Người Thái Lan coi Nuad Thai không chỉ là một phương pháp xoa bóp thư giãn mà nó còn là một nghệ thuật trị liệu cổ truyền với những kỹ thuật tác động tới cơ thể, giúp tái cân bằng cơ thể, năng lượng của bệnh nhân để điều trị các bệnh được do sự tắc nghẽn dòng năng lượng trong các đường kinh mạch (người Thái gọi là “sen”) gây ra. Các thao tác trong Nuad Thai có tác dụng giúp bình thường hóa bốn yếu tố cơ thể: đất, nước, gió và lửa. Không giống kiểu massage phương Tây, Nuad Thai được thực hiện trên một tấm chiếu đặt trên nền nhà thay vì một bàn massage chuyên biệt. Trong một liệu trình Nuad Thai, các chuyên gia trị liệu kết hợp các thao tác kéo giãn, vặn các bộ phận cơ thể người được trị liệu, đồng thời sử dụng bàn tay, khuỷu tay, đầu gối và bàn chân cùng với chườm nóng thảo dược để tác động vào các huyệt đạo để khai thông các tuyến kinh mạch bị tắc nghẽn và giảm chỗ đau.
Những người lần đầu tiên được trải nghiệm Nuad Thai sẽ có thể bị sốc bởi những thao tác của kỹ thuật viên thường rất mạnh. Những cú day, ấn bằng ngón tay, khuỷu tay và thậm chí cả bàn chân có thể khiến người ta đau vã mồ hôi. Thế nhưng sau khi liệu trình kết thúc, cơn đau nhanh chóng biết mất, nhường chỗ cho cảm giác thư giãn, nhẹ nhàng trong từng cơ bắp trên cơ thể. Khi chúng tôi kể về trải nghiệm này cho bà Sompit Pitasingha, giảng viên tại trường Massage và Y học cổ truyền Chetawan, bà cười: “No pain, no gain” (không đau thì không có thu hoạch). Bà giải thích, kỹ thuật Nuad Thai chú trọng tác động lực vào sâu trong các lớp cơ bắp chứ không chỉ xoa bóp sơ bên ngoài da. Mặc dù cảm thấy đau đớn tức thời nhưng sau khi kết thúc liệu trình trị liệu, khách hàng sẽ cảm thấy thoải mái ngay lập tức và cảm giác này sẽ lưu lại trong suốt mấy ngày sau đó.
Năm nay gần 70 tuổi, bà Sompit đã tham gia giảng dạy Nuad Thai được 44 năm. Là người có kiến thức và kinh nghiệm dày dặn, hiện bà là một trong những giảng viên chính của ngôi trường thuộc chùa Wat Pho, ngôi chùa được mệnh danh là trường đại học đầu tiên của Thái Lan. Là một trong những ngôi chùa lâu đời nhất ở thủ đô Bangkok, chùa Wat Pho vẫn còn lưu giữ những bản khắc ghi lại các phương thuốc thảo dược và phương pháp điều trị bằng xoa bóp cũng như hàng chục bức tượng miêu tả các tư thế tập luyện và trị liệu bằng massage từ thời vua Rama I (1782-1809) và Rama III (1824-1851).
Theo những ghi chép cổ, các kỹ thuật xoa bóp đã được người Thái Lan áp dụng để trị bệnh từ 600 năm trước đây. Khi đó, massage thường chỉ được dành cho giới quý tộc và hoàng gia. Trải qua thời gian, kỹ thuật massage đã trở nên phổ biến hơn trong các tầng lớp dân chúng Thái Lan và dần phát triển trở thành một hệ thống chính thức. Tại các cộng đồng địa phương và trong một số ngôi chùa phật giáo, các thầy thuốc massage (Mỏ Nuad) sẽ giúp chữa trị một số căn bệnh thông thường bằng xoa bóp và thuốc thảo dược, đồng thời chăm sóc đặc biệt cho phụ nữ trong và sau khi mang thai. Sau này, nhận thấy nhu cầu về Nuad Thai ngày một tăng cao, nhà vua Rama IX đã phê duyệt mở ra nhiều trường dạy trị liệu xoa bóp trên khắp đất nước và khuyến khích đưa massage trở thành một nhánh trong y học cổ truyền Thái Lan.
Ngày nay, Wat Pho đã trở thành là trung tâm quốc gia về bảo tồn và giảng dạy về massage và y học cổ truyền Thái Lan. Trường Massage và Y học cổ truyền Chetawan cũng là ngôi trường về massage và y học cổ truyền Thái Lan đầu tiên được Bộ Giáo dục Thái Lan chính thức phê chuẩn vào năm 1955. Trải qua hàng chục năm hoạt động, ngôi trường đã đào tạo ra hàng trăm nghìn kỹ thuật viên massage người Thái Lan cùng các học viên đến từ 135 quốc gia trên thế giới.
 |
Du khách chiêm ngưỡng những bức tượng cổ về massage Thái trong chùa Wat Pho. |
Ghé thăm một lớp học của trường Chetawan, chúng tôi chứng kiến hơn 20 học viên đang chia thành từng cặp, chăm chú thực hành các thao tác massage dưới sự hướng dẫn của các giảng viên. Phần lớn trong số này là học sinh người nước ngoài từ đủ mọi châu lục, tới tham gia học khóa ngắn hạn 5 ngày. Hôm nay là cũng là buổi học đầu tiên của nhóm học sinh này. Mặc dù còn lóng ngóng khi bắt đầu một môn học mới lạ, nhưng ai cũng rất hào hứng và cố gắng làm tốt những gì được thầy cô chỉ bảo.
Thầy Pitak Khlangkun cho biết: “Chương trình đào tạo của chúng tôi nhấn mạnh vào việc nâng cao kỹ năng thông qua thực hành. Ngoài ra, chương trình còn bao gồm cả phần lý thuyết để học viên có thể thi chứng chỉ hành nghề. Trước đây, người đăng ký học ở trường chủ yếu là người Thái. Nhưng hiện nay, khi Thái Lan đã mở cửa thì đã có thêm nhiều học viên người nước ngoài”. Ông chia sẻ việc học massage Thái mặc dù không quá khó nhưng cũng cần sự quyết tâm, kiên nhẫn và tỉ mỉ.
Chị Namrata Bharadwaj, một học viên người Ấn Độ cho biết: “Tôi tới đây để học kỹ thuật massage Thái chuyên về trị liệu cho phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ có thai. Tôi rất thích kỹ thuật massage Thái bởi nó mang tính trị liệu cao, tốt cho sức khỏe phụ nữ sau sinh. Ngoài ra, nó còn có thể giúp điều trị các triệu chứng như đau đầu, đau lưng, đau cổ… rất tốt. Massage Thái cũng rất nổi tiếng ở Ấn Độ. Sau khóa học, tôi dự định sẽ mở cửa hàng massage tại quê nhà và đây sẽ là cửa hàng Massage Thái đầu tiên ở bang Assam”. Còn chị Punyanut Palapon, quê ở tỉnh Roi Et, đông bắc Thái Lan cho biết: “Tôi rất thích Nuad Thai nên đã quyết định đi học để tìm hiểu kỹ hơn về phương pháp trị liệu này. Tôi từng làm nhân viên bán hàng cho cửa hàng điện thoại nhưng xin nghỉ việc để đi học. Khi một người bạn giới thiệu cho tôi về trường Chetawan, tôi đã tìm hiểu và đăng ký khóa học kéo dài 150 giờ. Sau khi học xong, tôi muốn mở một cửa hàng Nuad Thai”.
Đối với nhiều người lao động Thái Lan, kỹ thuật viên massage là một nghề mang lại thu nhập cao và ổn định. Theo chia sẻ của thầy Pitak, một thợ massage lành nghề có thể kiếm được trung bình 700 bạt/ngày chưa kể tiền boa từ khách. Đây là khoản thu nhập ở mức trung bình khá đối với một lao động phổ thông ở Thái Lan. Tuy nhiên, để có được giấy phép hành nghề kỹ thuật viên massage, các học viên phải đáp ứng số giờ học tối thiểu theo quy định của Bộ Y tế Thái Lan. Thí dụ tại trường massage Wat Pho, học viên phải mất 150 giờ để tốt nghiệp khóa xoa bóp trị liệu cơ bản và 380 giờ cho khóa trung cấp.
 |
Những ghi chép và hình vẽ về Nuad Thai được lưu lại trong chùa Wat Pho. |
Trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990, Chính phủ Thái Lan đã đưa ra nhiều biện pháp để thúc đẩy ngành massage truyền thống, thí dụ như mở rộng đào tạo nghề cho những người thất nghiệp, bất kể trình độ học vấn. Nuad Thai cũng đóng một vai trò quan trọng trong cuộc Đại khủng hoảng một thập kỷ sau đó, khi Thái Lan đẩy mạnh các chiến dịch quảng bá các cơ sở spa sang trọng, các tour du lịch y tế và chăm sóc sức khỏe như một “ngành kinh doanh xuất khẩu quốc gia”. Cho đến nay, massage Thái đã trở thành phương pháp trị liệu nổi tiếng trên toàn thế giới và là niềm tự hào của người dân Thái Lan. Nuad Thai cũng đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2019.
Không chỉ mang ý nghĩa văn hóa truyền thống, Nuad Thai cùng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và làm đẹp khác ở Thái Lan đã trở thành một ngành công nghiệp tỷ đô. Theo số liệu của Global Wellness Institute (GWI), ngành công nghiệp dịch vụ du lịch chăm sóc sức khỏe đã giúp tạo ra khoản thu 12 tỷ USD cho Thái Lan trong năm 2017, lớn hơn cả Indonesia và Malaysia cộng lại. Năm 2019, thu nhập của ngành du lịch Thái Lan đạt 62 tỷ USD, trong đó các doanh nghiệp spa và massage đóng góp 900 triệu USD. Cũng theo GWI, khoảng 530.000 người lao động Thái làm việc trực tiếp trong ngành, tương đương với 1,4% lực lượng lao động cả nước, đóng góp 2,6% GDP mỗi năm.
Tuy nhiên, sau gần ba năm đại dịch, ngành công nghiệp du lịch chăm sóc sức khỏe của Thái Lan đã bị tàn phá nặng nề. Việc thiếu vắng khách du lịch đã khiến nhiều cửa hàng phải đóng cửa, các kỹ thuật viên massage phải nghỉ việc và chuyển sang các công việc khác để kiếm sống. Trước thời điểm dịch bùng phát, Bộ Y tế Thái Lan ước tính có khoảng 10.000 cửa hàng massage trên cả nước.
Giờ đây, khi ngành du lịch Thái Lan đang có sự phục hồi mạnh mẽ với làn sóng du khách quốc tế đang ồ ạt đổ vào quốc gia này, những người lao động trong ngành massage đang tràn đầy hy vọng tình hình sẽ sớm trở lại như trước. Chị Anchali, nhân viên một cửa hàng massage ở quận Khlong San, nói: “Bây giờ khách du lịch vẫn còn chưa nhiều. Nhưng chắc khoảng nửa năm nữa thì lượng khách sẽ đông lên đáng kể và tôi mong rằng mọi việc sẽ sớm trở lại như hồi trước đại dịch”.
