Đó là mục tiêu dài hơi, còn trước mắt, trong bối cảnh ngân sách gặp khó khăn khi phải triển khai nhiều gói kích thích kinh tế thì việc các doanh nghiệp nhà nước thoái vốn ngoài ngành giúp nguồn thu ngân sách dày dặn hơn có ý nghĩa quan trọng hơn bao giờ hết, tạo thêm dư địa hỗ trợ doanh nghiệp. Theo nhận định của Công ty trách nhiệm hữu hạn Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN), ngân sách thâm hụt do dịch Covid-19 thúc đẩy khả năng đẩy nhanh quá trình thoái vốn.
Nhu cầu vốn cho đầu tư công cho giai đoạn 2021-2025 khoảng từ 32-34% GDP (từ 2-2,14 triệu tỷ đồng) với mục tiêu tỷ lệ giải ngân đạt 90% kế hoạch. Trong khi đó, kế hoạch đầu tư công cho năm 2021 chỉ tương đương 7,3% GDP. Do đó, nhu cầu vốn đầu tư công cho giai đoạn 2022-2025 là rất lớn. Thực tế trên lý giải động thái mới đây Bộ Tài chính đã có văn bản thúc Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) tập trung triển khai thoái vốn tại một số doanh nghiệp nhà nước như Tập đoàn Bảo Việt (BVH), Tổng Công ty cổ phần Bảo Minh (BMI) và Công ty cổ phần Nhựa Thiếu niên Tiền Phong (NTP) bảo đảm đúng các quy định của pháp luật.
Diễn biến mới nhất liên quan đến hoạt động thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước là sau khi Ngân hàng nhà nước chấp thuận việc chuyển nhượng cổ phần của cổ đông lớn Tổng cục Bưu điện Việt Nam (VNPost) tại LienVietPostBank, Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) vừa có thông báo đấu giá bán cổ phần của LienVietPostBank do VNPost sở hữu. Cụ thể, số cổ phần được đưa ra đấu giá là hơn 122 triệu cổ phiếu, tương đương 10,15% vốn cổ phần ngân hàng. Giá khởi điểm được đưa ra là 28.930 đồng/cp, cao hơn thị giá của LienVietPostBank trên thị trường chứng khoán khoảng hơn 30%. Nếu thoái vốn thành công, VNPost sẽ thu về tối thiểu hơn 3.534 tỷ đồng.
Phiên đấu giá dự kiến được tổ chức vào ngày 23/2 tới đây. Sau thông tin bán đấu giá cổ phiếu, giá cổ phiếu LienVietPostBank tăng kịch trần đứng ở mức 23.000 đồng/cp trong phiên hôm 25/1. LienVietPostBank không chỉ tăng cao về chỉ số với 7% lên kịch trần mà còn mạnh về thanh khoản khi là 1 trong 2 cổ phiếu giao dịch nhiều nhất hôm nay, cùng với STB của Sacombank.
Dự báo, nhiều khả năng giá cổ phiếu của LienVietPostBank có thể cao hơn nhiều cho đến khi VNPost thực hiện thoái vốn. Khả năng đó hoàn toàn khả thi khi trước đó, VNPost hoàn tất phiên đấu giá toàn bộ 18,2 triệu cổ phần của Tổng Công ty cổ phần Bảo hiểm Bưu điện (mã PTI) tương đương 22,67% vốn với giá đấu thành công bình quân ở mức 77.341 tỷ đồng/cp cao hơn 63% so mức giá khởi điểm. Vietnam Post thu về hơn 1.409 tỷ đồng sau khi đấu giá thành công toàn bộ số cổ phiếu trên.
Đó là những chuyển động tích cực đối với hoạt động thoái vốn của doanh nghiệp nhà nước tại doanh nghiệp ngoài sau một thời gian gần như “giậm chân tại chỗ”. Với diễn biến tích cực trên thị trường chứng khoán, giới chuyên môn đánh giá sẽ giúp cho kế hoạch thoái vốn nhà nước tại các doanh nghiệp có vốn nhà nước có tiềm năng diễn ra thuận lợi hơn trong năm 2022. Đối với cổ phiếu ngân hàng nói chung, cổ phiếu LienVietPostBank nói riêng, theo đánh giá của một chuyên gia ngân hàng, tiềm năng tăng giá nhóm cổ phiếu ngân hàng khá tích cực sau một thời gian dài tích lũy.
Ngân hàng là ngành hiếm hoi có lợi nhuận có thể tăng trưởng thời gian dài, kể cả sau dịch. Lợi nhuận của ngân hàng hiện nay chủ yếu đến từ tín dụng, trong khi quy mô tín dụng thì luôn tăng theo thời gian, bất kể đại dịch. Mặc dù tỷ lệ nợ xấu của toàn hệ thống tăng từ 1,6% cuối năm 2020 lên 1,9% khi kết thúc do tác động của dịch Covid-19.
Nhưng với nền tảng tài chính được cải thiện tích cực, tỷ lệ bao phủ nợ xấu ở mức cao trong thời gian qua, giới chuyên môn nhận định đà tăng của nợ xấu vẫn trong tầm kiểm soát. Trong khi hoạt động kinh doanh ngân hàng được đánh giá có nhiều triển vọng tích cực như hưởng lợi từ gói kích thích kinh tế… Trên thực tế từ đầu năm 2022 đến nay, nhóm cổ phiếu ngân hàng tăng trưởng rất tích cực, một số cổ phiếu đã vượt đỉnh. Nhóm cổ phiếu ngân hàng được nhiều tổ chức khuyến nghị mua như: CTG, BID, LPB, STB… đang thu hút dòng tiền nhà đầu tư rất tích cực với giá kỳ vọng cao hơn so với hiện tại từ 20-30%.
Giới chuyên môn đánh giá, việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và thoái vốn nhà nước thành công sẽ tạo ra nhiều lợi ích đối với cả thị trường chứng khoán và doanh nghiệp. Thị trường chứng khoán sẽ được mở rộng về quy mô khi tăng cả về số lượng doanh nghiệp niêm yết và vốn hóa thị trường. Theo Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Chứng khoán Kiến thiết (VNCS) ông Đỗ Bảo Ngọc, đây là một trong những điều kiện để xét nâng hạng, thị trường chứng khoán có thêm hàng hóa chất lượng và nhà đầu tư trong nước và nước ngoài có thêm cơ hội đầu tư mới tiềm năng. Về phía doanh nghiệp sẽ có thêm các lợi ích riêng như: công khai, minh bạch quản trị công ty, đa dạng hóa cổ đông. Nhất là tạo dư địa cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào hoạt động điều hành, đầu tư đổi mới, chuyển giao công nghệ, có khả năng mang lại hiệu quả hoạt động cao hơn cho doanh nghiệp.
Tất nhiên, về phía nhà nước, việc thu được vốn thông qua thoái vốn ở nhiều doanh nghiệp giúp Chính phủ có thêm nguồn lực vốn để đầu tư công, hỗ trợ nhiều hơn cho người dân, doanh nghiệp… Từ đó giúp nền kinh tế sớm phục hồi, tăng trưởng và phát triển hơn.
