Không khó hiểu trước sự mong đợi của người Việt. Việt Nam đã đề ra chiến lược để phát triển ngành ô-tô trong bao kỳ vọng của người dân. Người dân luôn nhìn sang Thái-lan, Indonesia, Philippines,... nơi sản xuất những chiếc ô-tô bền bỉ, rất vừa túi tiền. Nhưng hàng chục năm qua, dù xe nội được bảo vệ kỹ càng bởi những hàng rào phí, thuế, thì ngay việc nâng tỷ lệ nội địa hóa chúng ta gần như đã thất bại hoàn toàn. Trong khi nền sản xuất yếu kém thì giá ô-tô Việt Nam lại luôn... “vượt trội” so cả khu vực. Năm 2018, khi hàng rào thuế ở khu vực Đông - Nam Á với ô-tô bị dỡ bỏ. Mọi người chờ đợi ô-tô giảm giá. Nhưng kết cục vẫn chỉ là những đợt giảm nhỏ giọt. Nhiều hãng chuyển từ sản xuất sang nhập khẩu. Chỉ một số ít mặn mà với sản xuất, nhưng một thương hiệu ô-tô Việt là giấc mơ quá xa vời...
Đúng khi niềm tin chạm đáy, thì Tập đoàn Vingroup công bố thương hiệu xe VinFast. Chỉ một năm sau, hai mẫu xe được giới thiệu. VinFast cho ra đời mẫu xe với tốc độ chóng mặt, điều mà các hãng xe khác chí ít phải mất đến ba, bốn năm. Đặc biệt hơn, người tiêu dùng lần đầu tiên được tham gia bình chọn mẫu xe tương lai “của người Việt”.
Giống như cách đây 30 năm, với “giấc mơ” xe máy, xe hơi hiện vừa là nhu cầu thiết yếu, vừa là “tiêu chí” để đánh giá một gia đình thành đạt. Ở tầm quốc gia, sản xuất một sản phẩm công nghệ cao như ô-tô thể hiện bước phát triển của đất nước, thoát dần khỏi “nền kinh tế gia công”. Và tất nhiên, ai cũng mong với những ưu đãi về thuế, về sản xuất, VinFast có thể cho ra sản phẩm giá thành hợp lý, để ô-tô Việt có thể trở thành “xe của mọi nhà”. VinFast được nhắc đến như một niềm tự hào của người Việt. Rất nhiều người đã khẳng định chắc nịch, mình sẽ đặt hàng VinFast ngay khi nó xuất xưởng. Rất nhiều người đã kêu gọi mua ô-tô VinFast với tinh thần ủng hộ thương hiệu Việt. Và rất hiếm khi, niềm tự hào hàng Việt được đề cao đến thế.
Câu chuyện về chiếc xe ô-tô VinFast khiến tôi nhớ lại sự ra đời của những chiếc xe Nhật Bản, Hàn Quốc thời kỳ đầu. Ngành công nghiệp ô-tô Nhật Bản, Hàn Quốc sinh sau đẻ muộn so với Âu - Mỹ. Hãng Toyota sản xuất chiếc xe ô-tô đầu tiên, khi hãng Ford (Mỹ) đã hiện diện được hơn một phần ba thế kỷ và đang thống trị thế giới. Chiếc xe hơi đầu tiên của Hyundai (Hàn Quốc) lăn bánh cuối thập niên 1960. Kẻ đi sau luôn gặp khó khăn, khi nhiều thương hiệu đã khẳng định tên tuổi, và tích lũy vô số kinh nghiệm, từ sản xuất đến thương trường. Có nhiều lý do khiến xe hơi Nhật Bản thống trị nhiều thị trường trên thế giới. Có nhiều lý do khiến ô-tô Hàn Quốc cũng vươn mình thành thế lực, Hyundai nhiều năm nay đã nằm trong top 10 nhà sản xuất xe lớn nhất thế giới. Trong khi đó, nhiều hãng xe Âu - Mỹ đã phá sản. Nhưng có một khía cạnh không thể không nói đến: người Nhật và người Hàn đã làm ô-tô bằng cả niềm tự hào dân tộc, với mong muốn khẳng định mình với thế giới.
Trong buổi khởi đầu, cả người Nhật Bản và Hàn Quốc đều quan niệm, dùng xe hơi nội địa đồng nghĩa với tinh thần dân tộc. Quan niệm này đã góp phần nâng đỡ những hãng xe Nhật Bản, Hàn Quốc chiếm lĩnh thị trường trong nước, trước khi chinh phục thị trường bên ngoài.
Ra đời khi thị trường ô-tô đã có vô số tên tuổi lớn, từ khắp các châu lục. Nhưng điểm tựa của VinFast có nét tương đồng với các hãng xe Nhật, Hàn. Đó là tinh thần dân tộc.
Niềm tự hào với thương hiệu Việt có ý nghĩa quan trọng trong tiêu thụ hàng hóa, phát triển thương hiệu, nhất là với những mặt hàng mà thị trường đã bão hòa. Thương hiệu xe VinFast đang có “hậu thuẫn” to lớn của tinh thần dân tộc. Nhưng để thương hiệu có chỗ đứng thật sự trên thị trường, điều cốt yếu vẫn là chất lượng và giá thành, đáp ứng được những hy vọng của người tiêu dùng. Nếu không, khoảng cách giữa hy vọng, và thất vọng, sẽ là rất gần.
