Chiều 3/8, tại Hà Nội, Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc tại Việt Nam phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo công bố báo cáo nghiên cứu “Ngăn chặn hành vi gây tổn hại - Bằng chứng về bóc lột và xâm hại tình dục trẻ em trên không gian mạng”.
Báo cáo mới này do ECPAT International (một mạng lưới toàn cầu của các tổ chức xã hội dân sự hoạt động nhằm chấm dứt tình trạng bóc lột tình dục trẻ em), INTERPOL (Tổ chức Cảnh sát Hình sự quốc tế) và Văn phòng Nghiên cứu UNICEF (Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc) - Innocenti thực hiện, cho thấy trẻ em ở Việt Nam đang bị bóc lột và xâm hại tình dục trên mạng, nhưng các em không báo hay trình báo về việc đó.
Theo kết quả khảo sát, phần lớn những trẻ nói các em từng bị bóc lột và xâm hại tình dục trên mạng đã không tiết lộ việc bị bóc lột và xâm hại với ai hoặc chỉ kể với một người bạn. Rất ít trẻ cho biết các em đã kể với người chăm sóc và/hoặc một kênh chính thức, như công an hoặc đường dây trợ giúp. Nhiều khả năng là do trẻ có thể ngại nói cởi mở về chủ đề khá nhạy cảm này.
Tuy nhiên, báo cáo cho thấy trẻ em có nguy cơ bị bóc lột và xâm hại tình dục qua mạng ở Việt Nam. 23% trẻ độ tuổi 12-17 sử dụng Internet tham gia khảo sát cho biết các em đã vô tình nhìn thấy hình ảnh hoặc video nhạy cảm trên mạng trong năm qua (12 tháng trước cuộc khảo sát). Ngoài ra, 5% từng nhận được hình ảnh nhạy cảm không mong muốn.
Việc thiếu báo cáo về tình trạng bóc lột và xâm hại tình dục qua mạng ở Việt Nam bị ảnh hưởng do sự kỳ thị và thái độ không khuyến khích thảo luận về tình dục, đặc biệt là với trẻ em. Mặc dù điều này có thể hiểu được trong một chừng mực nào đó, nhưng nếu không có thông tin, trẻ sẽ không nhận thức được rủi ro, hoặc khi nào và làm thế nào để tìm kiếm giúp đỡ. Sự kỳ thị từ cộng đồng cũng có thể ảnh hưởng đến những trẻ tiết lộ về việc bị xâm hại và/hoặc khuyến khích nạn nhân không kể lại/trình báo về việc đó.
Nghiên cứu ngăn chặn hành vi gây tổn hại tại Việt Nam phát hiện ra rằng nhiều trẻ thiếu thông tin, nhận thức và kiến thức về bóc lột và xâm hại tình dục trẻ em qua mạng, điều này càng làm tăng tình trạng dễ bị tổn thương của các em…
Ngoài ra, báo cáo Nghiên cứu ngăn chặn hành vi gây tổn hại tại Việt Nam cho thấy trẻ em đã chịu nhiều hình thức bóc lột và xâm hại tình dục qua mạng.
Theo đó: 8% trẻ em độ tuổi 12-17 sử dụng Internet đã từng nhận được bình luận khiếm nhã về bản thân khiến các em không thoải mái trong năm qua (12 tháng trước khảo sát). 43% không nói với ai rằng việc này đã xảy ra, chủ yếu vì trẻ cho rằng sẽ chẳng giải quyết được việc gì/chẳng làm được gì nếu các em kể lại vụ việc đó.
5% trẻ từng nhận được hình ảnh nhạy cảm không mong muốn. Gần một nửa trong số này đã không kể với ai vì không biết phải kể với ai.
2% trẻ đã được yêu cầu nói chuyện về tình dục khi trẻ không muốn. Khoảng một nửa trong số này đã nhận được những yêu cầu không mong muốn về tình dục này trên mạng và hầu hết những trẻ này đã không nói với ai về điều đó. Trẻ không nói cho ai biết điều đó đã xảy ra vì trẻ không nghĩ rằng vụ việc đó đủ nghiêm trọng, hoặc nghĩ rằng trẻ có thể sẽ gặp rắc rối.
Các nhà nghiên cứu tham gia Dự án Nghiên cứu ngăn chặn hành vi gây tổn hại tại Việt Nam cho rằng, những phát hiện này chỉ là một bức tranh nhanh cho thấy hiện trạng bóc lột và xâm hại tình dục trẻ em qua mạng ở Việt Nam. Do vậy, vấn đề này cần được ưu tiên. Chỉ 36% trẻ tham gia khảo sát đã được dạy về vai trò quan trọng của việc giữ an toàn trên mạng, điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao nhận thức và hiểu biết về vấn đề này ở trong nước.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cho rằng cần tăng cường nguồn lực chuyên môn để quản lý các vụ việc. Hiện tại, số lượng cán bộ và trang thiết bị hiện có có thể không đủ để tiến hành điều tra các vụ bóc lột và xâm hại tình dục trẻ em qua mạng, vấn đề này phải được giải quyết. Phòng ngừa là chìa khóa để giải quyết bóc lột và xâm hại tình dục trực tuyến ở Việt Nam.
Tại hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Trẻ em Nguyễn Thị Nga cho biết: Bóc lột và xâm hại tình dục trẻ em trực tuyến là một hiểm họa không biên giới. Việc thu thập bằng chứng rõ ràng, xây dựng cơ sở có chất lượng cần được coi là nhân tố trung tâm trong việc hoạch định chiến lược để giải quyết nguy cơ cho trẻ em. “Đối với các khuyến nghị từ báo cáo này, các bộ, ngành, đơn vị có liên quan sẽ có những nỗ lực xây dựng kế hoạch, giải pháp cụ thể và cùng hợp tác để giải quyết các mối đe doạ đối với trẻ em, đặc biệt là vai trò của Mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng Việt Nam”, bà Nga nhấn mạnh.
