Đền Đông Cuông thuộc xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, từ lâu đã nổi danh là ngôi đền linh thiêng, tôn nghiêm và trở thành điểm đến của du khách thập phương đầu xuân năm mới.
Đền là nơi thờ chính Mẫu Thượng ngàn-Mẫu Đệ nhị trong tục thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, thờ Thần Vệ quốc và các vị anh hùng dân tộc hy sinh trong các cuộc khởi nghĩa chống giặc ngoại xâm.
 |
Nghi thức rước Mẫu. Ảnh: THANH SƠN |
Năm 2000, đền Đông Cuông được Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái công nhận là Di tích lịch sử-văn hóa cấp tỉnh. Ngày 16/1/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã quyết định ghi danh Lễ hội đền Đông Cuông vào Danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia. "Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, góp phần khẳng định thêm giá trị của ngôi đền, trở thành nơi tham quan, chiêm bái của du khách thập phương trong hành trình du xuân mới.
Lễ hội đền Đông Cuông là một trong những lễ hội có lịch sử lâu đời, kết hợp nhiều tín ngưỡng dân gian bản địa, nơi lưu giữ được những giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống tâm linh của người Tày Khao. Lễ hội chính của đền được tổ chức vào ngày Mão đầu tiên của năm mới.
Phần lễ được tổ chức tại đền Mẫu đúng với nghi thức truyền thống như đón ông Mo về đền, lễ dâng trâu trắng tế thần, lễ dâng chúc văn trước cửa đền chính, lễ dâng hương, nghi lễ cúng chính tiệc, nghi lễ rước Mẫu sang sông.
 |
Nghi thức đưa Mẫu về đền. Ảnh THANH SƠN |
Phần hội đa dạng và mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc như đẩy gậy, kéo co, vật dân tộc, ném còn, đu tiên, đua thuyền... Bên cạnh đó, du khách thập phương đến hành hương, chiêm bái dịp đầu xuân năm mới còn được tham gia các hoạt động khác như thi đấu các môn thể thao dân tộc, mua sắm tại gian hàng chợ quê.
Yên Bái tổ chức Lễ hội Gầu Tào vùng cao Trạm Tấu
Năm nay, Lễ hội đền Đông Cuông sẽ được tổ chức vào ngày 20 và 21/2 (tức ngày 11và 12 tháng Giêng) tại quần thể Di tích lịch sử văn hóa quốc gia đền Đông Cuông với 11 hoạt động đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
 |
Biểu diễn các tích lịch sử tại lễ hội. Ảnh: THANH SƠN |
Trong khuôn khổ Lễ hội sẽ diễn ra nhiều hoạt động đặc sắc như nghi lễ đón ông Mo; lễ dâng hương; lễ tế trâu trắng; phát lộc Mẫu đầu xuân; lễ dâng chúc văn; lễ rước Mẫu sang sông; lễ cúng chính tiệc; triển lãm ảnh “Đất và người Văn Yên” và các hoạt động thi đấu thể thao như kéo co, ném còn, vật dân tộc, bịt mắt bắt chiêng, leo cột mỡ… tại cửa đền chính.
