Tăng cường truyền thông không nên nhận bảo hiểm xã hội 1 lần

Để bảo đảm quyền lợi lâu dài, bền vững cho người lao động trong bối cảnh số người nhận bảo hiểm xã hội một lần có xu hướng tăng trong những tháng đầu năm 2022, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có công văn  đề nghị Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố đẩy mạnh công tác truyền thông không nên nhận bảo hiểm xã hội 1 lần.

Người lao động xếp hàng từ sớm để làm thủ tục rút bảo hiểm xã hội 1 lần tại Bảo hiểm xã hội thành phố Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.
Người lao động xếp hàng từ sớm để làm thủ tục rút bảo hiểm xã hội 1 lần tại Bảo hiểm xã hội thành phố Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.

Hưởng lương hưu, bảo đảm cuộc sống tuổi già

Theo đó, Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố cần truyền thông sâu, rộng về ý nghĩa, giá trị của việc hưởng lương hưu hằng tháng, cụ thể:

Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội để lúc về già được hưởng lương hưu bảo đảm cuộc sống và được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để được chăm sóc sức khỏe, đây là bản chất nhân văn của chính sách, là chính sách hỗ trợ thiết thực cho người lao động.

Thời gian đóng bảo hiểm xã hội chính là thành quả của quá trình lao động, là một khoản tích lũy của bản thân khi còn sức khỏe, còn thu nhập để dành khi về già. 

Người lao động có lương hưu, đồng nghĩa với việc sẽ có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng bảo đảm cuộc sống khi về già, giúp người lao động tự chủ hơn trong cuộc sống của mình, không phải lệ thuộc vào gia đình và xã hội.

Được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí (với mức hưởng 95% chi phí khám, chữa bệnh) trong suốt thời gian hưởng lương hưu để thực hiện khám, chữa bệnh, không phải lo lắng khi không may bị ốm đau, bệnh tật.

Lương hưu được Nhà nước điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế, vì vậy, người hưởng lương hưu luôn được bảo toàn giá trị, không bị rủi ro khi đồng tiền mất giá. 

Khi người lao động qua đời, người lo mai táng sẽ được hưởng trợ cấp mai táng (bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm mất) và thân nhân người lao động sẽ được hưởng trợ cấp tuất 1 lần hoặc trợ cấp tuất hằng tháng nếu đủ điều kiện theo quy định.

Những thiệt thòi khi người lao động lựa chọn nhận bảo hiểm xã hội 1 lần

Khi nhận bảo hiểm xã hội 1 lần, người lao động sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có điều kiện vật chất bảo đảm cho cuộc sống lúc tuổi già, không có cơ hội ổn định cuộc sống. 

Đặc biệt là, sẽ mất đi quyền lợi được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, trong khi ở độ tuổi này thường xuyên đau ốm; mất đi chế độ tử tuất như tiền mai táng phí, trợ cấp tuất 1 lần, thậm chí là các suất tuất hằng tháng (cho con dưới 18 tuổi, vợ/chồng, bố mẹ hết tuổi lao động theo quy định). 

Việc người lao động nhận bảo hiểm xã hội 1 lần đồng nghĩa với việc họ tự tước bỏ quyền được bảo đảm an sinh xã hội của bản thân, tự rời khỏi hệ thống an sinh xã hội. Người lao động nhận bảo hiểm xã hội 1 lần sẽ phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn. 

Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì 1 năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần cho mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. 

Như vậy, nếu lĩnh bảo hiểm xã hội 1 lần, người lao động sẽ bị thiệt khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội sau năm 2014. Nếu so sánh với việc tích lũy thời gian để hưởng lương hưu, thì thiệt thòi là không tính hết được.

Không được cộng nối thời gian tham gia bảo hiểm xã hội. Khi người lao động đã nhận bảo hiểm xã hội 1 lần, nếu tiếp tục quay lại tham gia bảo hiểm xã hội sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội trước đó, dẫn đến người lao động có thể không đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động hoặc nếu đủ điều kiện thì mức lương hưu cũng không cao. 

Do vậy cần truyền thông để người lao động hiểu rõ, với những khó khăn trước mắt, người lao động hoàn toàn có thể bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội, khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện (được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng với các mức 10%-25%-30% trên mức đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn) để được cộng nối thời gian tham gia bảo hiểm xã hội trước đó để hưởng chế độ hưu trí. Thời gian đóng bảo hiểm xã hội càng nhiều thì mức hưởng sẽ càng cao.

Tăng cường công tác truyền thông

Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố tăng cường phối hợp cấp ủy đảng, sở, ban, ngành tại địa phương và các đơn vị có liên quan truyền thông dưới nhiều hình thức. Qua đó, giúp người lao động hiểu rõ về tính nhân văn, ưu việt, tính chia sẻ, trách nhiệm cộng đồng của việc tham gia bảo hiểm xã hội, những bất lợi khi lựa chọn nhận bảo hiểm xã hội 1 lần, lợi ích của chế độ hưu trí, quyền được bảo đảm an sinh của mỗi người dân. 

Chủ động báo cáo Ban chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, UBND các cấp khi tình trạng nhận bảo hiểm xã hội 1 lần ở địa phương tăng cao để có các giải pháp kịp thời. Phối hợp sở, ban, ngành tại địa phương và các đơn vị có liên quan tổ chức các hội nghị đối thoại với người lao động về chế độ hưu trí, bảo hiểm xã hội 1 lần…

Phối hợp Trung tâm Dịch vụ việc làm thành lập nhóm truyền thông trực tiếp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm, phát tờ rơi để tuyên truyền, vận động người lao động không vội vàng hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần, nên bảo lưu hoặc tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, nhằm cộng nối thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để hưởng các chế độ an sinh lúc về già. 

Tăng cường truyền thông tại các khu công nghiệp, khu chế xuất thông qua việc cử viên chức ngành bảo hiểm xã hội đến truyền thông, vận động trực tiếp tại đơn vị sử dụng lao động một cách thường xuyên, định kỳ; phối hợp với Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất truyền thông trực quan thông qua: tờ rơi, tờ gấp; truyền thông trên bảng tin; phát video clip, phóng sự ngắn trên bảng điện tử của các doanh nghiệp, khu công nghiệp. 

Truyền thông tại bộ phận “1 cửa” thông qua việc tư vấn, thuyết phục người lao động thay đổi quyết định hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần; kẹp các tờ rơi, tờ gấp, tài liệu truyền thông về lợi ích hưởng lương hưu hằng tháng, những thiệt thòi khi nhận bảo hiểm xã hội 1 lần vào hồ sơ khi người lao động đến đăng ký nhận bảo hiểm xã hội 1 lần. 

Đồng thời, đẩy mạnh truyền thông trên môi trường Internet, trên các trang mạng xã hội của đơn vị (Fanpage Facebook, Zalo OA, Youtube của bảo hiểm xã hội tỉnh,…).  Tăng cường truyền thông trên hệ thống loa truyền thanh cơ sở…