Phát hiện thêm dấu tích trong không gian Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử tại Bắc Ninh

Theo báo cáo của Viện Khảo cổ học, kết quả khai quật khảo cổ mở rộng tại địa điểm phế tích chùa Hòn Tháp (thôn Giáp Sơn, xã Cẩm Lý, Bắc Ninh), đã làm rõ cấu trúc không gian và sự chuyển biến kiến trúc của một ngôi chùa cổ vùng núi Tây Yên Tử, với sự chồng xếp của hai giai đoạn kiến trúc chính: Thời Lê Trung Hưng và thời Nguyễn.

Hệ thống di vật phát hiện tại chùa Hòn Tháp khá phong phú, gồm đao ngói, gạch thẻ, gạch vuông lát nền, khẳng định đây là một kiến trúc tôn giáo hoàn chỉnh. Việc phát hiện các loại bát đĩa men trắng thời Lê Trung Hưng và mảnh đế bát men ngọc, mảnh lon sành thời Trần đã củng cố giả thuyết chùa Hòn Tháp được khởi dựng từ thời Trần, sau đó được trùng tu lớn vào thời Lê Trung Hưng.

Đặc biệt, công tác khai quật còn phát hiện dấu tích tháp đá sa thạch, bên trong có bài vị, minh chứng rõ nét cho chức năng tu hành và thờ tự của các bậc thiền sư, đồng thời khẳng định vị trí của chùa Hòn Tháp trong không gian Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử.

UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn-Kiếp Bạc vào danh mục Di sản thế giới

12/07/2025 19:15

Kết quả khai quật khảo cổ mở rộng tại chùa Hoành Mô đã xác lập rõ diễn biến địa tầng kéo dài, liên tục qua ba thời kỳ lịch sử, gồm thời Trần, thời Lê Trung Hưng và thời Nguyễn. Cuộc khai quật đã làm xuất lộ hai lớp kiến trúc chính, trong đó lớp kiến trúc thời Trần là lớp sớm nhất và có giá trị nổi bật, được xác định là kiến trúc trung tâm của di tích.

Một trong những phát hiện quan trọng nhất của cuộc khai quật là hệ thống sân nền lát gạch in hoa chanh. Đây là loại vật liệu kiến trúc cao cấp, thường chỉ được sử dụng tại các công trình trọng điểm của triều đình thời Trần…

Các lớp văn hóa chồng xếp từ thời Trần, Lê Trung Hưng đến thời Nguyễn, cùng hệ thống di vật phong phú đã khẳng định chùa Hoành Mô là một trung tâm Phật giáo quan trọng, gắn với Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, giữ vai trò đặc biệt trong không gian văn hóa-lịch sử khu vực.

Kết quả khai quật đã cung cấp nguồn tư liệu khoa học quý giá, góp phần làm sáng tỏ lịch sử hình thành, phát triển của hệ thống di tích Phật giáo trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, đồng thời bổ sung cứ liệu quan trọng cho nghiên cứu lịch sử, văn hóa vùng Kinh Bắc. Những phát hiện này càng có ý nghĩa hơn khi quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới dịp tháng 7 vừa qua.