Sáng 18/11, tại Hà Nội, Bộ Công an tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai các giải pháp giảm nguồn cầu về ma túy.
Các đồng chí: Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an; Lê Minh Trí, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao; Nguyễn Huy Tiến, Viện trưởng Viện kiểm sát Tối cao đồng chủ trì Hội nghị. Dự Hội nghị còn có đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương. Hội nghị được tổ chức trực tuyến đến 12 điểm cầu các tỉnh, thành phố trên cả nước.
 |
Toàn cảnh Hội nghị. |
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí nhấn mạnh đến hệ lụy, hậu quả, tác hại khủng khiếp của ma túy đối với an ninh trật tự, sự phát triển kinh tế-xã hội cũng như sức khỏe giống nòi của đất nước. Mặc dù kết quả đấu tranh phòng, chống ma túy trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, song cuộc đấu tranh này vẫn chưa căn cơ do nguồn cung, nguồn cầu hiện vẫn lớn.
Giảm đầu “cầu” người nghiện, tấn công đầu “cung” ổ nhóm, đường dây tội phạm ma túy
Số người sử dụng ma túy trong danh sách quản lý mới chỉ chiếm 1/4 so với thực tế
Thông tin tại Hội nghị, Trung tướng Nguyễn Văn Viện (Cục trưởng C04) cho biết, hiện nay các cơ quan chức năng còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong công tác giảm nguồn cầu về ma túy.
Toàn quốc hiện có 126 điểm và 4 tụ điểm phức tạp về ma túy, 4 điểm phức tạp về ma túy hoạt động trên không gian mạng, 2.787 cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự và dịch vụ nhạy cảm tiềm ẩn nguy cơ hoạt động của tội phạm và tệ nạn ma túy.
Hiện, còn nhiều người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy được phát hiện qua các vụ án, vụ việc, kế hoạch kiểm tra chuyên đề… nhưng không nằm trong danh sách quản lý của địa phương.
Thống kê năm 2023, toàn quốc phát hiện 35.293 đối tượng dương tính với ma túy thông qua công tác bắt giữ. Trong đó, có 6.235 đối tượng có trong danh sách quản lý, 29.058 đối tượng không nằm trong danh sách quản lý. Như vậy, theo lãnh đạo C04, có thể người sử dụng ma túy trong danh sách quản lý hiện nay mới được 1/4 con số thực tế.
Với số lượng người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy như hiện nay, đặc biệt số ngoài cộng đồng còn cao ở mức 95.644 người, được xác định là “nguồn cầu” tiêu thụ ma túy lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, nguồn lực lao động, gây thiệt hại lớn cho kinh tế khoảng 1.500 tỷ đồng chi cho mua ma túy; Tiềm ẩn nguy cơ cao, được coi là nguồn của các loại tội phạm (trộm cắp, cướp, cướp giật, cố ý gây thương tích, giết người...).
 |
| Trung tướng Nguyễn Văn Viện báo cáo tại Hội nghị. |
Trung tướng Nguyễn Văn Viện nhấn mạnh: Năng lực tổ chức cai nghiện của các cơ sở cai nghiện không đáp ứng nhu cầu thực tế. Cả nước có 97 cơ sở cai nghiện công lập mới đáp ứng được 60% nhu cầu so với thực tiễn, nhiều cơ sở xuống cấp; nhiều cơ sở được giao đa chức năng (nuôi dưỡng cả đối tượng tâm thần).
Chỉ có 50% số cơ sở cai nghiện công lập hiện nay đáp ứng được cơ sở vật chất theo quy định. Trong khi đó, chưa có chính sách cụ thể để thu hút các tổ chức, tư nhân đầu tư vào công tác cai nghiện, cả nước mới chỉ có 13 cơ sở cai nghiện ma túy tư nhân, quy mô còn rất nhỏ.
Cùng với đó, công tác cai nghiện tại gia đình, cộng đồng thực hiện không hiệu quả, làm hình thức. Hiện, mới có 20/63 tỉnh có chỉ đạo triển khai thực hiện chính sách cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng. Việc chẩn đoán xác định nghiện các loại ma túy mới (ma túy đá, cần sa, ketamine...) còn gặp nhiều khó khăn do các triệu chứng của hội chứng cai không điển hình.
Độ tuổi sử dụng ma túy có xu hướng trẻ hóa, từ 12-30 tuổi chiếm 44,6%; từ 30 tuổi trở lên chiếm 55,4%, tập trung vào nhóm không có việc làm hoặc có việc làm nhưng không ổn định (chiếm 60%), sử dụng chủ yếu là ma túy tổng hợp.
Một khó khăn, thách thức khác liên quan tới kiềm chế nguồn cầu về ma túy là công tác quản lý sau cai và phòng, chống tái nghiện. Theo đó, chính sách cho người nghiện, người bị quản lý sau cai nghiện, nhất là chính sách về tín dụng, vay vốn, tạo việc làm rất khó khăn. Người nghiện, người bị quản lý sau cai không tiếp cận được nguồn vốn, trong khi đó trên 50% người nghiện, người bị quản lý sau cai không có việc làm, thu nhập ổn định.
Tổng cao điểm rà soát các đối tượng nghiện ma túy trên toàn quốc
Giải pháp của C04 đưa ra là các lực lượng chức năng phải thực hiện quyết liệt Kế hoạch số 483 của Bộ Công an về cao điểm tổng rà soát, thống kê, phát hiện người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy; đấu tranh giải quyết điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy và đối tượng bán lẻ trái phép chất ma túy.
Đẩy mạnh tuyên truyền tác hại của ma túy, nhất là tại những địa bàn phức tạp, những nơi được rà soát đánh giá là điểm phức tạp, tụ điểm phức tạp hoặc điểm nguy cơ là cơ sở kinh doanh có điều kiện hoặc điểm nguy cơ truyền thống.
Đối tượng tập trung tuyên truyền là học sinh, sinh viên, công nhân khu công nghiệp, khu chế xuất, công trường xây dựng; người dân trong cộng đồng dân cư và chủ cơ sở, quản lý, nhân viên các cơ sở kinh doanh có điều kiện, những đối tượng quản lý chung cư, tòa nhà, tổ dân phố….
Cùng với đó, đẩy mạnh áp dụng khoa học, công nghệ trong công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy.
Với lực lượng chức năng, cần đấu tranh quyết liệt, bắt giữ tội phạm ma túy theo hướng “mở rộng toàn bộ đường dây”, “không chỉ đánh khúc giữa”; ngăn chặn hiệu quả nguồn cung, không để tác động đến nguồn cầu ma túy trong nước.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Lương Tam Quang đánh giá cao những kết quả, thành tích đã đạt được của các bộ, ngành, địa phương trong công tác phối hợp đấu tranh phòng, chống ma túy, giảm nguồn cầu về ma túy trong thời gian qua.
 |
| Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Lê Minh Trí phát biểu. |
Bộ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh 4 nội dung lớn, 6 nhiệm vụ cần làm ngay trong lực lượng Công an nhân dân. Cụ thể: tổng rà soát thống kê số người nghiện ma túy trên toàn quốc. Tất cả những đối tượng dương tính với ma túy mà không nằm trong danh sách quản lý sẽ xem xét trách nhiệm của chỉ huy công an các đơn vị.
Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội chỉ đạo lực lượng cảnh sát khu vực, công an xã nhập dữ liệu những người nghiện ma túy lên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, hoàn thành trước 15/12/2024; ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ trong phòng, chống ma túy; chủ trì bảo đảm rút ngắn thời gian xác minh thông tin không quá 3 giờ, tạo thuận lợi tối đa cho công an các địa phương hoàn thành thủ tục đưa người nghiện ma túy đi cai nghiện.
Lực lượng công an trên toàn quốc thực hiện tổng cao điểm rà soát các đối tượng nghiện ma túy, trên phương châm: xã làm trong sạch xã, huyện làm trong sạch huyện, cấp trên hỗ trợ, phân công, phân cấp địa bàn; thường xuyên kiểm tra đột xuất, kiểm tra xử lý nghiêm, kiểm điểm trách nhiệm của người đứng đầu các cấp; đề xuất kiểm tra chéo, kiểm tra ngược giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý; phối hợp chặt chẽ với Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân cùng cấp, không để bị can phạm tội về ma túy bỏ trốn trong quá trình điều tra; nghiên cứu kiến nghị thay đổi, chỉnh sửa luật liên quan đến phòng, chống ma túy nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, phòng ngừa.
Bộ trưởng Lương Tam Quang cũng yêu cầu sớm xây dựng thực hiện kế hoạch chiến dịch truyền thông về hiểm họa ma túy. Các bộ, ngành, địa phương nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện, không để xảy ra tình trạng chống phá, thẩm lậu ma túy tại các cơ sở cai nghiện ma túy.
Từ năm 2022 đến nay, lực lượng Công an nhân dân đã chủ trì, phối hợp lực lượng chức năng phát hiện, đấu tranh hơn 67 nghìn vụ, bắt giữ hơn 105 nghìn người, thu giữ gần 1,6 tấn heroin, hơn 1,7 tấn cần sa và hơn 7,6 tấn, 7 triệu viên ma túy tổng hợp.
