Tại nhà ông Lộc Văn Tường, thôn Nà Lốc, xã Nguyên Phúc, hơn 1.000 viên gạch tuynel được ông mua từ nhà máy gạch tuynel Hà Vị (Bạch Thông) về đang xếp gọn đằng sau nhà. Toàn bộ số gạch này được xếp dưới mái che, không chịu tác động của mưa, nắng. Tuy nhiên, phần lớn trong số này đều bở, vụn, lộ ra bên trong là màu đen như than, lượng đất rất ít.
Ông Tường chỉ cần lấy tay cào nhẹ là gạch đã bở, vụn. Cầm viên gạch lên chỉ cần bửa nhẹ là gẫy đôi. Ông Tường cho biết, đã mua số gạch này khoảng chục ngày với tổng số tiền hơn 1 triệu đồng, cũng may là phát hiện gạch bở, vụn chỉ 2 ngày sau đó nên chưa đưa vào xây dựng. Nếu đưa vào xây rồi thì không biết hậu quả sẽ thế nào.
Trong thôn Nà Lốc còn có vài hộ khác cũng có gạch tuynel mua về có chất lượng kém như vậy tuy nhiên số lượng ít hơn.
Tại thôn Pác Thiên, hộ có số lượng gạch tuynel mua về nhiều nhất nhưng chưa dùng đã hỏng là ông Lưu Văn Mạnh với số lượng hơn 18.000 viên. Ông Mạnh cho biết, do có nhu cầu xây nhà nên ông đã đặt với nhà xe trong xã mua số lượng gạch này từ nhà máy gạch tuynel Hà Vị. Sau khi gạch chở về, ông đã thanh toán đầy đủ số tiền hơn 18 triệu đồng. Gạch được xếp gọn trên khu vực khô ráo, tuy nhiên, được khoảng 2 ngày thì bắt đầu bở, rời, tự rơi xuống đất.
Để chứng minh chất lượng gạch không tốt, ông Mạnh chỉ cần lấy tay xoa nhẹ vào đống gạch là hàng loạt viên gạch bở, vụn, rơi vãi xuống, bốc lên bụi trắng, có mùi vôi. Cầm một số viên lên chỉ cần bửa nhẹ là cũng gãy vụn. Ông Mạnh cho biết thêm, rất may là tôi chưa đưa số gạch này vào xây nhà, nếu không thì không biết hậu quả sẽ thế nào.
Theo phiếu xuất kho bán hàng từ nhà máy gạch tuynel Hà Vị ông Mạnh đang giữ thì, gạch xuất ra là gạch đặc tuynel hạng A1, có đóng dấu của Công ty Cổ phần Gốm và khai thác xây dựng Bắc Kạn, địa chỉ tại thôn Khuổi Thiêu, xã Hà Vị, huyện Bạch Thông.
Sau khi phát hiện gạch kém chất lượng, cả ông Tường và ông Mạnh đã phản hồi tới công ty. Công ty có cho người xuống xem nhưng không nói rõ là gạch kém chất lượng hay bị làm sao. Cán bộ công ty hứa sẽ đền bù toàn bộ số gạch hư hỏng này bằng gạch khác nhưng ông Mạnh và ông Tường phải tự hót dọn, di chuyển số gạch đã hư hỏng. Ông Mạnh cho biết thêm, thời gian tới khi lấy được số gạch đền bù thay thế sẽ phải kiểm tra kỹ, đồng thời, nếu phải lấy thêm gạch ông sẽ lấy từ nơi khác chứ không dám lấy từ nhà máy này nữa.
Theo tìm hiểu của phóng viên, Nhà máy gạch Tuynel công nghệ cao của Công ty Cổ phần gốm và khai thác xây dựng Bắc Kạn có công suất hoạt động 25 triệu viên gạch/năm, chính thức vận hành từ tháng 2/2019. Bình quân 1 ngày nhà máy sản xuất 60 nghìn viên gạch, với giá niêm yết là 920 đồng/viên.
Theo quy định của Bộ Xây dựng, điều kiện để kinh doanh, ngoài việc thông báo để tiếp nhận công bố hợp quy của cơ quan chuyên ngành, khi kinh doanh sản phẩm hàng hóa, đơn vị sản xuất phải tuân thủ các quy định đó. Nếu sản phẩm không bảo đảm, đương nhiên khách hàng có thể khởi kiện, yêu cầu đền bù. Tuy nhiên, việc trong các phiếu xuất kho bán hàng của Công ty Cổ phần gốm và khai thác xây dựng Bắc Kạn đều in rất rõ rằng: “Đã ra khỏi nhà máy mọi khiếu nại sẽ không được giải quyết” là không phù hợp.
Theo phản ánh của người dân, gạch khi mới đưa về chưa phát hiện hư hỏng. Khoảng 2 ngày sau mới tự bở, rời, vụn ra, nếu có hộ dân mua về mà đưa vào xây dựng ngay có thể sẽ không phát hiện được gạch bị kém chất lượng. Những năm gần đây, Bắc Kạn đã thực hiện cơ bản hoàn thành việc xóa lò gạch thủ công. Lượng gạch đưa vào các công trình chủ yếu là gạch tuynel. Do vậy, Sở Xây dựng Bắc Kạn cần sớm kiểm tra, làm rõ nguyên nhân nhiều hộ dân mua phải gạch kém chất lượng từ nhà máy gạch tuynel Hà Vị. Từ đó, xác minh xem liệu đã có gạch chất lượng kém nào đã đưa vào xây dựng các công trình chưa để có biện pháp xử lý, cảnh báo bảo đảm an toàn.