Phú Yên: Tưng bừng lễ hội đập Đồng Cam

Đập Đồng Cam được xây dựng trên sông Ba, cách TP. Tuy Hoà hơn 30km về hướng Tây, do một số kỹ sư người Pháp thiết kế, xây dựng và chính thức đưa vào sử dụng từ năm 1932. Theo tài liệu, công trình này kéo dài tám năm (1924-1932), đã huy động trên 5 triệu 350 ngàn ngày công lao động; với hàng triệu mét khối đất, đá, bê tông đã được đào, đắp thủ công trong điều kiện hết sức khó khăn, môi trường rừng thiêng, nước độc. Sự cố đau xót nhất đã xảy ra vào ngày 1- 9-1929, một chiếc thuyền chở công nhân thi công bị đắm trên sông Ba làm 52 người thiệt mạng; ngoài ra, có hai công nhân khác đã tử nạn khi đắp đê quai và bắn mìn phá đá.

Ngoài việc góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, đập Đồng Cam còn là một công trình có giá trị mỹ thuật cao bên cạnh ý nghĩa về lịch sử, kinh tế, du lịch. Hằng năm, vào ngày mồng Tám tháng Giêng âm lịch, tỉnh Phú Yên tổ chức dâng hương, tưởng niệm các bậc tiền nhân đã có công tạo dựng nên công trình để đời này. Trải qua 80 năm được hình thành, hệ thống đập Đồng Cam vẫn tồn tại và phát huy hiệu quả, các thế hệ người dân Phú Yên luôn có ý thức gìn giữ, bảo vệ an toàn cho công trình.

Tỉnh Phú Yên giao cho Công ty TNHH một thành viên Thuỷ nông Đồng Cam quản lý, khai thác công trình này. Ông Trần Tiến Anh, Giám đốc công ty cho biết, hàng năm công ty dành một nguồn kinh phí đáng kể để tu bổ, nâng cấp toàn bộ hệ thống, phát huy hiệu qủa kinh tế và tạo cảnh quan môi trường, hình thành nên một điểm du lịch sinh thái thu hút du khách thập phương. Đây cũng là điều kiện để Lễ hội đập Đồng Cam ngày càng được nâng cấp, mở rộng trở thành một trong những lễ hội lớn của Phú Yên.

Hệ thống thuỷ nông Đồng Cam gồm một đập dâng dài 680m, hai cống lấy nước vào hai kênh chính nam và chính bắc dài trên 70 km; gần 200 km kênh mương các cấp; trên kênh còn có trên 1.200 công trình lớn nhỏ phục vụ việc điều tiết dẫn nước. Đập Đồng Cam mỗi năm đảm bảo nước tưới cho 30 ngàn ha lúa nước hai vụ, thuộc các huyện Phú Hoà, Đông Hoà, Tây Hoà, TP Tuy Hoà và một phần của huyện Tuy An.