Vừa trở về từ một tua du lịch học đường tại Trang trại Đồng quê Ba Vì, em Trần Thanh Ngọc, học sinh lớp 5, Trường tiểu học Vân Phúc (Phúc Thọ , Hà Nội) cho biết: “Được tham gia vào các hoạt động sản xuất nông nghiệp như xay lúa, giã gạo, tát nước, úp nơm bắt cá và nướng cá bằng rơm, em cảm thấy rất thú vị. Không những vậy, em hiểu rõ hơn nỗi vất vả của các bác nông dân khi làm ra hạt gạo cũng như công sức của mẹ khi hằng ngày nấu cơm và chăm sóc em”.
Em Hoàng Minh, học sinh tiểu học trên địa bàn quận Đống Đa nói: “Năm nào nhà trường cũng tổ chức cho chúng em đi tham quan. Chúng em rất háo hức chờ đợi các chuyến đi này bởi vừa được vui chơi giải trí, vừa được học thêm kiến thức bổ ích...”. Với học sinh phổ thông, các trường thường lựa chọn mô hình trang trại giáo dục như Era House (quận Long Biên), Vạn An (huyện Thanh Trì), Cánh buồm Xanh (huyện Gia Lâm), Dê Trắng và Đồng Quê (huyện Ba Vì)...
Cũng là hình thức du lịch-trải nghiệm học tập, tại huyện Gia Viễn (Ninh Bình), mô hình này được nhiều người quan tâm. Bởi khi kết hợp du lịch với giáo dục, tức là kết hợp cả trải nghiệm-học tập-thư giãn thì chuyến đi không chỉ mang tính giải trí thuần túy, mà còn trở thành dịp học hỏi và trải nghiệm; mang lại kiến thức, niềm vui, giúp các em học sinh hoàn thiện kỹ năng, thích ứng với cuộc sống, tự tin thể hiện bản thân.
Ngày 2/2/2023, tại Khu di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia động Hoa Lư, xã Gia Hưng, UBND huyện Gia Viễn tổ chức Chương trình giới thiệu tua du lịch trải nghiệm gắn với bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử văn hóa địa phương với chủ đề “Tìm về cội nguồn”. Đây là sản phẩm du lịch mới ở Gia Viễn được xây dựng trên cơ sở tôn vinh, phát huy những giá trị lịch sử, văn hóa của vùng đất sinh ra vua Đinh Tiên Hoàng.
Tour trải nghiệm “Tìm về cội nguồn” có hai tuyến chính: Tuyến thứ nhất, du khách được đi theo hành trình “Dấu chân vua Đinh Tiên Hoàng” gồm: Tham quan trải nghiệm tại đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng ở xã Gia Phương, huyện Gia Viễn; thăm lăng Phát Tích, chùa Kỳ Lân. Sau đó, du khách thăm động Hoa Lư với Lễ hội Thung Lau hướng tới kỷ niệm 1.055 năm ngày Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế. Tuyến thứ hai, du khách được trải nghiệm tại ngôi đền cổ kính thờ Đức Thánh Nguyễn thuộc địa phận xã Gia Tiến và xã Gia Thắng; tham quan làng nghề Sinh Dược ở xã Gia Sinh là nơi Đức Thánh Nguyễn tìm thuốc chữa bệnh cho vua nhà Lý.
Hiện nay, làng Sinh Dược trở thành làng nghề dược liệu có nhiều loại cây thuốc quý hiếm, là nơi sản xuất nhiều sản phẩm dược liệu phục vụ khách du lịch, dân sinh, một số sản phẩm được công nhận OCOP.
Với hai tuyến tua du lịch như trên, khi tham gia trải nghiệm, các em học sinh được tiếp cận và tích lũy kiến thức lịch sử, văn hóa, để các em hiểu rõ và tự hào về lịch sử, con người Gia Viễn. Việc tổ chức các tour du lịch trải nghiệm thực tế cũng là một hình thức giáo dục hiệu quả, tạo hiệu ứng tốt cho học sinh chủ động tìm hiểu lịch sử, văn hóa của địa phương.
Hoạt động “học mà chơi - chơi mà học” qua những trải nghiệm lành mạnh, bổ ích như du lịch về nguồn sẽ giúp các em học sinh dung nạp kiến thức về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, kỹ năng sống một cách chủ động, tự nhiên, thoải mái nhất. Giáo dục truyền thống và định hướng lý tưởng cho học sinh ở những khu di tích lịch sử là để từ đó, mỗi học sinh tự hào và am hiểu về lịch sử địa phương, có ý thức bảo vệ, gìn giữ những di tích lịch sử của quê hương mình.
Theo chị Nguyễn Thị Hồng Nhung (Công ty Du lịch Việt), thời gian qua, nhiều trường học đã phối hợp với các đơn vị tổ chức tua du lịch cho học sinh. Một số trường còn đưa du lịch học đường thành hoạt động ngoại khóa định kỳ trong chương trình đào tạo. Ðịa điểm lựa chọn thường là những điểm đến gần với lịch trình từ một đến hai ngày, chủ yếu tham quan các di tích, công viên, bảo tàng, trang trại giáo dục, làng nghề truyền thống… nhằm giúp học sinh tiếp cận và tích lũy kiến thức lịch sử, văn hóa…
Nhiều trường học đã phối hợp với các đơn vị tổ chức tua du lịch cho học sinh. Một số trường còn đưa du lịch học đường thành hoạt động ngoại khóa định kỳ trong chương trình đào tạo. Ðịa điểm lựa chọn thường là những điểm đến gần với lịch trình từ một đến hai ngày, chủ yếu tham quan các di tích, công viên, bảo tàng, trang trại giáo dục, làng nghề truyền thống… nhằm giúp học sinh tiếp cận và tích lũy kiến thức lịch sử, văn hóa…
Chị Nguyễn Thị Hồng Nhung (Công ty Du lịch Việt)
Có thể nói, du lịch học tập đang là hướng đi đầy mới mẻ, giúp người học không nhàm chán, tạo nên sự sinh động bằng tham quan thực tế, rèn luyện kỹ năng thực hành. Tuy vậy, trên thực tế hiện nay, việc tổ chức tua học đường vẫn chưa thu hút được đông đảo học sinh và đạt hiệu quả như mong muốn. Ngoài một số khu du lịch học tập được xây dựng tập trung cho vui chơi và hướng nghiệp như Kid City, Viet Topia, Trang trại Era House, Trang trại Đồng quê Ba Vì…, các điểm đến khác vẫn chưa được đầu tư phục vụ cho nhu cầu học tập đặc thù…
Tâm lý lo sợ nguy hiểm khi cho các em đi học tập bên ngoài lớp học của phụ huynh và chính nhà trường, khiến cho nhu cầu hiện nay của các trường chỉ dừng lại ở việc một năm cho học sinh đi ngoại khóa từ một đến hai lần và chuyến đi mang tính chất vui chơi, giải trí là chủ yếu.
Để mô hình du lịch-trải nghiệm học tập phát triển bài bản với những sản phẩm du lịch giáo dục chuyên nghiệp, cần có sự phối hợp giữa các ngành giáo dục và du lịch trong việc kết hợp tổ chức các tua du lịch trải nghiệm gắn với học tập. Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh cũng cần thay đổi nhận thức, coi du lịch học tập là một cách đầu tư cho giáo dục một cách hiệu quả, từ đó góp phần giáo dục truyền thống và định hướng lý tưởng cho học sinh.
