Phê phán cần tinh thần xây dựng và nhân văn

Phần đông ý kiến cho rằng, hoa hậu Ý Nhi có cái tôi quá lớn. Ngay lập tức, nhiều nhóm antifan (thuật ngữ dùng để chỉ những người không thích, thậm chí chống đối, ghét bỏ ai đó) hoa hậu nhanh chóng được lập ra với số lượng thành viên tăng chóng mặt lên tới hàng trăm nghìn người. Họ liên tục chế giễu, “ném đá” những câu nói, moi móc chuyện đời tư của Ý Nhi, bất chấp việc cô và ngay cả khi Ban tổ chức Miss World Vietnam 2023 đã công khai xin lỗi công chúng.

Những bức xúc từ dư luận là phản ứng dễ hiểu bởi lâu nay, đi kèm sức nặng của vương miện hoa hậu bao giờ cũng là sự kỳ vọng của cộng đồng về không chỉ nhan sắc mà còn cả vẻ đẹp trí tuệ, tâm hồn, nhân cách, hành xử của người đăng quang.

Không riêng Ý Nhi, từng có nhiều người đẹp từng vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ dư luận vì những phát ngôn gây tranh cãi, kém duyên. Đã là người của công chúng, nhất là trong thời đại công nghệ số, thì càng phải biết giữ gìn hình ảnh, kiểm soát lời ăn tiếng nói. Khi không thể kiểm soát, làm chủ được hành vi, ứng xử của bản thân, đương nhiên sẽ phải đối diện với những nhìn nhận, đánh giá khắt khe từ dư luận.

Tuy nhiên, sẽ không có gì để nói nếu những ý kiến trái chiều được đưa ra đều xuất phát trên cơ sở phê phán có căn cứ và mang tính xây dựng, bởi đây sẽ là kênh phản hồi để những người nổi tiếng tự nhìn nhận lại mình, rút ra bài học và thay đổi bản thân theo hướng tích cực hơn.

Song theo dõi phản ứng của nhóm antifan Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2023 trên mạng xã hội những ngày qua, có thể thấy nhiều tài khoản dường như đã vượt quá giới hạn của sự phê phán văn minh khi không ngừng đưa ra những bình phẩm mang tính công kích, bôi nhọ, xúc phạm đối tượng bằng những lời lẽ khiếm nhã, bất lịch sự.

Đáng nói hơn, nhiều antifan đã tràn vào trang chủ Hoa hậu Thế giới để lại những bình luận chê bai Ý Nhi, đòi ban tổ chức xem xét tước danh hiệu của tân hoa hậu. Hành vi quá khích này đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của công chúng quốc tế. Nhiều tài khoản thẳng thắn bày tỏ sự thất vọng đối với lối hành xử thiếu suy nghĩ, kém văn minh của khán giả Việt. Như vậy, vô hình trung, những hành vi này đã làm xấu hình ảnh Việt Nam trong mắt Ban tổ chức Hoa hậu Thế giới nói riêng, bạn bè quốc tế nói chung.

Đáng buồn là những ngày qua, tham gia giễu nhại tân hoa hậu không chỉ có những antifan trẻ tuổi, thích hóng “biến”, thích “tát nước theo mưa”, mà còn có cả những người đã ở độ chín về cả độ tuổi và sự nghiệp. Câu thoại trong đoạn kịch đầy tính “bắt trend” gần đây của một nghệ sĩ nổi tiếng đã mang đến những tràng cười cho khán giả, nhưng đằng sau đó cũng cho thấy sự thiếu tế nhị khi lấy sai lầm, sự tổn thương của người khác làm chất liệu giải trí.

Những năm gần đây, với sự hỗ trợ của công nghệ, các nhóm antifan ngày càng có nhiều “quyền lực” và tầm ảnh hưởng đối với người của công chúng. Họ sẵn sàng đăng hàng trăm bài nói xấu, chế ảnh, “bóc phốt” mỗi ngày, thậm chí len lỏi cả vào fanpage các nhãn hàng, đối tác quảng cáo đòi dằn mặt, tẩy chay nghệ sĩ. Không ít người nổi tiếng từng lao đao trước phản ứng dữ dội của những hội, nhóm antifan.

Điều này một mặt nhắc nhở những người nổi tiếng phải biết cách giữ mình, nhưng mặt khác cũng báo động cho những hành vi phê phán phản cảm, thiếu chừng mực của một bộ phận cộng đồng mạng. Đã đến lúc, cần có những công cụ quản lý, hình thức phát hiện và xử lý đủ sức răn đe đối với những hành vi đi ngược lại văn hóa ứng xử văn minh trên môi trường mạng.

Quay trở lại câu chuyện của Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2023, những phát ngôn có phần vội vàng, thiếu chín chắn của tân hoa hậu là điều rất đáng tiếc. Nhưng điều cần quan tâm hơn là phê phán điều gì và phê phán thế nào cũng nên xuất phát từ tinh thần xây dựng, sự bao dung và nhân văn thì mới phát huy hết được hiệu quả của sự phê phán.