Một báo cáo toàn cầu (Tuyên bố chung của UNESCO - UNICEF và Ngân hàng Thế giới) vừa công bố ngày 30/3 đã nhấn mạnh về yêu cầu cấp thiết phải giải quyết sự mất mát to lớn trong học tập mà trẻ em trên toàn thế giới phải hứng chịu.
Đã có tổng cộng 2.000 tỷ giờ học trực tiếp bị mất đi do trường học đóng cửa kể từ tháng 3/2020 và cứ 5 quốc gia thì có đến 4 quốc gia học sinh tại đó đã bị tụt hậu trong học tập.
Trẻ em bị tụt hậu trong học tập do ảnh hưởng của đại dịch
Khi trẻ em không được tương tác trực tiếp với giáo viên và bạn bè, việc học, kỹ năng nhận thức và phát triển trí não cũng như các kỹ năng xã hội và làm việc có được thông qua quá trình tương tác và giao tiếp đều sẽ bị ảnh hưởng.
Thời gian nghỉ học dài sẽ gây ra các hậu quả còn lâu dài hơn nếu các vấn đề về việc mất tương tác và giao tiếp trực tiếp không được giải quyết kịp thời. Sự gia tăng bất bình đẳng trong việc tiếp cận học tập có thể khiến cho giáo dục có nguy cơ trở thành yếu tố ngăn cách lớn nhất thay vì mục tiêu trở thành yếu tố bình đẳng quan trọng.
Khi không bảo đảm được quyền tiếp cận giáo dục cho mọi trẻ em, tất cả chúng ta đều phải gánh chịu khó khăn, cộng đồng của chúng ta bị thiệt hại và nền kinh tế của chúng ta sẽ suy thoái.
Báo cáo cũng cho rằng, trong khi số lượng ca nhiễm Covid-19 đang giảm đi và tỷ lệ tiêm chủng cho người trưởng thành đạt ở mức cao, nguy cơ trẻ em nghỉ học lớn hơn rất nhiều so với rủi ro sức khỏe các em phải đối mặt ở trường.
Việc viện dẫn sức khỏe là lý do để đóng cửa trường học chính là phủ nhận thực tế rằng khi trẻ không được đến trường hằng ngày, việc học tập và sự phát triển của trẻ đang bị ảnh hưởng tiêu cực, sức khỏe tâm thần của trẻ bị ảnh hưởng trong khi nguy cơ lây nhiễm và mắc bệnh hiểm nghèo ở trẻ em vẫn ở mức thấp hơn.
Theo một khuyến nghị rõ ràng của UNICEF, tất cả các đối tác chính, tất cả các nhà giáo dục, cũng như khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trường học nên được mở cửa cho học sinh ở mọi lứa tuổi bất kể tình trạng tiêm chủng.
Giáo dục không thể chờ đợi
Bà Rana Flowers - đại diện UNICEF tại Việt Nam cho biết, UNICEF hiểu rõ những thách thức chưa từng có mà đại dịch Covid-19 đã mang lại cho các trường học tại Việt Nam. Song, rủi ro đánh đổi trong những quyết định như thế này là quá lớn. Việt Nam đang thực sự mở cửa một cách hiệu quả cho tất cả mọi người, ngoại trừ trẻ em khi chỉ số nghèo về học tập (Learning Poverty) của trẻ em vẫn tăng lên mỗi ngày.
Cần phải chung tay làm tất cả những gì có thể để tất cả trẻ em, kể cả trẻ mẫu giáo, được quay trở lại trường học ở mọi thành phố, thị trấn và làng mạc...
Theo UNICEF, các biện pháp 5K giảm thiểu dịch bệnh giúp giữ an toàn cho trẻ em. Khoảng 99% ca nhiễm Covid-19 ở Việt Nam hiện đang không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ. “Giáo dục thì không thể chờ đợi. Chúng ta cần mạnh dạn hành động để đưa mọi trẻ em trở lại trường học”, bà Rana nhấn mạnh.
UNICEF cũng đưa ra khuyến nghị, cần khuyến khích tất cả các trường học ở mọi địa bàn, và đặc biệt là các trường tư thục và nhà trẻ trong những địa bàn đó đặt trẻ em lên hàng đầu. Bởi hiện nay, tình trạng giáo viên sau nhiều tháng trường học bị đóng cửa, không có lương đã rời khỏi hệ thống trường học và phải đi tìm việc khác.
Vì vậy, Chính phủ cần đầu tư hỗ trợ cho Bộ Giáo dục và Đào tạo để thu hút các giáo viên đã qua đào tạo trở lại lớp học và đầu tư vào các chiến lược bù đắp kiến thức thiết yếu hiện nay.
Việt Nam cũng cần đưa ra một chiến lược phục hồi học tập vững chắc, bảo đảm hỗ trợ toàn diện cho trẻ em, đặc biệt tập trung vào nhóm trẻ thiệt thòi trong mỗi cộng đồng. Đồng thời, nhà trường cần bảo đảm không chỉ tập trung hỗ trợ cho các lớp lớn mà còn phải quan tâm đến nhóm học sinh nhỏ tuổi nhất ở các trường mầm non và tiểu học, vì các em là một trong những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch Covid-19. Ưu tiên bù đắp kiến thức trong những năm đầu đời là điều cần thiết để bảo đảm giải quyết tình trạng trẻ em thụt lùi trong học tập do Covid-19 gây ra, cũng như bảo đảm không bỏ lại cả một thế hệ ở phía sau.
