Tham dự có các đồng chí: Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Trần Quốc Vượng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư khóa XII; Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương.
Phát biểu khai mạc buổi lễ, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhận định: Trước tình hình quốc tế và đất nước đang thay đổi nhanh chóng, liên tục đặt ra nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn rất mới, có những vấn đề chưa từng có, nhiệm vụ sắp tới của Hội đồng Lý luận Trung ương là rất vinh dự, vẻ vang nhưng cũng rất khó khăn, nặng nề. Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021-2026 với 50 thành viên, đông đảo nhất từ trước đến nay, tiếp tục phát huy truyền thống quý báu, kế thừa những thành tựu to lớn đã đạt được trong 25 năm qua, bám sát Quyết định của Bộ Chính trị về chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng, tinh thần các Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, và nhất là các ý kiến chỉ đạo quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016-2021 để nỗ lực hoàn thành trọng trách lớn lao của mình.
Phát biểu chỉ đạo, định hướng cho hoạt động của Hội đồng trong nhiệm kỳ tới, đồng chí Võ Văn Thưởng ghi nhận, đánh giá cao những đóng góp trí tuệ và tâm huyết của các thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016-2021; gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới các thành viên Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021-2026. Đồng chí đề nghị Hội đồng nghiên cứu, quán triệt sâu sắc bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư tại Hội nghị Tổng kết công tác của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016-2021, trên cơ sở đó, xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể để triển khai chương trình hoạt động 2021-2026.
Tại Hội nghị, đồng chí Võ Văn Thưởng đưa ra 6 nhóm ý kiến trao đổi, đề nghị Hội đồng tham khảo:
Một là, nhận thức đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, vị trí, tính chất, tầm quan trọng của Hội đồng Lý luận Trung ương là cơ quan do Bộ Chính trị quyết định thành lập có chức năng tư vấn cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về các vấn đề lý luận, chính trị làm cơ sở cho việc hoạch định, hoàn thiện, phát triển đường lối, chủ trương của Đảng.
Hai là, hội đồng phải đổi mới hơn nữa nội dung và phương pháp hoạt động, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác, ý thức sâu sắc về nhiệm vụ được giao phó và góp phần nâng tầm tư duy lý luận của Đảng, đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận cơ sở khoa học, hoạch định đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Ba là, hoạt động nghiên cứu lý luận của Hội đồng phải gắn bó mật thiết với hoạt động của các cơ quan Trung ương và địa phương, chủ động phối hợp triển khai đề án tổng kết thực tiễn nghiên cứu lý luận và định hướng chính sách.
Bốn là, hội đồng cần tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình nghiên cứu lý luận chính trị giai đoạn 2021-2025, Chương trình KX.04/21-25.
Năm là, phát huy vai trò nòng cốt của Hội đồng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch thông qua việc đẩy mạnh nghiên cứu để định hình, thiết lập hệ thống luận cứ, luận điểm sắc bén, tăng cường nhận diện các vấn đề mà thế lực thù địch, phản động, cơ hội, bất mãn chính trị tập trung chống phá, trực tiếp đấu tranh, phản bác, đưa ra các nội dung mới, tầm nhìn, định hướng, nhiệm vụ trọng tâm, đột phá chiến lược trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Sáu là, hội đồng cần tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác quốc tế trong lĩnh vực lý luận chính trị trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo và đề ra các quyết sách đột biến, cần tiếp tục mở rộng và hiệu quả với các cơ quan nghiên cứu lý luận, các Đảng Cộng sản, đảng cầm quyền, đảng chính trị trên thế giới, tổ chức thực hiện tốt các cuộc hội thảo trao đổi lý luận chính trị, nghiên cứu các loại hình hợp tác thích hợp. Qua đó, tiếp thu các kinh nghiệm quý, những bài học thành công của các nước phù hợp với nước ta, đồng thời giới thiệu đường lối chính sách và quảng bá giá trị đường lối đặc sắc của Đảng ta đối với thế giới; quyết liệt phê phán, đấu tranh không khoan nhượng với sự tiếp thu, trích dẫn, sử dụng dễ dãi kết quả nghiên cứu mới của các học giả, tổ chức nghiên cứu nước ngoài chưa được thử thách trong thực tế.
Đồng chí Võ Văn Thưởng nhấn mạnh tình trạng nghiên cứu lý luận, chính trị hiện nay còn lơ là, rơi vào tình trạng kinh viện, giáo điều nhưng nếu sử dụng, tiếp thu, trích dẫn và phổ biến dễ dãi kết quả nghiên cứu của học giả nước ngoài, tổ chức quốc tế mà chưa đánh giá thực tiễn thì sẽ dẫn đến nguy cơ chệch hướng, viết lại cương lĩnh, trở thành “nơi tuyên truyền không công cho các học giả thế giới". Từ đó, yêu cầu Hội đồng phải vững vàng để tuyệt đối không sa vào giáo điều trong nghiên cứu lý luận chính trị.
Tại Kỳ họp thứ nhất, Hội đồng đã trình bày dự thảo Kế hoạch dự kiến những nội dung công tác chủ yếu và chương trình làm việc của Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2021-2026 và dự thảo Quy chế làm việc của các tiểu ban nhiệm kỳ 2021-2026.
