Tăng cường hỗ trợ về chính sách
Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã nêu các định hướng phát triển của đất nước, không chỉ trong giai đoạn 2021-2025 mà cho cả những thập niên tới, đề ra mục tiêu chiến lược Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Trong đó, đối với công tác người Việt Nam ở nước ngoài, Đại hội nêu rõ nhiệm vụ “triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn”. Ngày 12/8/2021, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 12-KL/TW về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới. Kết luận nhằm góp phần thực hiện thắng lợi khát vọng và tầm nhìn phát triển đất nước mà Đại hội XIII của Đảng đề ra.
Sau hai năm thực hiện, công tác người Việt Nam ở nước ngoài đạt nhiều thành quả quan trọng. Theo chia sẻ của Thứ trưởng Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng, phần đông kiều bào đều mong muốn Đảng và Nhà nước hỗ trợ cho bà con được hưởng một số chính sách và quyền lợi như người dân trong nước để yên tâm đầu tư, kinh doanh, làm việc hoặc về nước sinh sống.
Do đó, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, thuộc Bộ Ngoại giao, thường xuyên phối hợp các cơ quan liên quan rà soát, hoàn thiện các chính sách liên quan người Việt Nam ở nước ngoài. Nổi bật trong đó phải kể đến chính sách về quốc tịch hay gần đây là việc xem xét mở rộng đối tượng cấp căn cước công dân cho cả người Việt Nam định cư ở nước ngoài trong dự thảo Luật Căn cước.
Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài luôn coi trọng công tác đại đoàn kết, vận động kiều bào hướng về quê hương, góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, song song tổ chức các hoạt động thường niên nhằm kết nối bà con với đất nước, như các chương trình Xuân Quê hương, đoàn kiều bào thăm huyện đảo Trường Sa và nhà giàn DK1, Trại hè Việt Nam… Ủy ban luôn nỗ lực đổi mới nhiều nội dung và hình thức để lan tỏa ý nghĩa tích cực trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Bà con kiều bào ngày càng có nhiều hoạt động thiết thực, đóng góp vào công cuộc bảo vệ chủ quyền, biển đảo của đất nước, như thành lập các Câu lạc bộ vì Trường Sa-Hoàng Sa ở nhiều quốc gia như Pháp, Đức, Séc, Hungary, Ba Lan… Tháng 6 vừa qua, tại Paris (Pháp), Ban liên lạc người Việt tại châu Âu vì biển đảo Việt Nam lần đầu tiên tổ chức hội thảo khoa học “Biển Đông và vấn đề chủ quyền của Việt Nam”, với sự tham dự của đông đảo học giả và những người yêu biển đảo Việt Nam. Hội thảo là dịp thu thập tài liệu, trao đổi những thông tin mới nhất về tình hình Biển Đông thời gian qua; đồng thời là dịp kết nối kiều bào đã đi thăm Trường Sa với những người yêu biển đảo Việt Nam.
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cho biết, nhằm nâng cao hiệu quả công tác vận động và phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài, các cơ quan trong nước và nước ngoài đã phối hợp tổ chức thành công nhiều hội thảo, hội nghị, diễn đàn doanh nghiệp, thành lập mạng lưới liên kết trí thức, doanh nhân kiều bào, thành lập cơ chế người Việt Nam ở nước ngoài tham gia đóng góp ý kiến vào những vấn đề lớn của đất nước.
Tiêu biểu giai đoạn 2020-2021, khi dịch Covid-19 bùng phát, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài phối hợp tổ chức hàng loạt chương trình trao đổi, tư vấn dưới hình thức trực tuyến giữa đội ngũ bác sĩ, chuyên gia kiều bào trong lĩnh vực y khoa với các cơ quan, người dân trong nước, giúp nâng cao hiệu quả công tác phòng chống dịch. Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cũng thúc đẩy hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc cho kiều bào khi về nước đầu tư, kinh doanh, hợp tác khoa học; huy động người Việt Nam ở nước ngoài tham gia giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm và phát triển kênh phân phối hàng Việt Nam ra nước ngoài.
Theo Bộ Ngoại giao, hiện kiều bào có khoảng 385 dự án đầu tư tại Việt Nam, với tổng vốn đăng ký khoảng hơn 1,7 tỷ USD, giúp tạo công ăn việc làm, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và phát triển kinh tế, xã hội trong nước. Nguồn kiều hối về nước liên tục tăng. Kiều hối năm 2022 đạt 19 tỷ USD, tăng 5% so cùng kỳ, đưa Việt Nam nằm trong tốp 10 quốc gia trên thế giới về nhận kiều hối.
Không những vậy, việc hỗ trợ người Việt Nam ở nước ngoài có địa vị pháp lý vững chắc, ổn định cuộc sống ở sở tại tiếp tục được quan tâm. Trong các hoạt động đối ngoại, lãnh đạo Đảng và Nhà nước luôn đề nghị lãnh đạo các nước quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng người Việt Nam ở sở tại. Sự kiện Slovakia chính thức công nhận cộng đồng người Việt là cộng đồng dân tộc thiểu số thứ 14 tại nước này mới đây khẳng định vị thế, uy tín cũng như đóng góp của cộng đồng người Việt tại đây.
Tôn vinh văn hóa và ngôn ngữ Việt Nam
Với nhận thức sâu sắc văn hóa là gốc, ngôn ngữ mẹ đẻ là hồn cốt dân tộc, việc gìn giữ tiếng Việt, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc được triển khai mạnh mẽ. Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2022 đã mang tới những đột phá tích cực. Ngay trong năm 2023, năm đầu tiên triển khai đề án, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cùng các bộ, ngành liên quan đã tổ chức nhiều hoạt động và nhận sự hưởng ứng nhiệt tình của cộng đồng, như cuộc thi Tìm kiếm sứ giả tiếng Việt, xây dựng Tủ sách tiếng Việt và đang hướng tới Ngày Tôn vinh tiếng Việt 8/9 tới đây.
Thời gian qua, công tác thông tin tới người Việt Nam ở nước ngoài được đổi mới, chú trọng phát triển nội dung trên nền tảng số để kiều bào dễ dàng tiếp cận thông tin. Các cơ quan báo chí trong nước tích cực theo sát các hoạt động liên quan cộng đồng, mở chuyên mục, chuyên trang như: Tạp chí người Việt, Người Việt năm châu, Đồng bào Việt Nam ở nước ngoài… Bên cạnh đó, Việt Nam cũng tạo điều kiện để phóng viên kiều bào về nước tác nghiệp, góp phần giúp cộng đồng nắm được những thông tin chính xác, khách quan về tình hình trong nước cũng như cộng đồng người Việt trên toàn thế giới.
Theo Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng, đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hướng tới xây dựng Ngày Tôn vinh tiếng Việt trở thành dấu mốc quan trọng hằng năm trong đời sống văn hóa, tinh thần cũng như tạo động lực giữ gìn và phát huy tiếng Việt trong cộng đồng. Qua việc tôn vinh tiếng Việt sẽ góp phần xây dựng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ổn định, đoàn kết, vững mạnh.
Ngay sau khi đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã tích cực huy động các nguồn lực, phối hợp triển khai nhiều hoạt động thiết thực. Từ đầu năm 2023, Ủy ban đã phát động cuộc thi tìm kiếm “Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2023”, với mong muốn quảng bá văn hóa, truyền cảm hứng và tạo động lực học tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Thời gian tới, Ủy ban cũng đẩy nhanh xây dựng Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng người Việt tại một số nước như Nhật Bản, Slovakia, Áo, Hungary…
Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cũng phối hợp, hỗ trợ các hoạt động như: Xây dựng website dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài của Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn quốc gia; chương trình “Chào Tiếng Việt” và “Dấu ấn Việt Nam” của VTV4… Các chương trình này đều nhằm khích lệ lòng tự tôn dân tộc, khơi gợi tình yêu quê hương đất nước, tôn vinh trí tuệ Việt, bản sắc Việt qua các thời đại; nâng cao năng lực ngôn ngữ Việt, nhất là với thế hệ trẻ người Việt Nam ở nước ngoài.
Với vai trò là cơ quan chủ trì đề án, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục cùng các cơ quan liên quan nỗ lực thiết kế, triển khai những chương trình, hoạt động nhằm đưa Ngày Tôn vinh tiếng Việt thật sự trở thành một dấu ấn trong đời sống của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh mong muốn hoạt động tôn vinh ngôn ngữ và văn hóa dân tộc ngày càng được xã hội, các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài quan tâm, tham gia rộng rãi, để cùng chung tay gìn giữ và phát huy văn hóa và ngôn ngữ Việt Nam.
