Với thịt ngọt, chắc, gạch béo, hàm lượng dinh dưỡng cao… cua Cà Mau vinh dự lọt vào top 100 món ăn đặc sản Việt Nam.
Đến năm 2022, diện tích nuôi cua ở Cà Mau đã phát triển lên hơn 250.000ha, năng suất bình quân 100 kg/ha/năm, sản lượng ước tính khoảng 25.000 tấn/năm.
Trong đó, diện tích nuôi cua kết hợp với tôm trong vùng rừng ngập nước được chứng nhận sinh thái, hữu cơ và các chứng nhận khác gần 20.000ha (có 9 loại chứng nhận), sản lượng đạt khoảng 2.000 tấn/năm; phần lớn diện tích còn lại được nuôi theo hình thức tự nhiên, theo hướng sinh thái trong vuông nuôi thủy sản.
Với thông số trên thì Cà Mau trở thành địa phương có sản lượng cua nhiều nhất trong cả nước, tổng giá trị sản lượng bình quân mỗi năm hơn 10.000 tỷ đồng. Cũng vì lẽ đó, cua Cà Mau được xác định là ngành hàng chủ lực tại địa phương, vị thế con cua tỉnh này chỉ đứng sau con tôm.
Cua Cà Mau cũng đã được cấp bảo hộ chỉ dẫn địa lý và bảo hộ với hình thức nhãn hiệu tập thể. Đây là cơ sở và là công cụ về mặt pháp lý để Cà Mau tăng cường hơn nữa quản lý, kiểm soát và quảng bá thương hiệu sản phẩm, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm cua của địa phương.
Báo cáo của ngành chức năng tỉnh tại Hội thảo “Giải pháp phát triển bền vững nghề cua Cà Mau”, tổ chức vào chiều 25/12 cũng chỉ rõ, nhờ đẩy mạnh chuyển đổi sản xuất mà giờ đây, mô hình nuôi cua ở Cà Mau đa dạng về hình thức, như: Nuôi cua kết hợp với các loài thủy sản khác (vùng nuôi quảng canh, quảng canh cải tiến chuyên tôm, lúa-tôm, rừng-tôm) với diện tích khoảng 248.000ha; nuôi thâm canh, bán thâm canh (nuôi cua hầm đất) bằng phương pháp nuôi cải tiến 2 giai đoạn khoảng 2.000ha; một số doanh nghiệp tại địa phương đang triển khai mô hình nuôi cua trong hộp nhựa…
Phục vụ cho vùng nuôi rộng lớn tại Cà Mau là hơn 520 trại luân phiên sản xuất cua giống và tôm giống; khoảng 300 cơ sở thuần hóa chuyên về cua giống. Trong số đó, có khoảng 70 trại chuyên sản xuất cua giống, sản lượng từ 700-800 triệu con cua giống/năm, không chỉ đáp ứng 100% nhu cầu cua giống thả nuôi trong tỉnh, mà còn cung cấp cua giống cho một số vùng nuôi lân cận ngoài tỉnh.
Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành chức năng thì quy trình sản xuất giống cua biển tại Cà Mau hiện chưa thật sự ổn định, chất lượng con giống bị thoái hóa, kích cỡ cua nuôi khi thu hoạch nhỏ dần, tăng trưởng chậm, tỷ lệ sống thấp.
Nguyên nhân là do đa phần các trại sản xuất cua giống kế thừa từ trại sản sản xuất tôm giống trước đây, nên chưa đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật sản xuất với đối tượng mới; nơi sản xuất sử dụng nguồn cua bố mẹ chưa qua chọn lọc, chất lượng chưa được cơ quan quản lý kiểm soát chặt...
Chất lượng cua giống bị thoái hóa; dịch bệnh trên cua ngày càng phức tạp, lặp đi lặp lại nhiều năm liền; nhãn hiệu tập thể chưa phát huy hết lợi thế; chúng ta sẽ phải làm gì đối với chỉ dẫn địa lý đã được chứng nhận; thực trạng cua Cà Mau bán đi không có nhãn hiệu nhưng cua nơi khác bán lại treo bảng “cua Cà Mau”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử chỉ ra những khó khăn mà nghề nuôi cua tại địa phương đang đối mặt.
Đồng chí nhấn mạnh: "Nếu khắc phục được những khó khăn, tồn tại nêu trên thì chúng ta sẽ tạo nên bước tiến quan trọng, tạo nên đột phá từ con cua".
 |
Sau nhiều năm nỗ lực, Cua Cà Mau đã được cấp bảo hộ chỉ dẫn địa lý và bảo hộ với hình thức nhãn hiệu tập thể. |
Theo một số chuyên gia đầu ngành tại Cà Mau, để góp phần phát triển nghề nuôi cua bền vững tại địa phương này, thời gian tới, chính quyền địa phương và người nông dân cần chú ý về quy hoạch vùng nuôi an toàn, mùa vụ nuôi, thời điểm thị trường có nhu cầu để bán được giá cao...
Tỉnh cần quan tâm đến công tác bảo quản sau thu hoạch; tổ chức quy hoạch lại vùng nuôi cua biển theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng gắn với thực hành sản xuất tốt, an toàn sinh học, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững đáp ứng nhu cầu thị trường.
Cà Mau cũng cần tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị; quản lý chặt chẽ việc sử dụng nhãn hiệu tập thể “Cua Năm Căn”, chỉ dẫn địa lý “Cua Cà Mau”; phát triển sản xuất cua giống, khuyến khích các cơ sở sản xuất cua giống tham gia vào chuỗi sản xuất...
Song hành đó, cần triển khai các dự án xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu đã chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý, bảo hộ thương hiệu sản phẩm; thiết kế logo, nhận diện thương hiệu; hỗ trợ giới thiệu, quảng bá, tổ chức giao thương, kết nối cung-cầu giữa các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh; xúc tiến thương mại, tiêu thụ hàng hóa nhằm phát triển thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm.
Các doanh nghiệp thu mua cua trên địa bàn tỉnh Cà Mau cần quan tâm, tập trung nhiều hơn phát triển thị trường nội địa với các sản phẩm chế biến... nhằm cung cấp cho các nhà hàng, khách sạn... trong và ngoài tỉnh, xa hơn nữa có những sản phẩm đạt tiêu chuẩn để phục vụ xuất khẩu.
