Tiến sĩ Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia nhận định, quy định lái xe không được lái liên tục quá 4 giờ là hoàn toàn đúng đắn và hợp lý vì lái xe là công việc nặng nhọc, căng thẳng thần kinh, cần được nghỉ ngơi hợp lý để bảo đảm sức khỏe.
Điều chỉnh dữ liệu thuật toán phù hợp
Theo quy định mới tại Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024, từ ngày 1/1/2025, tài xế không được lái xe quá 48 giờ trong 1 tuần, không được điều khiển xe quá 10 giờ trong một ngày và không lái xe liên tục quá 4 giờ. Ông Nguyễn Công Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô-tô Việt Nam bày tỏ quan điểm đồng tình, ủng hộ quy định lái xe không được cầm lái liên tục quá 4 giờ, bởi quy định này dựa trên cơ sở khoa học nhằm bảo vệ quyền lợi người lao động.
 |
Một số tuyến đường nội đô thường xảy ra ùn tắc, đại diện doanh nghiệp vận tải và lái xe kiến nghị cơ quan quản lý chức năng điều chỉnh, tính toán thời điểm xe di chuyển với tốc độ 20km/giờ mới nên bắt đầu tính thời gian làm việc. |
Về quy định thời gian thực lái trên đường, xe lưu thông với vận tốc hơn 3km/giờ thì bắt đầu tính thời gian làm việc, ông Hùng nhìn nhận điều này chưa hợp lý do một số tuyến đường vào nội đô hiện nay ùn tắc cục bộ, lái xe thường bị “chôn chân” trên đường cả tiếng đồng hồ. Do đó, đại diện doanh nghiệp vận tải và lái xe kiến nghị cơ quan quản lý Nhà nước chức năng cần điều chỉnh thuật toán, tính thời điểm xe di chuyển với tốc độ 20km/giờ mới nên bắt đầu tính thời gian làm việc.
 |
Ông Nguyễn Công Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam. |
“Trước kia, doanh nghiệp kinh doanh vận tải đã lắp thiết bị giám sát hành trình, nhưng không có trung tâm lưu trữ dữ liệu. Hiện nay, ngành công an đã xây dựng hệ thống và đưa về ngành quản lý nên cần đối soát dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình nhằm bảo đảm tính công bằng, hợp lý đối với những trường hợp bất khả kháng”, ông Nguyến Công Hùng nhìn nhận.
Còn đối với quy định không cho phép lái xe quá 48 giờ/tuần, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô-tô Việt Nam bày tỏ băn khoăn, quy định này có thể sẽ khiến cho doanh nghiệp vận tải đường dài gặp nhiều khó khăn. Từ thực tế điều hành của các doanh nghiệp vận tải, ông Hùng cho hay, hiện nay, số lái xe tải và xe khách đang thiếu, rất khó tuyển dụng. Việc tuyển dụng càng khó hơn đối với các lái xe ô-tô giường nằm và xe container. Khi doanh nghiệp vận tải phát sinh thêm chi phí, chắc chắn giá hàng hóa và sức cạnh tranh của nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng.
 |
Cơ quan quản lý chức năng nên cho phép lái xe có thêm giờ làm thêm trong tuần, phù hợp với quy định của Luật Lao động, cho phép người lao động được làm thêm giờ (tối đa 300 giờ/năm). |
“Theo quan điểm của tôi, đứng dưới góc độ quản lý doanh nghiệp vận tải nhiều năm, quy định không cho lái xe chạy liên tục quá 4 giờ và không quá 10 giờ/ngày là hợp lý. Tuy nhiên, cơ quan quản lý chức năng nên cho phép lái xe có thêm giờ làm thêm (lái xe) trong tuần. Điều này cũng phù hợp với quy định của Luật Lao động, cho phép người lao động được làm thêm giờ (tối đa 300 giờ/năm). Các cơ quan chức năng, địa phương đầu tư xây dựng các tuyến đường cao tốc cũng cần nhanh chóng xây dựng, nâng cấp theo quy mô bảo đảm tiêu chuẩn có làn dừng khẩn cấp liên tục, có trạm dừng nghỉ đạt yêu cầu", ông Hùng kiến nghị.
Cục Cảnh sát giao thông giải đáp băn khoăn vào thời điểm Nghị định 168 có hiệu lực
Theo Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), nếu lái xe làm việc quá thời gian quy định trên hoặc không thực hiện đúng quy định về thời gian nghỉ giữa 2 lần lái xe liên tục, sẽ bị phạt tiền 3-5 triệu đồng, đồng thời trừ 2 điểm giấy phép lái xe. Ngoài ra, chủ xe để cho người khác lái xe ô tô liên tục quá thời gian quy định, cũng bị xử phạt 4-6 triệu đồng (đối với cá nhân) và 8-12 triệu đồng (đối với tổ chức).
Khi xem xét, xử lý các tình huống, cảnh sát giao thông sẽ tính toán các yếu tố liên quan, không chỉ tập trung xử phạt. Sau 4 tiếng cầm lái liên tục, lái xe cần nghỉ ngơi, sau khoảng 15 phút, họ được phép lái xe tiếp, có thời gian ngắn giúp họ tỉnh táo, tránh được va chạm, tai nạn. Việc thực hiện hiệu quả các quy định cần kết hợp hài hòa giữa ý thức cá nhân và trách nhiệm của các tổ chức vận tải. Nếu lái xe cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ cần nghỉ ngơi ngay, kể cả chưa cầm lái đến 4 tiếng. Trong các tình huống bất khả kháng, lái xe gặp ùn tắc ở thành phố hoặc điểm dừng xe nghỉ ngơi không bảo đảm, họ có thể tiếp tục hành trình để thoát khỏi khu vực đó.
Chỉ nên áp dụng cung đường dài
Là lái xe chuyên chạy xe khách cố định tuyến Hà Nội-Lào Cai, anh Phạm Văn Học cho biết, hành trình di chuyển giữa 2 điểm mỗi lượt vào khoảng 5 đến 5 giờ 30 phút. Trên tuyến, doanh nghiệp chọn điểm dừng nghỉ cho cả lái xe và hành khách khoảng 30 phút để mọi người thư giãn, trên quãng đường dài tới 300km. Với tuyến đường dài, doanh nghiệp thường bố trí 2 lái xe thay nhau để bảo đảm an toàn.
“Thời gian nghỉ ngơi này giúp lái xe đỡ mệt mỏi, tỉnh táo, đồng thời ăn uống nhẹ nhằm nạp thêm năng lượng có sức lái tiếp. Ngoài ra, lái xe còn kiểm tra hệ thống máy móc động cơ, phanh, lốp, đèn xe,... bảo đảm ở trạng thái tốt và hoạt động ổn định”, anh Học chia sẻ.
 |
Các doanh nghiệp vận tải kiến nghị quy định lái xe liên tục quá 4 tiếng chỉ nên áp dụng ở cung đường dài, không xảy ra ùn tắc. |
Ông Khúc Hữu Thanh Hải, Giám đốc Công ty cổ phần Vận tải, thương mại và dịch vụ Đất Cảng (Hải Phòng) cho rằng quy định lái xe liên tục quá 4 tiếng chỉ áp dụng cung đường dài, không xảy ra ùn tắc. Trong khi hạ tầng giao thông liên tục chịu tác động của ùn tắc, có thời điểm cung đường ngắn nhưng qua nội đô ùn tắc 2-3 tiếng mà chiếu theo quy định này thì lái xe sẽ vi phạm. Đơn cử, tuyến xe khách Hải Phòng-Lạng Sơn, nếu chạy bình thường khoảng 4 tiếng, nhưng qua Hà Nội có thời điểm ùn tắc mất cả tiếng, lái xe buộc phải dừng nghỉ, xong mới tiếp tục.
Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính về giao thông đường bộ theo Nghị định 168
“Với quy định này, các doanh nghiệp vận tải chắc chắn phải bố trí 2 lái xe, khiến chi phí tăng cho đơn vị. Đặc biệt, trong điều kiện khó khăn về lái xe, chế tài xử phạt cao nên nhiều người bỏ nghề và công tác tuyển dụng nhân sự của các nhà xe khách lại gặp khó khăn,” ông Hải chia sẻ.
Dẫn chứng ở nước ngoài áp dụng quy định lái xe liên tục không quá 5-6 tiếng, ông Hải đánh giá do hạ tầng tốt nên thời điểm dừng nghỉ khá chính xác. Ở nước ta, nhiều khi nhà cách 1km nhưng thậm chí đi cả tiếng chưa bước chân về đến nhà, nếu đi 3km đã bắt đầu tính thời gian làm việc của tài xế thì là bất hợp lý.
 |
Các chuyên gia khuyến cáo doanh nghiệp cần tăng cường trách nhiệm giám sát thời gian lái xe để bảo đảm an toàn. |
Tiến sĩ Khương Kim Tạo, nguyên Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho rằng, nên siết quy định lái xe không cầm lái 8 tiếng trong ngày để bảo đảm sức khỏe lái xe, ổn định trong thời gian dài. Các lái xe thông thường chỉ lái 2-3 tiếng rồi dừng nghỉ ngơi, tái tạo sức khỏe ổn định mới lái tiếp. Như vậy, quy định này nhằm giúp bảo đảm an toàn cho hành khách và người tham gia giao thông, đúng theo quan điểm “tính mạng con người là trên hết”, nên các hoạt động vận tải trước tiên phải vì an toàn - ông Tạo khẳng định.
Ông Tạo cũng khuyến cáo doanh nghiệp cần tăng cường trách nhiệm giám sát thời gian lái xe để bảo đảm an toàn. Ngoài ra, công nghệ giám sát giao thông do Bộ Công an quản lý hoàn toàn có thể trích xuất dữ liệu để xử lý sai phạm đối với những lái xe quá thời gian quy định.
