Nhạc sĩ Xuân Phương sinh năm 1973 ở Hưng Yên, tốt nghiệp Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Từ năm 2000, anh là giảng viên tại trường Cao đẳng Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội tức Đại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội ngày nay. Sau đó, anh tiếp tục học lên Cao học về nghiên cứu văn hóa dân gian tại Viện Văn hóa dân gian.
Xuân Phương là tác giả âm nhạc và bài hát của rất nhiều bộ phim truyền hình đình đám thập niên 2000, như “Mong ước kỷ niệm xưa”, tam ca 3A thể hiện, trong phim “Xin hãy tin em”, “Lời ru cho con” do Trần Thu Hà thể hiện (phim “Của để dành”) và “Lời chưa nói” trong phim “Phía trước là bầu trời” của đạo diễn Đỗ Thanh Hải, cũng do Trần Thu Hà thể hiện.
Nhạc sĩ Xuân Phương cũng là một trong những nhạc sĩ gắn bó với Trung tâm sản xuất phim truyền hình Việt Nam VFC, một nửa trong “cặp bài trùng” với đạo diễn Đỗ Thanh Hải (nay là Phó Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam), khi anh sáng tác hầu hết các bản nhạc phim và ca khúc phim do đạo diễn Đỗ Thanh Hải thực hiện.
Nhiều ca khúc của nhạc sĩ Xuân Phương đã có sức sống vượt thời gian, vượt qua khuôn khổ của một bộ phim và đi vào đời sống âm nhạc, được công chúng đón nhận như một tác phẩm độc lập, có chỗ đứng riêng, và được nhiều thế hệ khán giả, đặc biệt là giới trẻ, học sinh, sinh viên yêu thích. Các ca khúc của anh có ca từ trong trẻo, trẻ trung, giai điệu dịu dàng, tha thiết, tươi sáng, cho nên dù được sáng tác từ cuối thập niên 90 nhưng vẫn được cả thế hệ Gen Z hiện nay yêu mến.
Các ca khúc của nhạc sĩ Xuân Phương cũng đã gắn bó với nhiều thế hệ ca sĩ nhạc nhẹ thập niên 90, 2000, như Mỹ Linh, Trần Thu Hà, Bằng Kiều, Minh Quân, tam ca 3A… Sự ra đi của nhạc sĩ tài hoa đã khiến nhiều ca sĩ, nhạc sĩ, nghệ sĩ bất ngờ và đau xót. Các ca sĩ Mỹ Linh, Minh Quân, diễn viên Chiều Xuân, Bằng Kiều, Hồ Quỳnh Hương, Ngọc Anh 3A… đều bày tỏ niềm thương tiếc đối với nhạc sĩ Xuân Phương, tưởng nhớ anh qua những ca khúc làm nên thanh xuân của cả một thế hệ.