Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, năm 2021 là năm đầu tiên triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội, Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025 trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là tác động nghiêm trọng, chưa từng có do đại dịch Covid-19 gây ra. Tuy nhiên, ngành công thương cũng đạt được những kết quả tích cực.
Cụ thể, sản xuất công nghiệp tiếp tục được mở rộng và duy trì mức tăng trưởng gần 5%, cao hơn cùng kỳ.
Ngành điện đã bảo đảm tốt cân đối điện phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và sinh hoạt của người dân; đưa vào vận hành tám dự án nguồn điện với tổng công suất gần 4.350 MW; đặc biệt, đã thực hiện giảm giá điện, giảm tiền điện lớn chưa từng có cho nhiều đối tượng khách hàng (năm đợt với số tiền gần 17.000 tỷ đồng).
Ngành dầu khí về đích trước kế hoạch, đóng góp cao nhất cho ngân sách với 75,4 nghìn tỷ đồng, vượt 21% kế hoạch. Ngành than cũng đã nỗ lực vượt qua khó khăn cơ bản hoàn thành mục tiêu kế hoạch năm 2021.
Đặc biệt, xuất nhập khẩu đạt kỷ lục gần 670 tỷ USD, tăng gần 23% so năm trước. Xuất khẩu có sự bứt phá ngoạn mục, tăng hơn 19%, vượt 15% so kế hoạch, đồng thời duy trì xuất siêu năm thứ 6 liên tiếp với mức thặng dư hơn bốn tỷ USD…
Thương mại điện tử phát triển mạnh, trở thành động lực tăng trưởng mới, góp phần quan trọng trong việc chống đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa và thúc đẩy xuất khẩu. Công tác hội nhập kinh tế quốc tế được tăng cường; phát huy hiệu quả thực thi các Hiệp định thương mại tự do (FTA) trong bối cảnh dịch Covid-19 (xuất khẩu sang thị trường EVFTA tăng 14,2%, UKVFTA tăng 15,4%,...); cùng các đối tác đưa Hiệp định RCEP vào thực thi từ tháng 1/2022, qua đó tạo lập một khu vực thị trường mới, lớn, ổn định lâu dài cho các doanh nghiệp…
Bên cạnh những kết quả nói trên, phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, hạn chế của ngành công thương. Đó là, tác động của đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng chung của sản xuất công nghiệp.
Năng lực sản xuất công nghiệp chậm được cải thiện, mức độ liên kết và hợp tác kinh doanh giữa các doanh nghiệp trong cùng một ngành và giữa các ngành còn hạn chế; liên kết giữa các doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước còn yếu. Xuất khẩu dù tăng mạnh nhưng phụ thuộc vào khu vực FDI. Tốc độ đa dạng hóa thị trường ở một số sản phẩm như rau, quả,… còn chậm, chưa có khả năng đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn, chất lượng của các thị trường cũng như chưa tận dụng tốt các ưu đãi thuế quan từ các FTA đã ký kết. Công tác theo dõi, đánh giá và triển khai thực thi các cam kết hội nhập bước đầu đã có những đổi mới song vẫn còn những hạn chế. Công tác cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách hành chính còn chậm đổi mới…
Phát biểu ý kiến tại hội nghị, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương tập thể lãnh đạo, công chức, viên chức, người lao động ngành công thương đã đoàn kết, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ năm 2021.
Phó Thủ tướng lưu ý một số khó khăn, hạn chế ngành công thương cần tập trung nghiên cứu và có giải pháp trong thời gian tới. Đó là Quy hoạch điện lực quốc gia, Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 còn chậm; cơ chế điều hành giá điện, đặc biệt giá FIT đối với các dự án năng lượng tái tạo cũng như vấn đề điều độ hệ thống điện còn bất cập.
Sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, không ít doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, giải thể, ảnh hưởng tới việc làm, đời sống của người lao động. Tiến độ triển khai các dự án trọng điểm của một số Tập đoàn, doanh nghiệp trong ngành chưa đáp ứng yêu cầu. Quản lý thương mại biên giới cũng còn một số bất cập, nhiều mặt hàng nông sản, thủy sản xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu bằng hình thức tiểu ngạch, rủi ro lớn cho người sản xuất. Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng nhái, hàng giả còn diễn biến phức tạp.
Năm 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng để thực hiện mục tiêu của kế hoạch 5 năm 2021-2025. Do đó, Phó Thủ tướng nhấn mạnh một số nhiệm vụ trọng tâm sau: Bộ Công thương cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng và tổ chức thực hiện các quy hoạch ngành quốc gia bảo đảm đúng tiến độ và chất lượng. Trước mắt tập trung cao cho Quy hoạch điện lực quốc gia giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050.
Thứ hai, tập trung tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh các ngành công nghiệp chủ chốt. Trong đó, ngành điện lực và các đơn vị liên quan cần thực hiện đúng tiến độ đầu tư xây dựng các công trình nguồn điện, lưới điện trọng điểm, bảo đảm cung cấp đủ điện, an toàn ổn định cho phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng an ninh; dứt khoát không để thiếu điện ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt của nhân dân theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Đặc biệt, quyết tâm đưa các nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn 2, Thái Bình 2, Sông Hậu 1, Duyên Hải 2,… vào vận hành trong năm 2022 theo đúng kế hoạch và chỉ đạo của Chính phủ. Bộ Công thương cần sớm chủ trì phối hợp các bộ, ngành, đơn vị liên quan đánh giá sự an toàn và hiệu quả kinh tế Dự án mở rộng Thủy điện Hòa Bình theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; rà soát lại các phương án tính toán, quy định về điều độ hệ thống điện quốc gia bảo đảm hiệu quả chung, tổng thể của toàn bộ nền kinh tế. Đẩy mạnh việc xây dựng và trình phê duyệt các cơ chế chính sách về thị trường điện cạnh tranh, cơ chế chính sách phát triển năng lượng tái tạo để vừa bảo đảm cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế-xã hội, vừa chuyển đổi công nghệ sản xuất, thực hiện cam kết của Chính phủ tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu COP 26.
Riêng ngành dầu khí, năm 2022 cần tiếp tục đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, chỉ đạo các nhà thầu, các doanh nghiệp tiếp tục tăng sản lượng khai thác, chế biến dầu khí, đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng các dự án trọng điểm; tối ưu hóa quy trình công nghệ, tiết giảm chi phí, hạ giá thành…
Thứ ba, ngành công thương cần bám sát diễn biến thị trường trong nước và quốc tế, thực hiện hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại, có phản ứng kịp thời trong sản xuất, lưu thông hàng hóa, đặc biệt hoạt động xuất nhập khẩu cần thực hiện các giải pháp bền vững, lâu dài. Đánh giá toàn diện các tác động để tận dụng tối đa lợi thế của các FTA Việt Nam đã ký kết hoặc tham gia.
Đẩy mạnh xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường và hàng hóa xuất khẩu; giải quyết có hiệu quả những vướng mắc trong hoạt động thông quan hàng hóa, không để xảy ra hiện tượng ùn ứ tại các cảng biển, cửa khẩu, nhất là các cửa khẩu Việt Nam-Trung Quốc như thời gian vừa qua; phối hợp các bộ, ngành, địa phương có giải pháp căn cơ, cụ thể, toàn diện để tăng tỷ lệ hàng hóa xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Tiếp tục tập trung phát triển thương mại nội địa, mở rộng hệ thống phân phối như trung tâm thương mại, siêu thị, chợ truyền thống, chợ đầu mối,… nhằm thúc đẩy tiêu dùng, phát triển thương mại điện tử gắn với thương mại truyền thống để khai thác hiệu quả sự phát triển mạnh mẽ của xu hướng chuyển đổi số.
Thứ tư, tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm minh các vi phạm; đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng nhái hàng giả, bảo đảm môi trường kinh doanh lành mạnh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Với bề dày truyền thống vẻ vang của ngành công thương, Phó Thủ tướng tin tưởng tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành công thương sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đạt được; nỗ lực vượt qua mọi khó khăn thách thức, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2022.
