Một số tác động khi Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ

Ngày 11-8, PBoC lần đầu giảm mạnh tỷ giá hối đoái tới 1,9%, là đợt giảm sâu nhất trong 20 năm trở lại đây, ở mức 6,2298 NDT/một USD, giảm 1,86% so mức 6,1162 NDT/một USD của ngày 10-8. Tiếp đó, ngày 12-8, NDT tiếp tục mất giá 1,6% khiến giá trị đồng tiền này rơi xuống mức thấp nhất trong bốn năm qua. Ngày 13-8, đồng NDT mất giá mạnh ngày thứ ba liên tiếp, với mức 6,4010 NDT ăn một USD. Sang ngày 14-8, sau ba ngày liên tiếp giảm tổng cộng hơn 3%, PBoC đã điều chỉnh tăng tỷ giá đồng NDT so với đồng USD lên 0,05%, lên 6,3975 NDT/một USD. PBoC cho biết, việc điều chỉnh tỷ giá đồng NDT không xuất phát từ những áp lực kinh tế mà do lợi thế về thặng dư tài khoản tiền gửi và nguồn dự trữ ngoại hối khổng lồ, do đó PBoC khẳng định sẽ cho phép các thị trường can thiệp sâu hơn vào việc xác định tỷ giá hối đoái. Còn giới chức Trung Quốc nêu rõ, việc gắn tỷ giá đồng nội tệ với đồng USD đã cản trở tính cạnh tranh của nền kinh tế nước này với các đối tác thương mại hàng đầu là Nhật Bản và Liên hiệp châu Âu (EU), do đó đã đến lúc cần phải thay đổi.

Quyết định trên của PBoC được đưa ra sau khi các số liệu kinh tế được công bố gần đây nhất cho thấy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang có vấn đề, như đà tăng trưởng kinh tế chậm, xuất khẩu giảm 8,3%, chỉ số giá sản xuất (PMI) trong tháng 7 chạm mức thấp nhất trong sáu năm qua (xuống còn 47,8), tăng trưởng GDP năm 2015 dự đoán không đạt 7%, là mức thấp nhất trong vòng 25 năm trở lại đây. Thêm vào đó, thị trường chứng khoán vừa chứng kiến đợt lao dốc không phanh. Các nhà phân tích cho rằng, việc Trung Quốc phá giá đồng NDT sẽ làm cho hàng hóa của nước này trên thế giới rẻ hơn rất nhiều và nền kinh tế Trung Quốc sẽ lấy lại được đà tăng trưởng nhờ lợi thế xuất khẩu.

Hàng loạt thị trường tài chính toàn cầu nhanh chóng chịu tác động sau quyết định đột ngột nêu trên của PBoC. Trong các ngày từ 11 đến 14-8, thị trường chứng khoán châu Á, châu Âu cũng như Mỹ đồng loạt sụt giảm, trong khi giá dầu trên thị trường Niu Oóc (Mỹ) cũng lao dốc. Đáng chú ý, thị trường chứng khoán Đức đã bị ảnh hưởng tiêu cực từ quyết định bất ngờ của Trung Quốc. Chỉ số DAX đã tụt xuống mức gần như thấp nhất trong năm nay do những quan ngại về việc xuất khẩu của Đức sang thị trường Trung Quốc. Giá cổ phiếu một số tập đoàn lớn của nền kinh tế lớn nhất châu Âu và thứ tư thế giới này cũng mất giá thảm bại, như VW, Daimler và BASF mất giá tới 30%. Trong khi đó, chứng khoán Nhật Bản, nền kinh tế thứ hai châu Á và thứ ba thế giới, cũng lao xuống mức thấp nhất trong một tháng qua và đồng yên tăng mức kỷ lục so với NDT trong giao dịch ở nước ngoài (hơn 5%) trong hai ngày 12 và 13-8. Đồng NDT suy yếu cũng ảnh hưởng đáng kể nền kinh tế một số nước Mỹ la-tinh bởi Trung Quốc là bạn hàng thương mại hàng đầu của nhiều nước ở khu vực này…

Giới chuyên gia có nhiều phản ứng trái chiều trước những diễn biến vừa qua tại Trung Quốc. Nhiều nhà phân tích cho rằng, định giá đồng NDT theo USD là điều có lợi cho Trung Quốc, ít nhất là cho tới thời điểm này. Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) hoan nghênh quyết định phá giá đồng NDT của Trung Quốc, cho rằng tỷ giá hối đoái được quyết định bởi thị trường sẽ là nhân tố hỗ trợ hiệu quả hoạt động của Quyền rút vốn đặc biệt (SDR, hiện có mặt bốn đồng tiền chính là USD, ơ-rô, bảng Anh và yên Nhật Bản) trong trường hợp đồng NDT được tham gia vào giỏ tiền quốc tế này trong thời gian tới. Trong khi đó, một số chuyên gia cảnh báo nguy cơ ngày càng rõ ràng của một cuộc cạnh tranh hạ giá tiền tệ nghiêm trọng và khó lường hơn bao giờ hết. Không ít ý kiến khác cho rằng, áp lực giảm giá đối với tiền tệ châu Á phát sinh từ hành động của Trung Quốc sẽ nhanh chóng phai nhạt bởi Trung Quốc sẽ không tiếp tục giảm sâu tỷ giá đồng NDT do làm như vậy thì nước này sẽ đi ngược mục tiêu quốc tế hóa đồng NDT của mình.