Cố tình vi phạm
Được biết, tháng 5-2018, Công ty Gạch ngói Hòa Bình có trụ sở tại thị trấn Cao Phong, huyện Cao Phong đã lập phương án thực hiện đầu tư công trình nạo vét dòng chảy suối Gạo và suối Cái và Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Triệu Phát là đơn vị thiết kế Dự án đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hòa Bình phê duyệt vào tháng 8-2018, được UBND tỉnh Hòa Bình đồng ý vào tháng 9-2018. Theo nội dung phương án và biện pháp thi công đã được phê duyệt, dự án nạo vét suối Gạo và suối Cái được chia thành hai giai đoạn: giai đoạn 1 từ năm 2018-2019, nạo vét khơi thông dòng chảy suối Gạo dài 0,65 km, trong đó phạm vi chiều rộng lòng suối cách chân đê từ 10 m đến 15 m mỗi bên, chiều sâu trung bình là 2,5 m; tổng khối lượng nạo vét gần 42 nghìn m3. Giai đoạn 2, nạo vét khơi thông lòng suối Cái dài 2,3 km...
Tuy nhiên, công ty đã tự ý thi công khi chưa có giấy phép và không thông báo cho các cơ quan có thẩm quyền. Trong quá trình thi công đã đưa máy múc đất, có chỗ múc sâu tới 6 đến 7 m; khoảng cách tới chân đê không đúng quy định, sai hoàn toàn thiết kế đã được phê duyệt, băm nát lòng suối Gạo. Người dân trong xã phản ánh, việc Công ty Gạch ngói Hòa Bình đến thi công múc đất ầm ầm ở lòng suối mà không thông báo cho nhân dân biết là sai quy định. Giờ đây nhìn lòng suối nham nhở khiến người dân ai cũng xót xa...
Ông Bùi Văn Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Cao (tên xã mới sáp nhập từ xã Thanh Lương và xã Cao Thắng) xác nhận: Phía Công ty Gạch ngói Hòa Bình thi công sai thiết kế, múc đất mang đi bán gây bức xúc trong nhân dân. Đang múc chỗ này, người dân phát hiện ra ngăn cản lại tiếp tục chuyển sang chỗ khác múc tiếp... Khi xã phát hiện sai phạm, lập biên bản xử phạt theo quy định nhưng phía công ty không chấp hành.
Theo Quyết định phê duyệt dự án của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hòa Bình do Phó Giám đốc Sở Quách Tự Hải ký (nay ông Hải đã nghỉ hưu) thì dự án nêu trên có tổng mức đầu tư hơn 1,8 tỷ đồng. Nguồn vốn đầu tư do công ty tự huy động. Số tiền đầu tư của công ty được tính vào chi phí thiết kế, thi công, nhân công, thuê máy móc của công ty trong quá trình thi công. Nội dung phương án thực hiện là: nạo vét một số đoạn bồi lắng, san gạt, tạo phẳng lòng dẫn chủ lưu nằm trên địa phận tỉnh Hòa Bình. Giai đoạn 1 (2018-2019) tổng số lượng nạo vét đất cấp II là 41.958 m3; giai đoạn 2 (2019-2020) là: 7.194 m3. Khối lượng đất trong quá trình nạo vét được sử dụng để san lấp mặt bằng tại địa điểm gia đình ông Nguyễn Xuân Thanh và một số hộ dân, tổ chức có nhu cầu san lấp đầm, ao, cải tạo vườn cây trong khu vực... Tuy nhiên, theo người dân trong xã, Công ty Gạch ngói Hòa Bình đã không nạo vét đúng thiết kế mà còn múc sâu xuống lòng suối rồi lấy đất chở đi nơi khác bán. Tại hiện trường, Ông Quách Công Hữu, người dân thôn Xuân Thanh, xã Thanh Cao cho biết, việc Công ty Gạch ngói Hòa Bình múc đất sai thiết kế để trục lợi, cố tình múc đất đi bán không đúng quy định là không thể chấp nhận được, bởi lòng suối bị múc khoét sâu khi có mưa nước chảy trong núi ra rất mạnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến độ an toàn của đê trước mùa mưa bão đang đến gần.
Cần xử lý nghiêm
Trong những lần tiếp xúc cử tri từ cuối năm 2018 đến tháng 5-2020 người dân đã nhiều lần đặt câu hỏi đến các cấp chính quyền từ xã, huyện, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND tỉnh về việc xử lý sai phạm; tuy nhiên, phía công ty vẫn “phớt lờ”. Theo Công an tỉnh Hòa Bình, từ tháng 3 đến tháng 9-2019, người dân trong xã đã đến trụ sở tiếp công dân tỉnh để phản ánh quá trình thực hiện dự án khơi thông dòng chảy suối Cái và suối Gạo không công khai dân chủ, không thông báo đến nhân dân địa phương; quá trình thực hiện dự án không đúng thiết kế, yêu cầu công ty trả lại hiện trạng ban đầu...
Ông Hoàng Đình Tráng, Phó Chi cục trưởng Thủy lợi (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết: Chúng tôi cũng rất bức xúc về việc này và không có chuyện bao che cho sai phạm của Công ty Gạch ngói Hòa Bình. Chính vì vậy, chúng tôi đã kiến nghị chuyển hồ sơ sang Công an tỉnh Hòa Bình để có các biện pháp xử lý. Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Anh Quân cho biết: Sở cũng rất quyết liệt việc này, thường xuyên ban hành các văn bản đôn đốc chủ đầu tư sớm khắc phục. Sở vừa đề xuất UBND tỉnh về vị trí lấy đất để thực hiện việc khắc phục nạo vét của chủ đầu tư và kiến nghị giao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu, báo cáo UBND tỉnh để xem xét, quyết định.
Ngày 26-5-2020, Công an tỉnh Hòa Bình đã có báo cáo UBND tỉnh về những sai phạm của Công ty Gạch ngói Hòa Bình. Cụ thể: Quá trình thực hiện dự án công ty đã vi phạm đào vượt khối lượng là 3.073 m3. Số tiền mà công ty phải nộp vào ngân sách nhà nước là 69.589.992 đồng (trong đó có tiền cấp quyền khai thác, phí bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên). Ngoài ra công ty còn bị xử phạt vi phạm hành chính về việc không nộp hồ sơ, thủ tục để cấp có thẩm quyền xác nhận theo quy định trong việc nạo vét, khơi thông dòng chảy của suối Gạo và suối Cái là 75 triệu đồng. Tổng số tiền Công ty Gạch ngói Hòa Bình phải nộp là hơn 144 triệu đồng. Tuy nhiên, phía công ty vẫn chưa chấp hành nộp phạt. Công an tỉnh Hòa Bình kiến nghị UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các cơ quan giám sát, đôn đốc chủ đầu tư thực hiện dứt điểm việc khắc phục hậu quả, trả lại mặt bằng, tránh gây bất bình trong quần chúng nhân dân, làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương. Đồng thời, đôn đốc công ty thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với ngân sách nhà nước và nộp phạt vi phạm hành chính theo quy định.
Hiện UBND tỉnh Hòa Bình đã thu hồi giấy phép của dự án nêu trên. Tuy nhiên, việc khắc phục sai phạm thì công ty vẫn không thực hiện. Vì vậy, đề nghị UBND tỉnh Hòa Bình và các sở, ngành liên quan cần áp dụng các biện pháp cương quyết để xử lý dứt điểm sai phạm do Công ty Gạch ngói Hòa Bình gây ra.
