo Quốc gia năm 2023.

Các chuyên gia, tổ chức thế giới đánh giá thế mạnh của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam là sự vào cuộc và quan tâm của hệ thống chính trị, sức trẻ và nguồn nhân lực chất lượng cao, môi trường kinh doanh được cải thiện, vị thế và hội nhập quốc tế ngày càng mạnh mẽ. Tuy vậy, theo Bộ Khoa học và Công nghệ, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam vẫn đang ở những bước phát triển ban đầu, chưa tương xứng với tiềm năng, khả năng của con người, trí tuệ Việt Nam, chưa đạt đến bước phát triển bền vững, chưa hoàn thiện ở nhiều phương diện so với các hệ sinh thái phát triển khác.

Sau giai đoạn hình thành, kiến tạo nền tảng cơ bản, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo cần bước vào giai đoạn "tăng tốc" và hội nhập sâu hệ sinh thái khởi nghiệp quốc tế. Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cần thể hiện vai trò trong giai đoạn mới, kỷ nguyên mới của dân tộc, với việc tập trung vào các công nghệ tương lai, các sản phẩm sáng tạo đáp ứng nhu cầu vô hạn của con người và tạo ra thị trường chưa có sự cạnh tranh. Ngày hội Khởi nghiệp sáng tạo Quốc gia năm 2024 sắp được tổ chức tới đây sẽ tập trung bàn về các chủ thể trong hệ sinh thái cần phát huy vai trò, sứ mệnh gì để chung tay đưa hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo bước vào giai đoạn mới.

Theo các chuyên gia, cần những chính sách đột phá; cơ chế giải phóng nguồn lực thuộc khu vực công để đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo. Trong đó, hoàn thiện các quy định liên quan phân chia quyền sở hữu kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ, quyền tự chủ của cơ sở giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu, quyền tham gia và điều hành doanh nghiệp của viên chức nghiên cứu,… nhằm khuyến khích và đẩy mạnh hoạt động thương mại hóa, hình thành các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo từ kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ. Nhà nước cần đóng vai trò chủ đạo hoặc có chính sách kêu gọi các nguồn lực xã hội đầu tư không gian, hạ tầng kỹ thuật, phòng thí nghiệm, khu thử nghiệm… cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo sử dụng chung.

Bên cạnh đó, Nhà nước cần thu hút và điều phối các nguồn lực tổng thể, với việc xây dựng và phát triển thị trường vốn đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, khơi thông nguồn vốn từ các tập đoàn, doanh nghiệp lớn, từ các quỹ đầu tư nước ngoài; cho phép huy động vốn từ cộng đồng, khuyến khích nhà đầu tư thiên thần; thúc đẩy tập đoàn, doanh nghiệp lớn đặt hàng, đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo; hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển thị trường ở nước ngoài; chính sách thu hút Việt kiều đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo…

Việc thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy hệ sinh thái cũng được nhiều chuyên gia đề cập như là giải pháp để tạo ra những chuyển biến mới bền vững cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo...