Ngày 19-12, tại Hà Nội, Bộ Thông tin - Truyền thông (TT-TT) và Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) tổ chức lễ ký biên bản chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu nhà nước tại Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam (VietnamPost) từ VNPT về Bộ TT-TT, theo Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 16-11-2012 của Thủ tướng Chính phủ.
Đây là sự kiện chuẩn bị cho thời điểm VietnamPost chính thức tách ra hoạt động độc lập với VNPT từ ngày 1-1-2013 tới đây; đồng thời là bước cuối cùng, khép lại quá trình chia tách Bưu chính - Viễn thông (BC-VT) tại Việt Nam đã được khởi động triển khai từ hơn 10 năm trước.
Cùng với việc tách khỏi VNPT, Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam có tên gọi mới là Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam (tên viết tắt tiếng Việt là “Bưu điện Việt Nam”, tiếng Anh là “VietnamPost”), hoạt động theo mô hình Công ty TNHH một thành viên không có Hội đồng thành viên, áp dụng mô hình Chủ tịch công ty và Ban tổng giám đốc với chủ sở hữu trực tiếp là Bộ TT-TT.
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng TT-TT Nguyễn Bắc Son khẳng định, đây là dấu mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của thông tin và truyền thông, đánh dấu bước trưởng thành và mở ra một giai đoạn phát triển mới của cả hai lĩnh vực bưu chính và viễn thông. Đặc biệt, việc Chính phủ đồng ý Tổng công ty Bưu chính Việt Nam được lấy tên Bưu điện Việt Nam, một cái tên gần gũi, quen thuộc với nhân dân từ cơ sở đến trung ương, gắn liền với quá trình Cách mạng Việt Nam, thể hiện sự tin tưởng Tổng công ty Bưu điện Việt Nam sẽ tiếp tục vươn lên, giữ vững và phát huy được truyền thống vẻ vang của Bưu điện nước nhà.
Tách bưu chính khỏi viễn thông – xu hướng tất yếu
Việc chia tách bưu chính, viễn thông là nhu cầu khách quan của sự phát triển kinh tế thị trường và phù hợp với xu thế chung của thế giới. Trên thế giới, quá trình chia tách bưu chính, viễn thông được triển khai từ những năm 1970 và diễn ra mạnh nhất vào cuối những năm 1980, đầu 1990.
Kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy, việc chia tách này sẽ tạo điều kiện cho viễn thông thực hiện tự do hóa thương mại, còn bưu chính có điều kiện để cải cách, từng bước tiến tới cân bằng thu chi và có lãi.
Đến nay, hầu hết các nước thành viên của UPU (189 nước) đã tách riêng bưu chính, viễn thông và chỉ còn khoảng 10%, chủ yếu là những quốc gia nhỏ, nơi quy mô mạng lưới và hoạt động của cả hai lĩnh vực ở mức nhỏ và vừa là chưa thực hiện việc chia tách này.
Tại Việt Nam, trên cơ sở nhận thức rõ xu thế phát triển của thế giới và xuất phát từ thực tiễn hoạt động bưu chính, viễn thông trong nước, từ năm 1998, Tổng cục Bưu điện đã trình Chính phủ đề án về đổi mới tổ chức sản xuất và quản lý ngành Bưu điện Việt Nam, trong đó có nội dung tách bưu chính, viễn thông.
Tháng 9-2001, VNPT đã khởi động lộ trình chia tách bưu chính, viễn thông bằng việc tiến hành thí điểm chia tách ở cấp huyện tại 10 tỉnh, thành phố. Đến tháng 6-2007, với việc VietnamPost được thành lập, quá trình chia tách bưu chính, viễn thông trên quy mô toàn VNPT và trong phạm vi toàn quốc đã được cụ thể hóa. Từ ngày 1-1-2008, tuy vẫn nằm trong VNPT nhưng VietnamPost đã có pháp nhân riêng, thực hiện tổ chức sản xuất và hạch toán độc lập với khối viễn thông.
Qua hơn 10 năm khởi động lộ trình chia tách bưu chính, viễn thông và gần 5 năm thành lập Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam, đến thời điểm này, các điều kiện cần thiết để VietnamPost tách ra hoạt động độc lập hoàn toàn đã được chuẩn bị tương đối đầy đủ, và việc triển khai hoàn tất lộ trình chia tách bưu chính, viễn thông là phù hợp. Đến thời điểm hiện tại, VietnamPost đã nhận bàn giao đủ tổng số 8.122 tỷ đồng vốn điều lệ. Đã có trên 50 bưu điện và viễn thông địa phương thống nhất được phương án phân chia tài sản nhà đất, trong đó có 43 địa phương đã trình và được Hội đồng thành viên VNPT ra quyết định phân chia nhà cửa, đất đai. Hiện nay, VNPT và VietnamPost vẫn đang tiếp tục khẩn trương hoàn tất các thủ tục phân chia và bàn giao phân chia nhà đất tại các địa phương.
Việc tách VietnamPost hoạt động độc lập với VNPT là xu thế tất yếu, tạo điều kiện thuận lợi để cả VNPT và VietnamPost cùng đổi mới, phát triển mạnh mẽ hơn. Với VNPT, đây sẽ là một trong những bước đi quan trọng trong lộ trình tái cấu trúc, sắp xếp lại hệ thống kinh doanh của Tập đoàn. Còn với VietnamPost, đây sẽ là động lực để toàn ngành bưu chính tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và phát triển bền vững.
Năm 2013 là năm đầu tiên tách ra hoạt động độc lập hoàn toàn với VNPT cũng sẽ là năm cuối cùng VietnamPost được nhận trợ cấp công ích trực tiếp bằng tiền của Nhà nước. Đây sẽ là những khó khăn thách thức trước mắt đối với VietnamPost. Tuy nhiên, Vietnam Post vẫn đặt mục tiêu tổng lợi nhuận toàn Tổng công ty là 45,5 tỷ đồng, tăng 7% so với dự kiến thực hiện năm nay. Trong đó, lợi nhuận công ty mẹ - Bưu chính Việt Nam phấn đấu đạt 32,5 tỷ đồng, tăng 5% so với năm 2012 và lợi nhuận các công ty con đạt 13 tỷ đồng, tăng 14%. VietnamPost cũng đã cơ bản hoàn thành xây dựng chiến lược phát triển giai đoạn 2011-2015 và định hướng đến năm 2020. Theo đó, dự kiến các chỉ tiêu về doanh thu, lợi nhuận và năng suất lao động của VietnamPost qua các năm sẽ liên tục tăng cao, trong đó mức tăng trưởng doanh thu bình quân là 14%; lợi nhuận tăng trưởng bình quân 52% và năng suất lao động tăng khoảng 16%.
