Ngăn chặn việc sản xuất, mua bán mũ bảo hiểm kém chất lượng

Hiện nay tình trạng sản xuất, mua bán và sử dụng mũ bảo hiểm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc diễn ra công khai mà không gặp phải sự kiểm tra, xử lý của cơ quan chức năng.
0:00 / 0:00
0:00
Mũ bảo hiểm kém chất lượng được bày lẫn với mũ bảo hiểm tốt để bán cho người tiêu dùng.
Mũ bảo hiểm kém chất lượng được bày lẫn với mũ bảo hiểm tốt để bán cho người tiêu dùng.

Nhiều người sử dụng loại mũ bảo hiểm này chỉ vì thời trang, ham rẻ và để đối phó với lực lượng cảnh sát giao thông (CSGT). Người sản xuất, kinh doanh mũ bảo hiểm kém chất lượng chỉ quan tâm đến lợi nhuận, bất chấp sức khỏe, thậm chí là tính mạng người tiêu dùng. Hậu quả là rất nhiều người bị tai nạn giao thông dẫn đến chấn thương sọ não do đội mũ bảo hiểm kém chất lượng…

Theo quan sát của chúng tôi, hiện mũ bảo hiểm giá rẻ, kém chất lượng và không rõ nguồn gốc vẫn bày bán trên nhiều tuyến phố của thành phố Hà Nội như: Chùa Bộc, Lê Duẩn, Hàng Đậu, Nguyễn Hữu Thọ, Giải Phóng, Cầu Giấy... Những loại mũ giá rẻ này hình thức bắt mắt, không có tem kiểm định, dây quai mũ thô, phần nhựa và phần mút bảo vệ rất mỏng. Những chiếc mũ bảo hiểm được rao bán từ 30 nghìn đến 40 nghìn đồng cho nên có nhiều người lựa chọn mua. Bên cạnh đó, mũ bảo hiểm giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, hoặc nhập lậu giá rẻ, được một số tổ chức, cá nhân sử dụng làm hàng khuyến mãi cho khách hàng. Các mũ bảo hiểm này được làm nhái các thương hiệu rất tinh vi, từ tem đến kiểu dáng, logo. Các hành vi vi phạm chủ yếu như: Kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, sản xuất hàng không có giá trị sử dụng, công dụng; không hóa đơn, chứng từ, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Anh N.V.H., chủ một cửa hàng bán mũ bảo hiểm tại đường Cầu Giấy, Hà Nội cho biết: Các loại mũ bảo hiểm này được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng, nhất là giới trẻ, vì mầu sắc trẻ trung, nhẹ và giá rẻ. Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi về độ an toàn, anh H. nói: "Không ít người tiêu dùng, nhất là các bạn trẻ vào cửa hàng chỉ hỏi về giá bán chứ không quan tâm đến chất lượng. Có cầu thì ắt có cung, người tiêu dùng ưa chuộng, cho nên tôi vẫn nhập về bán hằng ngày". Chị Đào Khánh Linh, khách hàng mua mũ bảo hiểm cho biết: "Tôi đi trên đường tiện thì rẽ vào vỉa hè ở phố Chùa Bộc để mua, vì mũ bảo hiểm có nhiều kiểu dáng hợp thời trang và mầu sắc bắt mắt, còn về chất lượng thì cũng không rõ". Khá nhiều khách hàng khi được hỏi đều cho rằng, những loại mũ này không bảo đảm an toàn nhưng vẫn mua vì giá rẻ, kiểu dáng khá đẹp, thời trang, một số người khác thì có tâm lý đội chỉ để tránh bị công an phạt.

Trên thực tế, vấn nạn mũ bảo hiểm kém chất lượng đã xảy ra từ rất lâu. Gần đây, lực lượng chức năng đã xử lý hàng loạt vụ vi phạm liên quan đến mặt hàng này. Đơn cử, mới đây, Đội Quản lý thị trường số 5, Cục Quản lý thị trường tỉnh Hải Dương đã phối hợp Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh tiến hành kiểm tra, phát hiện hoạt động sản xuất gần 300 mũ bảo hiểm nhái nhãn hiệu Honda tại Công ty TNHH MTV thương mại Phan Giang (xã Đoàn Tùng, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương). Toàn bộ số hàng hóa thành phẩm và nguyên liệu, tem mũ bảo hiểm trên đều không có giấy tờ, hóa đơn chứng từ hợp pháp kèm theo. Trước đó, hồi đầu năm 2020, lực lượng chức năng đã kiểm tra một cơ sở tại huyện Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh) và phát hiện cơ sở này đang gia công, sản xuất nhiều loại mũ bảo hiểm, trong đó có mũ bảo hiểm thời trang với số lượng lớn. Qua quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện 500 sản phẩm mũ bảo hiểm giả các thương hiệu lớn, 1.200 vỏ mũ đang chờ bán ra thị trường. Hồi tháng 5/2020, tại Km 233 quốc lộ 18 thuộc xã Hải Yên, thành phố Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh), Đội CSGT số 3, Phòng CSGT đường bộ-đường sắt (Công an tỉnh Quảng Ninh) đã kiểm tra xe khách mang BKS 14B-004.29 và phát hiện trên xe chở nhiều thùng bìa các-tông, bên trong chứa 850 mũ bảo hiểm không nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Theo đó, lái xe Nguyễn Ngọc Ánh (sinh năm 1974, trú tại thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương), khai nhận vận chuyển thuê số hàng trên từ Hạ Long ra Móng Cái. Lực lượng CSGT đã lập biên bản và bàn giao hàng hóa, hồ sơ, giấy tờ liên quan cho Đội Quản lý thị trường số 4 xử lý theo quy định pháp luật.

Theo một chuyên gia về an toàn giao thông, mỗi chiếc mũ khi sản xuất ra phải bảo đảm đạt tiêu chuẩn chất lượng về chất liệu vỏ mũ, đệm bảo vệ và quai đeo; đạt các chỉ tiêu về kích thước và các chỉ số thử nghiệm bảo đảm an toàn đối với người dùng. Kết quả công bố khảo sát chất lượng của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia trên 540 loại mũ bảo hiểm cho thấy, có đến 25,9% số mũ là "mũ bảo hiểm lưỡi trai", loại mũ có lớp vỏ nhựa mỏng, không có xốp hoặc phần xốp rất mỏng bảo vệ phần đầu của người sử dụng cho nên không được xem là mũ bảo hiểm cho người đi mô-tô, xe máy theo quy định tại tiêu chuẩn Việt Nam.

Đại diện một số doanh nghiệp sản xuất mũ bảo hiểm cho biết: Chi phí để sản xuất một chiếc mũ bảo hiểm đáp ứng tối thiểu các tiêu chuẩn an toàn hiện nay khoảng 60 nghìn đến 70 nghìn đồng, nhưng tại các cửa hàng bán với giá 30 nghìn đồng/chiếc. Một số đối tượng đã lợi dụng kẽ hở của quy định pháp luật, cơ chế chính sách thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước mở rộng sản xuất, kinh doanh trong ngành hàng mũ bảo hiểm để cấu kết, trao đổi mua bán, cung cấp nguồn hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, linh kiện giá rẻ, không bảo đảm chất lượng để lắp ráp và tự in nhãn hàng hóa, dán dấu hợp quy giả mạo, cho nên các sản phẩm mũ bảo hiểm chưa được đăng kiểm, chứng nhận hợp quy.

Báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới đã chỉ rõ, đội mũ bảo hiểm chất lượng tốt có thể giảm 69% chấn thương sọ não và giảm 42% khả năng tử vong đối với người ngồi trên xe máy khi có va chạm giao thông. Những người không đội mũ bảo hiểm sẽ gặp chấn thương nặng và tử vong cao gấp ba lần so với người đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn. Tại Việt Nam, tỷ lệ người tham gia giao thông đội mũ giả mạo mũ bảo hiểm (mũ lưỡi trai nhựa) khá cao, bình quân khoảng 20% trên cả nước; tại một số thành phố lớn như Hà Nội thậm chí lên tới 40%.

Để giải quyết triệt để vấn đề này đòi hỏi sự vào cuộc tích cực hơn nữa của các cơ quan chức năng, nhất là trong giám sát tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm. Cùng với việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người tham gia giao thông, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử phạt nặng các cơ sở sản xuất, kinh doanh các loại mũ bảo hiểm giả trên thị trường.