Mới đây, cơ quan công an đã tạm giữ 5 đối tượng liên quan vụ việc trả giá đất lên đến 30 tỷ đồng/m2 tại huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Nhóm này bị cáo buộc cố ý “phá” phiên đấu giá bằng cách nâng giá lên mức cao bất thường rồi đột ngột bỏ cuộc, khiến lô đất không thể giao dịch thành công. Hành vi này được cho là nhằm mục đích thao túng thị trường, trục lợi bất chính. Tình trạng đấu giá đất có giá bất thường không chỉ diễn ra ở Sóc Sơn mà còn lan rộng tại nhiều huyện ven Hà Nội như Thanh Oai, Hoài Ðức, Quốc Oai... trong bốn tháng qua.
Ðiểm chung của các phiên đấu giá này là hiện tượng “sốt ảo” với giá trúng kỷ lục rồi bỏ cọc hoặc không hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Ghi nhận ở hầu hết các phiên đấu giá, xuất hiện nhiều nhóm người đến từ các tỉnh, thành phố khác nhau hay trong cùng một gia đình đăng ký đấu hàng chục lô đất. Ðáng chú ý, ngay tại vòng ngoài khu vực tổ chức đấu giá thường xuyên có tình trạng “cò” chào bán đất vừa trúng đấu giá hoặc đất đã “ôm” từ lâu ở các khu vực lân cận. Nhiều thửa đất trúng đấu giá được bán “sang tay” ngay với số tiền chênh tới vài trăm triệu đồng đến hàng tỷ đồng.
Giá đất trúng đấu giá đã bị các đối tượng đầu cơ “thổi” lên quá cao so với giá trị thật, tạo ra mặt bằng giá “ảo” nhằm trục lợi. Họ sẵn sàng nộp đủ số tiền đã trúng đấu giá để hợp thức hóa và sau đó lấy mức giá này làm căn cứ tăng giá đất ở khu vực và các vùng lân cận. Do vậy, giá nhà đất của Hà Nội từ vùng ven đô, hay trong ngõ nhỏ chật hẹp nội đô đều được rao bán với giá hàng trăm triệu đồng/m2, khiến giấc mơ an cư của nhiều người dân càng trở nên khó khăn. Và không chỉ riêng tại Hà Nội, nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước cũng xảy ra tình trạng này.
Ðấu giá đất là một trong những nhiệm vụ quan trọng của các địa phương với mục tiêu tạo ra một nơi an cư cho người dân, đồng thời tăng nguồn thu ngân sách để đầu tư phát triển hạ tầng. Song, thực tế các phiên đấu giá đất ở các huyện ven Hà Nội cho thấy việc “đẩy” giá đất lên cao bất thường rồi bỏ cuộc giữa chừng, không tiếp tục trả giá hay những trường hợp đã trúng giá nhưng không nộp tiền, chấp nhận mất hàng trăm triệu đồng đặt cọc đang trở thành vấn đề đáng lo ngại cho thị trường bất động sản.
Ðể ngăn chặn hành vi lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường, cùng với việc thực hiện nghiêm Công điện số 82/CÐ-TTg ngày 21/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan liên quan cần kịp thời chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất, thông qua việc tập trung xây dựng, hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan.
Ðẩy mạnh công tác tập huấn, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi, thường xuyên, liên tục đến tất cả các cấp, ngành, người dân, doanh nghiệp để bảo đảm cơ sở pháp lý và tạo sự đồng thuận, thống nhất trong nhận thức và tổ chức thực hiện. Cùng với đó cần quan tâm chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thi hành Luật Ðất đai có hiệu quả tại địa phương, bao gồm tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, kinh phí, xây dựng cơ sở dữ liệu, ban hành các định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá sản phẩm...
Ðặc biệt, chuẩn bị tốt các điều kiện về nguồn lực, hạ tầng thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai để xây dựng bảng giá đất theo quy định của Luật Ðất đai năm 2024, có đánh giá tác động, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan có liên quan trong quá trình xây dựng bảng giá đất để áp dụng từ ngày 1/1/2026…
Các địa phương khi tổ chức đấu giá đất phải công khai quy hoạch, điều chỉnh bảng giá đất, công khai đối tượng bỏ cọc nhằm hạn chế các đối tượng lợi dụng đấu giá đất để trục lợi, thổi giá, gây nhiễu loạn thị trường bất động sản.
Bên cạnh đó, cần rà soát chặt chẽ, bảo đảm mọi quy trình, thủ tục đấu giá tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Ðồng thời, các cơ quan quản lý nhà nước cần tiếp tục có biện pháp điều chỉnh kịp thời khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm các quy định pháp luật trong đấu giá quyền sử dụng đất.
