Bộ Xây dựng vừa công bố Văn bản hợp nhất Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, bao gồm Nghị định số 100/2024/NĐ-CP và các sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 261/2025/NĐ-CP và Nghị định số 192/2025/NĐ-CP. Văn bản này, với hiệu lực chính thức từ ngày 10/10/2025 đối với các nội dung sửa đổi, đã hoàn thiện cơ chế pháp lý quan trọng nhằm thúc đẩy mạnh mẽ chính sách nhà ở xã hội và nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân.
Nghị định quy định chi tiết nhiều nội dung quan trọng của Luật Nhà ở số 27/2023/QH15, bao gồm quy định về quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, ưu đãi chủ đầu tư, loại nhà và tiêu chuẩn diện tích, điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ, xác định giá bán, và trình tự, thủ tục mua bán, thuê mua.
Cơ chế vốn và ưu đãi tài chính nổi bật
Một trong những điểm nhấn quan trọng nhằm tạo điều kiện cho người thu nhập thấp là việc quy định mức lãi suất cho vay ưu đãi đối với đối tượng mua, thuê mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Mức lãi suất này được ấn định là 5,4%/năm. Thời hạn vay được thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng nhưng tối đa không quá 25 năm kể từ ngày giải ngân khoản vay đầu tiên.
Về phía chủ đầu tư, Nghị định quy định lợi nhuận định mức tối đa bằng 10% tổng chi phí đầu tư xây dựng phần diện tích nhà ở xã hội. Chủ đầu tư dự án cũng được ưu đãi dành phần diện tích để kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại. Cụ thể, diện tích đất dành cho mục đích kinh doanh này không vượt quá 20% tổng diện tích đất ở của dự án. Trường hợp dự án không bố trí quỹ đất riêng, chủ đầu tư được dành tối đa 20% tổng diện tích sàn nhà ở của dự án để kinh doanh dịch vụ, thương mại.
Quy định chặt chẽ về quỹ đất và điều kiện thụ hưởng
Để bảo đảm nguồn cung ổn định, Nghị định yêu cầu tại các đô thị loại đặc biệt, loại I, loại II và loại III, chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại phải dành 20% tổng diện tích đất ở (trừ đất ở hiện hữu, đất tái định cư) đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội.
Trường hợp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chấp thuận, chủ đầu tư có thể thay thế bằng việc bố trí quỹ đất nhà ở xã hội đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật ở vị trí khác trong cùng đô thị. Hoặc chủ đầu tư được chấp thuận đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội. Số tiền này phải được nộp vào ngân sách địa phương và quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về ngân sách và Quỹ nhà ở quốc gia.
Nghị định cũng cập nhật chi tiết điều kiện về thu nhập đối với các đối tượng thu nhập thấp, công nhân, và cán bộ, công chức, viên chức (khoản 5, 6, 8 Điều 76 Luật Nhà ở):
Người độc thân có thu nhập bình quân hằng tháng thực nhận không quá 20 triệu đồng.
Người độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên có thu nhập bình quân hằng tháng thực nhận không quá 30 triệu đồng.
Trường hợp đã kết hôn, tổng thu nhập bình quân hằng tháng thực nhận của vợ và chồng không quá 40 triệu đồng.
Đối với nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, điều kiện về thu nhập cũng được quy định cụ thể, dựa trên tổng thu nhập của sĩ quan có cấp bậc hàm Đại tá.
Tăng cường quản lý và giám sát
Nghị định quy định rõ trình tự, thủ tục thẩm định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội do chủ đầu tư xây dựng không bằng vốn đầu tư công, giao Cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định. Thời hạn thẩm định là 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Trong quản lý sau đầu tư, Nghị định quy định chi tiết về trình tự, thủ tục thực hiện cưỡng chế thu hồi nhà ở xã hội (không thuộc tài sản công) đối với các trường hợp vi phạm. Quyết định cưỡng chế do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành và việc cưỡng chế sẽ được thực hiện sau khi quyết định có hiệu lực 30 ngày và đã được vận động, thuyết phục.
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm tổ chức, chỉ đạo việc điều tra, khảo sát, tổng hợp nhu cầu để xây dựng, điều chỉnh chương trình, kế hoạch nhà ở xã hội hằng năm. Các địa phương phải rà soát, điều chỉnh, bổ sung quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội trong quy hoạch. Các quy định này thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc tháo gỡ các vướng mắc, tạo quỹ đất và nguồn vốn, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững nhà ở xã hội cho người dân