Hỗ trợ pháp lý được quy định tại Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017, đặc biệt là trong Nghị định số 55/2019/NĐ-CP về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nhằm triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả, thiết thực hơn nữa chính sách này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 81/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021-2025.
Nhiều địa phương còn gặp khó khăn khi hỗ trợ về pháp lý cho doanh nghiệp
Qua 5 năm thực hiện Nghị định số 55/2019/NĐ-CP, một số địa phương đã tích cực, chủ động xây dựng và triển khai đề án, đề tài, chương trình, kế hoạch hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; ban hành Nghị quyết quy định định mức chi của địa phương cho công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, quy chế phối hợp hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp…
Tuy nhiên, bên cạnh nhiều kết quả đã đạt được, công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế như đa số bộ, ngành chưa công bố mạng lưới tư vấn viên pháp luật; chi phí hỗ trợ còn thấp, thủ tục rườm rà.
Đa số doanh nghiệp nhỏ và vừa không có bộ phận pháp chế để tham mưu thực hiện các quy định pháp luật có liên quan. Đội ngũ những người làm công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp còn mỏng, yếu, chưa đồng đều về nhận thức pháp luật, kỹ năng, phương pháp thực hiện…
Theo ông Nguyễn Chính Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Quảng Ninh, chính sách hỗ trợ pháp lý rất quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, phòng ngừa rủi ro pháp lý, góp phần xây dựng môi trường đầu tư, kinh doanh minh bạch, an toàn và bền vững, nhất là trong bối cảnh nhiều chính sách mới về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành trong năm 2025.
Song trên địa bàn tỉnh vẫn có không ít doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin pháp luật, dịch vụ tư vấn pháp lý. Đặc biệt nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa thiếu thông tin thiết thực liên quan đến an toàn thông tin, an ninh mạng và các biện pháp phòng ngừa rủi ro trên không gian mạng đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các nguy cơ tấn công mạng, lừa đảo trực tuyến và rủi ro khủng hoảng truyền thông. Do đó, cần thiết phải xây dựng mạng lưới tư vấn viên pháp luật hỗ trợ doanh nghiệp, nhằm tạo kênh hỗ trợ thường xuyên, chuyên nghiệp và dễ tiếp cận.
Còn tại tỉnh Cao Bằng, dù các hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa đã được tỉnh này tích cực triển khai, trong đó duy trì chuyên mục hỗ trợ pháp lý trên Trang thông tin điện tử Sở Tư pháp nhằm bảo đảm cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin pháp lý phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp. Tuy nhiên hiện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp trên địa bàn Cao Bằng chưa có bộ phận chuyên trách.
Sở Tư pháp là cơ quan đầu mối nhưng hiện chỉ bố trí được một công chức kiêm nhiệm, trong khi khối lượng công việc lớn, yêu cầu nhiệm vụ ngày càng tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tham mưu và hiệu quả triển khai. Tại các sở, ban, ngành khác, nhiệm vụ hỗ trợ pháp lý cũng chủ yếu giao cho cán bộ kiêm nhiệm, thiếu tính chuyên môn hóa.
Sự tham gia của doanh nghiệp còn hạn chế, chưa đồng đều. Mặc dù tỉnh Cao Bằng đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, nhưng mức độ hưởng ứng của doanh nghiệp còn thấp.
Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của pháp luật và ý nghĩa của hoạt động hỗ trợ pháp lý; chưa chủ động tiếp cận, đề nghị hỗ trợ. Tình trạng doanh nghiệp không tham dự hoặc cử người không đúng chuyên môn tham gia các lớp tập huấn vẫn diễn ra; việc trả lời khảo sát nhu cầu hỗ trợ pháp lý còn mang tính hình thức, thiếu tính thực chất.
Do điều kiện nguồn lực còn hạn chế, hiện nay tỉnh chưa xây dựng được mạng lưới tư vấn viên pháp luật phục vụ doanh nghiệp cũng như ban hành chính sách hỗ trợ pháp lý riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở cấp tỉnh theo định hướng của Bộ Tư pháp. Với nỗ lực giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, tỉnh Cao Bằng hiện đang rà soát hồ sơ, đánh giá nguồn lực và khảo sát nhu cầu thực tế để xây dựng Quy định của Ủy ban nhân dân tỉnh về trình tự, thủ tục hỗ trợ chi phí tư vấn pháp luật cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Rà soát, nhận diện bất cập về chính sách để sửa đổi
Ông Lê Vệ Quốc, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp cho biết, hiện nay cả nước có khoảng 900.000 doanh nghiệp thì có đến 97% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, phấn đấu đến năm 2030 có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp. Với số lượng này, chắc chắn nhu cầu hỗ trợ nói chung và nhu cầu hỗ trợ pháp lý nói riêng của doanh nghiệp nhỏ và vừa ngày càng nhiều hơn.
Đặc biệt trong bối cảnh phát triển công nghệ số, hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng mạnh mẽ, sâu rộng như hiện nay, việc phát sinh những vấn đề liên quan đến pháp luật, những vụ việc và vướng mắc pháp lý trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, đầu tư của doanh nghiệp không thể tránh khỏi, thậm chí có thể phức tạp hơn, khó lường hơn, có tính rủi ro cao hơn.
Trong khi đó, khối doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, năng lực cạnh tranh còn chưa đáp ứng, kiến thức pháp luật, nhất là việc thực thi pháp luật còn hạn chế. Do đó, rất cần sự hỗ trợ của Nhà nước thông qua các chương trình, đề án về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó có hoạt động tư vấn pháp luật của mạng lưới tư vấn viên pháp luật hỗ trợ pháp lý…
Đưa ra những giải pháp cụ thể về thể chế pháp luật trong lĩnh vực này, Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc cho biết, cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng, nhận diện những hạn chế, bất cập của Nghị định 55/2019/NĐ-CP.
Cụ thể, Bộ Tư pháp sẽ tập trung mở rộng đối tượng hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp không chỉ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cần bổ sung đối tượng thụ hưởng là hộ kinh doanh để phù hợp với chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước và nhu cầu của xã hội. Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế chung về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp và cơ chế ưu tiên, đặc thù cho từng loại đối tượng cần được ưu tiên theo các Nghị quyết của Đảng…
Đồng thời, quy định rõ trách nhiệm phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, tổ chức hành nghề luật sư, Liên đoàn Luật sư, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam; trách nhiệm xã hội của các luật sư khi tham gia vận hành, phát triển Cổng pháp luật quốc gia trở thành địa chỉ uy tín được người dân, doanh nghiệp tin tưởng, lựa chọn.
![[Video] Bắt nhóm 14 đối tượng thu giữ gần 2,3 tạ pháo nổ](https://cdn.nhandan.vn/images/e9b08f5c382640268f8f6f5352449409e768392c684f3d7b2619a4c307feec148d225e6c7cc402c58e9acf229b682b3ed13199ba6235fd55d52dbfb7c671eedb2e052c3197e73e49933dcb8393bc6adb/dung00-38-17-03still012.jpg.webp)
