ASC là chữ viết tắt của Aquaculture Stewardship Council (Hội đồng quản lý nuôi trồng thủy sản). Đây là một tổ chức độc lập, phi lợi nhuận, được thành lập năm 2009 bởi Quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên (WWF) và Tổ chức sáng kiến thương mại bền vững Hà Lan (IDH), nhằm quản lý các tiêu chuẩn toàn cầu đối với việc nuôi trồng thuỷ sản có trách nhiệm. ASC xây dựng bộ tiêu chuẩn chứng nhận dựa trên bốn nền tảng chính là môi trường, xã hội, an sinh động vật và an toàn thực phẩm.
Thông tin tại lễ công bố, Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản (Bộ NN và PTNT) Như Văn Cẩn cho biết, nghề nuôi ngao trắng, có tên khoa học là Meretrix Lyrata bắt nguồn từ vùng đồng bằng sông Cửu Long, được nghiên cứu sản xuất giống nhân tạo và đưa vào phát triển nuôi ở hầu hết các tỉnh ven biển, đã và đang vươn lên trở thành một trong bốn ngành thủy sản nuôi công nghiệp chủ lực của Việt Nam gồm: tôm, cá tra, cá rô phi và ngao.
Diện tích nuôi ngao và các loài nhuyễn thể tính đến năm 2019 khoảng 41.500 ha với tổng sản lượng gần 310.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu năm 2019 đạt gần 94 triệu USD; trong đó, kim ngạch xuất khẩu ngao là 63 triệu USD. Nghề nuôi ngao phát triển đã khai thác một cách hiệu quả diện tích bãi triều ven biển và tạo công ăn việc làm cho khoảng 200.000 lao động tại các địa phương của Việt Nam.
Các sản phẩm ngao Meretrix Lyrata của Việt Nam được ưa chuộng tại thị trường nhiều nước trên thế giới như: các nước châu Âu, Mỹ , Nhật Bản , Hàn Quốc...; trong đó, thị trường châu Âu chiếm tỷ trọng 52% tổng sản lượng ngao xuất khẩu.
Bối cảnh hội nhập toàn cầu đặt ra yêu cầu phải phát triển bền vững, theo hướng đạt các chứng nhận quốc tế, đa dạng hóa sản phẩm và thúc đẩy các chương trình, dự án tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị để nâng cao giá trị thương hiệu cho ngành ngao Việt Nam. Điều này rất quan trọng khi nước ta đã và đang tham gia nhiều Hiệp định Thương mại tự do như TPP, FTA, EVFTA..., mở ra nhiều cơ hội giao thương cho ngành thủy sản nói chung và ngành hàng ngao nói riêng.
Đây là cột mốc quan trọng, góp phần định danh sản phẩm ngao Việt Nam trên trường quốc tế, nó được ví như “visa VIP” để sản phẩm ngao Việt Nam đi tới nhiều thị trường, giúp thương hiệu ngao Việt Nam vươn xa.
Phát biểu tại lễ công bố, Thứ trưởng Bộ NN và PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, việc vùng nuôi ngao Nam Định đạt chứng nhận ASC cho thấy trình độ nuôi trồng, sản xuất, chế biến ngao của Việt Nam không thua kém quy trình, công nghệ sản xuất, chế biến của các nước trên thế giới. Với chứng nhận ASC, sắp tới sản phẩm ngao của Việt Nam sẽ có cơ hội xuất đi nhiều quốc gia. Đây là những tiền đề quan trọng, có thể gọi là cơ hội “vàng” để thúc đẩy nghề nuôi trồng thủy hải sản nói chung, nuôi ngao nói riêng tại Việt Nam cũng như ở tỉnh Nam Định phát triển lên một tầm cao mới.
Tuy nhiên, song song với cơ hội lớn cũng đặt ra thách thức, trách nhiệm không nhỏ đối với cơ quan quản lý nhà nước và các cơ sở nuôi trồng của Việt Nam. Đối với các cơ sở nuôi ngao phải thay đổi tư duy, không thể giữ mãi phương thức nuôi trồng truyền thống, nhỏ lẻ, tự phát mà xây dựng, quy hoạch vùng sản xuất lớn, liên kết sản xuất, áp dụng các quy chuẩn an toàn theo đúng quy định của quốc gia, quốc tế.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Nguyễn Phùng Hoan, vùng nuôi ngao của tỉnh vẫn còn khoảng 3.000 ha ở các huyện Giao Thủy và Nghĩa Hưng, có khả năng đạt chứng nhận ASC. Vì vậy, Nam Định đề nghị Bộ NN và PTNT và các cơ quan liên quan khảo sát, đánh giá, tiếp tục phát triển vùng nguyên liệu cho nhà máy sản xuất, chế biến ngao xuất khẩu và chứng nhận ASC đối với các vùng nuôi ngao khác trên địa bàn tỉnh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định yêu cầu, các địa phương có vùng nuôi trồng ngao phải có cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích các nhà đầu tư, doanh nghiệp về địa phương phối hợp cùng người dân liên kết, sản xuất ngao bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng xuất khẩu, nâng cao giá trị sản xuất, đời sống và thu nhập cho người dân.
Tại Nam Định, ngao là mặt hàng thủy sản chủ lực. Để hướng tới nâng cao giá trị và thương hiệu cho ngành ngao tỉnh Nam Định nói riêng và ngao Việt Nam nói chung, được sự hỗ trợ tư vấn của Trung tâm hợp tác quốc tế nuôi trồng thủy sản bền vững (ICAFIS), Trung tâm nghiên cứu tài nguyên và phát triển nông thôn (RECERD), Sở NN và PTNT nông thôn tỉnh phối hợp Công ty TNHH Thuỷ sản Lenger Việt Nam triển khai Dự án “Liên kết chuỗi ngao theo ASC tỉnh Nam Định - Công ty TNHH Thuỷ sản Lenger Việt Nam”. Với sự hỗ trợ tích cực của UBND tỉnh Nam Định, Sở NN và PT nông thôn tỉnh, UBND huyện Nghĩa Hưng, Trung tâm ICAFIS, RECERD, tháng 5-2020, “Vùng nuôi liên kết Lenger Farm” ở xã Nam Điền, huyện Nghĩa Hưng có quy mô 500 ha, sản lượng 10.000 tấn đã vinh dự là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam, đầu tiên trên thế giới đạt chứng nhận ASC cho ngao Meretrix Lyrata. |