Bài 1: Mô hình “Buổi sáng với nhân dân”
Thời gian qua, hàng loạt dự án trọng điểm của quốc gia và của tỉnh Đồng Nai được tăng tốc giải phóng mặt bằng, triển khai thi công xây dựng, kéo theo việc xuất hiện nhiều đơn thư khiếu nại phức tạp, kéo dài, đã được các cấp ủy, chính quyền tiếp nhận, chỉ đạo giải quyết theo thẩm quyền. Những trường hợp người dân chưa đồng tình được lãnh đạo các cấp tỉnh Đồng Nai trực tiếp gặp gỡ, vận động, không để phát sinh thành “điểm nóng”.
“Buổi sáng với nhân dân” là mô hình đang được thực hiện rộng rãi từ cấp tỉnh đến cấp xã ở Đồng Nai, khởi đầu từ cách làm “đột phá” mang lại hiệu quả rõ rệt tại thành phố Long Khánh, cuối năm 2022, trước tình trạng xuất hiện nhiều đơn thư khiếu nại, phản ánh, kiến nghị của người dân, đa số liên quan đến đất đai, để giải quyết vấn đề ngay từ cơ sở, hạn chế phát sinh khiếu kiện vượt cấp, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Long Khánh đã chủ động, thống nhất triển khai mô hình “Buổi sáng với nhân dân”.
Lắng nghe dân ngay đầu giờ
Theo đó, vào đầu giờ sáng các ngày làm việc trong tuần, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân, lãnh đạo các cơ quan của thành phố Long Khánh và các phường, xã dành 60 phút tiếp dân, đối thoại, quyết liệt chỉ đạo xử lý, giải quyết dứt điểm phản ánh, kiến nghị của công dân.
Bí thư Thành ủy Đặng Minh Nguyệt cho biết, từ đầu năm 2023 đến nay, các đồng chí Bí thư, Phó Bí thư Thành ủy đã bố trí 180 ngày tiếp công dân đến phản ánh, kiến nghị. Bí thư đảng ủy các phường, xã có 2.565 ngày tiếp công dân đến phản ánh, kiến nghị các vụ việc.
Phần lớn nội dung liên quan tranh chấp đất đai, tái định cư và bồi thường quyền sử dụng đất tại khu vực chợ Long Khánh; tố cáo về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản; kiến nghị khắc phục cống thoát nước đường cao tốc Phan Thiết-Dầu Giây... hầu hết các vấn đề mà người dân chuyển tải qua diễn đàn “Buổi sáng với nhân dân” đã được lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết ngay những vấn đề thuộc thẩm quyền.
Kết quả đáng ghi nhận đến từ việc thực hiện mô hình “Buổi sáng với nhân dân” còn là số lượng đơn, thư khiếu kiện của người dân năm 2023 giảm 45 đơn so với năm 2022 và tiếp tục kéo giảm mạnh trong sáu tháng đầu năm 2024.
Bày tỏ sự hài lòng sau cuộc gặp Bí thư Thành ủy Long Khánh để kiến nghị về việc giải quyết ranh giới sử dụng đất với các hộ dân liền kề, bà Phan Thị Lâm Hà, ngụ phường Xuân Bình cho biết: Người đứng đầu Đảng bộ thành phố đã chăm chú lắng nghe ý kiến của bà, đồng thời giao Ủy ban nhân dân thành phố chỉ đạo chính quyền phường phối hợp đo đạc kiểm tra hiện trạng, ranh giới thực tế so với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân để xác định biến động đất đai, quá trình sử dụng các thửa đất, từ đó làm cơ sở để vận động, hòa giải giữa các hộ dân.
Thành phố Biên Hòa là nơi đang triển khai cùng một lúc chín dự án trọng điểm quốc gia và của tỉnh Đồng Nai, trong đó một số dự án lớn như đường, kè ven sông Đồng Nai đi qua phường Bửu Long buộc hàng trăm hộ dân phải di dời. Sâu sát nắm bắt tâm tư, thấu hiểu nguyện vọng của người dân diện giải tỏa trắng, tái định cư, đồng chí Lê Thị Thu Tâm, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Trưởng ban Dân vận phường Bửu Long chia sẻ: “Để tạo lòng tin cho dân, bố trí tái định cư kịp thời, bản thân tôi rất coi trọng buổi tiếp dân hằng ngày, sắp lịch đầu giờ để gần gũi, lắng nghe, giải thích với bà con, quan tâm kiến nghị của họ để đề xuất bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân, tránh tình trạng đơn thư vượt cấp”.
Đáng chú ý là cách làm sáng tạo tại Huyện ủy Thống Nhất, nơi hiện có 87% dân số là đồng bào có đạo, chủ yếu theo đạo Công giáo. Để tạo chuyển biến rõ nét giải quyết một số đơn, thư khiếu nại kéo dài, đồng chí Bí thư Huyện ủy duy trì lịch tiếp công dân đầu giờ làm việc ngay tại cấp xã định kỳ hằng tháng. Việc đổi mới cách làm như vậy đã giúp lãnh đạo tiếp cận thông tin đầy đủ, rà soát thấu đáo những vấn đề bức xúc của người dân mà chưa được cơ sở giải quyết triệt để, tránh trường hợp bà con phải di chuyển quãng đường xa lên huyện.
Năm 2023, riêng đồng chí Bí thư Huyện ủy đã dành 13 ngày tiếp 22 lượt công dân. Nhiều thắc mắc chung quanh bất cập trong lĩnh vực đất đai, xây dựng khi được lãnh đạo huyện hồi đáp, chỉ đạo ngành chức năng xử lý thỏa đáng, khiến bà con thông hiểu, chấp hành quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định pháp luật.
Đồng chí Vũ Thị Yến, Trưởng ban Dân vận Huyện ủy Thống Nhất cung cấp thêm dẫn chứng cụ thể về hiệu quả của việc lãnh đạo huyện tiếp dân ở cơ sở, ở thời điểm triển khai dự án. Sau buổi đối thoại của Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, bốn hộ dân cuối cùng nằm trong dự án cao tốc Phan Thiết-Dầu Giây đã tự nguyện di dời, bàn giao đất; chính quyền không phải tổ chức cưỡng chế.
Gần dân để trực tiếp lắng nghe, giải quyết
Ngoài lịch tiếp công dân theo kế hoạch, người đứng đầu cấp tỉnh, cấp huyện ở Đồng Nai còn tiếp công dân đột xuất tùy vào tình hình thực tế. Điển hình nỗ lực hòa giải thành công trường hợp vướng mắc, khó tháo gỡ thông qua hoạt động tiếp dân phải kể đến việc vừa qua, bảy hộ dân có đất bị thu hồi trong dự án xây dựng Trường tiểu học Nguyễn Thái Học, phường Trảng Dài đã đồng ý phương án đền bù và tái định cư do thành phố Biên Hòa đưa ra, sau hơn 10 năm không nhất trí bàn giao mặt bằng.
Đây là kết quả sau buổi gặp gỡ, đối thoại trên tinh thần cởi mở, hài hòa lợi ích của Nhà nước và người dân do đồng chí Hồ Văn Nam chủ trì ngay khi được phân công điều động về nhận nhiệm vụ Bí thư Thành ủy Biên Hòa. Sau khi bảy hộ dân đồng lòng bàn giao mặt bằng đã giúp nhà trường tiếp tục xây dựng, hoàn thành đồng bộ cơ sở vật chất sau bao năm dang dở, đem đến khí thế phấn chấn dạy và học cho thầy, trò nơi đây.
Đến dự sinh hoạt tại Chi bộ Trường tiểu học Nguyễn Thái Học đầu tháng 6/2024, lúc ghé thăm dãy phòng học mới với 15 phòng vừa được hoàn thiện khang trang, đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai lưu ý lãnh đạo thành phố Biên Hòa xem xét bố trí tái định cư sớm nhất có thể đối với bảy hộ dân thuộc diện thu hồi đất để xây dựng trường.
Trong sáu tháng đầu năm 2024, cấp ủy, chính quyền toàn tỉnh Đồng Nai đã tiếp 3.501 lượt với 3.584 người đến khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị, tăng 276 lượt, 307 người so với cùng kỳ năm 2023.
Trong đó, lãnh đạo các cấp tiếp 2.339 lượt với 2.359 người, tăng 1.142 lượt, 1.162 người so với cùng kỳ năm trước. Riêng cá nhân đồng chí Bí thư Tỉnh ủy tiếp bốn lượt công dân, tập trung vào nội dung khiếu nại nổi cộm. Bí thư Huyện ủy, Thành ủy tiếp 56 lượt công dân trong khoảng thời gian trên.
Về phía chính quyền, sáu tháng qua, Ban Tiếp công dân trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã tiếp 358 lượt với 993 người, trong đó có 19 đoàn đông người, đa phần liên quan đến rắc rối gặp phải ở một số dự án đầu tư bất động sản. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh dành thời gian bảy buổi tiếp công dân, trong đó có hai lượt đoàn đông người.
Kết quả rõ rệt sau rất nhiều buổi tiếp dân liên quan các dự án bất động sản là đã thúc đẩy các bên liên quan tiến hành thủ tục pháp lý bảo đảm quyền lợi cho khách hàng. Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Nguyễn Hồng Lĩnh đánh giá vừa qua, nhiều cấp ủy, chính quyền đã tiếp, xử lý đơn thư của người dân rất tốt.
Tuy nhiên, còn một số đơn vị, địa phương chưa thực hiện nghiêm việc tiếp dân và nếu có thì cũng chỉ dừng ở việc tiếp dân, còn xử lý đơn chưa đến nơi đến chốn; một số đơn kéo dài và gửi lên tới cấp cao hơn, nhiều đơn chỉ đạo xử lý rất chậm trễ.
Do đó, đồng chí đề nghị cả hệ thống chính trị phải nỗ lực nhiều hơn. “Không những tiếp dân mà còn phải giải quyết đơn một cách rốt ráo, được thì nói được, không được thì nói không được, cái gì chưa sáng tỏ phải cố gắng làm cho sáng tỏ để kết luận được vấn đề”, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh nói.
Nhằm nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, chính quyền các cấp trong công tác tiếp dân, xử lý phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo, Quyền Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành, chủ tịch ủy ban nhân dân các huyện, thành phố thực hiện nghiêm việc tăng cường tiếp xúc trực tiếp giữa người đứng đầu chính quyền với nhân dân để chủ động nắm bắt tình hình, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người dân, hạn chế phát sinh đơn thư khiếu nại, tố cáo.
Cũng trong nỗ lực kịp thời giải quyết các nhu cầu chính đáng của người dân, đầu tháng 7 vừa qua, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai triển khai mô hình Chính quyền thân thiện thí điểm đầu tiên tại phường Tân Phong, thành phố Biên Hòa: “Việc xây dựng chính quyền thân thiện là nhiệm vụ chính trị quan trọng của các cấp, nhằm phát huy dân chủ, chủ động nắm bắt tình hình đời sống, tâm tư nguyện vọng, giải quyết kịp thời kiến nghị, vấn đề bức xúc của nhân dân, thực hiện công khai, minh bạch các chủ trương, quyết định có liên quan đến quyền, nghĩa vụ của nhân dân”, đồng chí Võ Tấn Đức cho biết.
(Còn nữa)
