Báo Quân giải phóng ra số đầu tiên vào ngày 1/11/1963, ngẫu nhiên trùng với ngày giới tướng lĩnh Sài Gòn, được Mỹ hậu thuẫn, làm đảo chính lật đổ chính quyền Ngô Đình Diệm. Cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc, báo dừng lại ở số 338, ra ngày 15/10/1975.
Với lòng ngưỡng mộ và tha thiết giữ lại, giới thiệu một di sản chính trị tinh thần đang mai một trong sự biết của nhiều người, tác giả Hồ Sơn Đài đã dành hơn hai năm để sưu tầm, và ông đã tìm, sao chép được 108 tờ Quân giải phóng trên tổng số 338 số báo.
 |
Đại tá, PGS, TS Hồ Sơn Đài (phải) chia sẻ về quá trình thực hiện cuốn sách. |
Công việc đầy ý nghĩa này đã góp phần bổ sung tư liệu trong việc phục dựng lịch sử Việt Nam thời hiện đại, phần để tri ân các cựu cán bộ, phóng viên, nhân viên, những người giờ đây dù tuổi đã trên, dưới tám mươi, vẫn vẹn nguyên niềm tự hào lung linh cảm xúc một thời làm báo Quân giải phóng.
PGS, TS Hồ Sơn Đài chia sẻ, để hoàn thành cuốn sách, công việc đầu tiên của ông là đi tìm các nhà báo - những người trực tiếp làm nên tờ báo Quân giải phóng lừng lẫy một thời.
“Công việc này hết sức khó khăn. Cán bộ, nhân viên phóng viên báo Quân giải phóng, người trẻ nhất nay đã hơn 70 tuổi, có người đã ngoài 90 tuổi. Có người hôm trước còn trao đổi tư liệu với tôi để chỉnh sửa lần cuối bản thảo cuốn sách này, nhưng ngày hôm tôi gọi lại thì hay tin người đó đã mất” - PGS, TS Hồ Sơn Đài xúc động kể lại.
 |
Các đại biểu trong buổi giao lưu ra mắt sách. |
Trong điều kiện chiến tranh khốc liệt, việc viết được một bài báo và chuyển tay bài báo ấy (xé từ cuốn sổ học trò 100 trang) về tòa soạn đã khó, việc in ấn ra tờ báo để phát hành đến từng trung đội Quân giải phóng trên toàn miền càng khó hơn. Vậy mà chỉ trong 12 năm, những người làm báo Quân giải phóng đã cho ra đời được 338 số. Đó là một kỳ tích. Báo có đủ tất cả các chuyên mục: xã luận, bình luận, thông cáo báo chí, tin tức thời sự, phóng sự, ghi chép, tường thuật, tổ tiên ta đánh giặc, gương người tốt việc tốt, tùy bút, thơ, tranh, biếm họa…
Trong gần 12 năm hoạt động, với 338 số báo, các thế hệ cán bộ, phóng viên, biên tập viên của báo Quân giải phóng đã công bố hàng nghìn tin, bài (chưa kể hàng trăm bài khác được đăng trên các báo Giải phóng, Quân đội nhân dân, Nhân dân, Đài Phát thanh Giải phóng, Đài Tiếng nói Việt Nam…) phản ánh mọi hoạt động của quân và dân miền nam từ năm 1963 đến năm 1975.
Đó là những bài báo quán triệt chủ trương, nhiệm vụ đấu tranh trong từng thời kỳ lịch sử cụ thể; phổ biến các tấm gương tập thể và cá nhân điển hình, những thông tin tri thức và bài học kinh nghiệm về xây dựng lực lượng và nghệ thuật quân sự của lực lượng vũ trang; là những bài báo tố cáo bản chất, âm mưu, thủ đoạn của đế quốc Mỹ và chính quyền, quân đội Sài Gòn, khích lệ nhân dân và lực lượng vũ trang vượt qua mọi gian nan thử thách, tiến lên giành thắng lợi cuối cùng.
 |
PGS, TS Hồ Sơn Đài ký tặng sách cho độc giả. |
Hoạt động của báo Quân giải phóng đã thực sự trở thành một bộ phận quan trọng hợp thành mũi đấu tranh chính trị trong phương châm hai chân ba mũi ba vùng; một thứ vũ khí tin cậy và sắc bén của Quân ủy, Bộ Tư lệnh, các lực lượng vũ trang nhân dân giải phóng miền nam Việt Nam trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng và văn hóa.
Phát biểu tại buổi giao lưu, ông Trần Trọng Dũng, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam phụ trách phía nam, cho biết cuốn sách Báo Quân giải phóng miền nam Việt Nam (1963-1975) của PGS, TS Hồ Sơn Đài là tư liệu, hành trang cho những người làm báo trẻ để hiểu thêm về một chặng đường của những người làm báo trong thời kháng chiến.
“Cuốn sách này còn là một tư liệu rất quý dành cho độc giả, dành cho những người phục vụ công tác nghiên cứu giảng dạy về báo chí cách mạng Việt Nam” - ông Trần Trọng Dũng cho biết thêm.
