Có lẽ trên cả nước không có nhiều thư viện cấp tỉnh có truyền thống lâu đời như Thư viện tỉnh Bắc Giang. Được thành lập ngày 10/4/1964, Thư viện tỉnh Hà Bắc (tiền thân của Thư viện tỉnh Bắc Giang) được thành lập theo Quyết định của Ủy ban Hành chính tỉnh Hà Bắc.
Trải qua chặng đường 60 năm xây dựng và trưởng thành, đây là cơ quan có chức năng lưu trữ sách báo và thông tin khoa học, có nhiệm vụ phục vụ nghiên cứu khoa học, sản xuất, hướng dẫn và chỉ đạo nghiệp vụ cho hệ thống thư viện trong toàn tỉnh… Thư viện tỉnh Bắc Giang đã nhiều lần được bổ sung, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, tên gọi… để phù hợp tình hình thực tiễn. Năm 1997, tỉnh Hà Bắc được chia tách thành hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh, theo đó, Thư viện tỉnh Bắc Giang được thành lập theo Quyết định của Ủy ban lâm thời tỉnh Bắc Giang.
Ông Nguyễn Đắc Hồng, Giám đốc Thư viện tỉnh Bắc Giang chia sẻ: Từ một kho sách nhỏ những ngày đầu thành lập, hiện nay thư viện đã có năm kho sách riêng biệt với số lượng 200.384 bản sách, trong đó có 167.374 bản sách thuộc diện hạt nhân, 33.010 bản sách thuộc diện luân chuyển và gần 6.000 đơn vị báo, tạp chí đóng quyển. Đáng chú ý là thư viện đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu địa chí, địa phương, đây là kho tài liệu rất quý lưu trữ phần lớn tiến trình lịch sử phát triển của đất và người vùng Kinh Bắc. Đặc biệt có rất nhiều cuốn sách, rất nhiều trang tư liệu hiện nay chỉ còn lại duy nhất ở Thư viện tỉnh Bắc Giang mà không nơi nào có được. Số còn lại là sách, tài liệu có nội dung tổng hợp đa lĩnh vực khoa học phục vụ cho mọi đối tượng bạn đọc, trình độ, lứa tuổi khác nhau.
Trung bình mỗi năm, thư viện tỉnh bổ sung hơn 6.000 bản sách các loại, 120 loại báo tạp chí; tổ chức cấp 2.000 thẻ bạn đọc, phục vụ hơn 40 nghìn lượt bạn đọc và hơn 100 nghìn lượt sách báo luân chuyển. Bên cạnh đó, thư viện tỉnh còn tổ chức nhiều đợt trưng bày, giới thiệu sách, tham gia Hội báo Xuân; Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc, các hoạt động hưởng ứng Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam 21/4 hằng năm, và hàng trăm cuộc trưng bày, giới thiệu sách, báo nhân các sự kiện, ngày lễ, ngày kỷ niệm quan trọng của tỉnh và của đất nước…
Các phòng trong thư viện được bố trí không gian thân thiện phục vụ bạn đọc, kho sách được sắp xếp gọn gàng, khoa học, sách được lựa chọn phù hợp nhu cầu bạn đọc theo từng lứa tuổi nhằm thu hút đông đảo bạn đọc đến với thư viện. Ngoài ra, thủ tục cấp mới và đổi thẻ nhanh chóng, đơn giản và khoa học, viên chức thư viện luôn vui vẻ, nhiệt tình, thân thiện với bạn đọc.
Những con số dường như khá khô khan, nhưng để đạt được kết quả nêu trên, đó là sự nỗ lực hết mình của những người làm công tác tại thư viện tỉnh Bắc Giang hôm nay. Để thu hút bạn đọc, để thư viện thật sự trở thành nơi lưu trữ và lan tỏa tri thức, có thể cạnh tranh với các thiết bị, công nghệ nghe nhìn hiện đại, Thư viện tỉnh Bắc Giang đã đa dạng hóa các hình thức truyền thông để tôn vinh văn hóa đọc. Mỗi bạn đọc đến với thư viện hôm nay đều rất được trân trọng, đó là những người góp phần thúc đẩy sự phát triển và tỏa sáng của tri thức.
Bà Kiều Thúy Nga, Vụ trưởng Vụ Thư viện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho rằng, Thư viện tỉnh Bắc Giang là một trong những đơn vị điển hình của Liên hiệp Thư viện miền núi phía bắc, đã đạt được nhiều thành công trong hoạt động thư viện, nổi bật là công tác triển khai các hoạt động đẩy mạnh phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng thông qua việc tổ chức triển lãm, trưng bày, giới thiệu sách, báo, nhất là tổ chức cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc. Đây còn là đơn vị đầu tiên trên toàn quốc triển khai sớm Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc ngay từ năm đầu tiên Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phát động cuộc thi (năm 2019).
Không những vậy, Thư viện tỉnh đã phối hợp ngành giáo dục và đào tạo, các trường học trên địa bàn tỉnh tích cực hưởng ứng và triển khai tổ chức Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc với nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Qua 5 năm tổ chức (2019-2023), cuộc thi đã thu hút được hàng trăm nghìn bài dự thi của các em học sinh, sinh viên trong tỉnh, qua đó khơi dậy niềm đam mê đối với sách, hình thành thói quen đọc sách và tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. So với các thư viện công cộng cấp tỉnh khác, điểm nổi bật của Thư viện tỉnh Bắc Giang là đã thu hút được số lượng lớn học sinh, sinh viên trên địa bàn tham gia, trong đó có nhiều bài thi đạt chất lượng và đã đoạt giải cao tại Vòng chung kết toàn quốc.
Ông Nguyễn Viết Nam, độc giả lâu năm tại Thư viện tỉnh Bắc Giang cho biết: Việc đọc sách ở Thư viện tỉnh Bắc Giang ngày càng thuận lợi và dễ dàng hơn, nhất là từ khi thư viện thực hiện số hóa các tài liệu về dư địa chí của vùng đất Kinh Bắc xưa. Thông qua máy tính, người đọc dễ dàng tìm được tổng thể danh mục các tài liệu liên quan để từ đó nhanh chóng lựa chọn cho mình những cuốn sách, tư liệu phục vụ thiết thực vấn đề mà mình quan tâm.
Với truyền thống vẻ vang và những thành tựu rất đỗi tự hào trong những năm gần đây, những người làm công tác tại Thư viện tỉnh Bắc Giang đang nỗ lực, quyết tâm phát triển thư viện trở thành trung tâm thông tin, thư viện lớn nhất trong khu vực miền núi phía bắc. Cùng với đó sẽ phát triển thư viện thông minh dựa trên nền tảng trí tuệ nhân tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số, thực hiện liên thông thư viện, bảo đảm cung ứng hiệu quả dịch vụ cho người sử dụng mọi lúc, mọi nơi.
