Khẳng định New Zealand là đối tác thương mại quan trọng của EU tại khu vực Ấn Ðộ Dương-Thái Bình Dương, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen (U.Lây-en) nhấn mạnh, FTA vừa được ký kết sẽ đưa hai bên xích lại gần nhau hơn khi mở ra những cơ hội hợp tác mới. Trong khi đó, Thủ tướng New Zealand Chris Hipkins (C.Híp-kin) kỳ vọng vào những lợi ích to lớn mà hiệp định mang lại cho cả hai bên.
Theo Thủ tướng New Zealand, kể từ ngày đầu tiên có hiệu lực, hiệp định giúp giảm 61,84 triệu USD tiền thuế đối với hàng hóa xuất khẩu của New Zealand sang EU. Ðây là mức giảm ngay lập tức cao nhất mà một FTA mang lại cho New Zealand, từ đó bổ sung hàng tỷ USD mỗi năm vào Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này.
Hiệp định cũng mang đến cơ hội mới cho các nhà xuất khẩu những mặt hàng như quả kiwi, hải sản, hành tây, mật ong, rượu vang, bơ, pho-mát, thịt bò và thịt cừu của New Zealand sang thị trường khoảng 450 triệu người tiêu dùng của EU. Bộ trưởng Thương mại và Tăng trưởng xuất khẩu New Zealand Damien O’Connor (Ð.Con-nơ) cho biết, New Zealand sẽ có cơ hội cung ứng lần lượt 60% và 15% trong tổng lượng bơ và pho-mát nhập khẩu của EU, tăng mạnh so mức hiện nay.
Giới chuyên gia cho rằng, FTA giữa New Zealand và EU không chỉ hạ thấp chi phí, mà còn hỗ trợ các nhà xuất khẩu phát triển và đa dạng hóa hoạt động thương mại. EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ ba của New Zealand, nhưng thương mại song phương trong năm 2022 chỉ đạt khoảng chín tỷ euro. Vì vậy, đây là cơ hội để Wellington thắt chặt hơn sợi dây kết nối với đối tác quan trọng này.
Về phía EU, thỏa thuận cũng mang lại những lợi ích đáng kể. Bên cạnh việc loại bỏ hoàn toàn thuế quan đối với các mặt hàng xuất khẩu của EU sang New Zealand, hiệp định là chìa khóa mở cửa thị trường dịch vụ New Zealand trong các lĩnh vực then chốt như tài chính, viễn thông, vận tải biển và phân phối. Theo EC, FTA giúp giảm khoảng 140 triệu euro tiền thuế mỗi năm cho các doanh nghiệp EU. Thương mại song phương dự kiến sẽ tăng tới 30% trong vòng 10 năm khi kim ngạch xuất khẩu hằng năm của EU sang New Zealand dự kiến cán mốc 4,5 tỷ euro, trong khi dòng vốn đầu tư có thể tăng hơn 80%.
Không chỉ hứa hẹn mang lại nhiều trái ngọt trong hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, FTA vừa được ký kết góp phần thúc đẩy phát triển bền vững tại EU và New Zealand. Chủ tịch EC cho biết, lần đầu tiên EU đưa vào một thỏa thuận thương mại các cam kết theo Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. Bà Leyen nhấn mạnh, với các cam kết về xã hội và khí hậu chưa từng có, thỏa thuận sẽ thúc đẩy tăng trưởng xanh và công bằng, đồng thời củng cố an ninh kinh tế của châu Âu.
FTA được ký kết trong bối cảnh EU và New Zealand đều đang đối mặt nhiều thách thức trên hành trình phục hồi kinh tế, chữa lành những “vết thương” sau cú sốc đại dịch Covid-19. Dữ liệu vừa được công bố cho thấy, nền kinh tế New Zealand đã rơi vào suy thoái kỹ thuật khi suy giảm liên tiếp trong quý I vừa qua và quý cuối năm 2022. Lạm phát ở nước này tiếp tục ở mức cao 6,7%.
Trong khi đó, Tập đoàn dịch vụ tài chính Citigroup (Mỹ) mới đây đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2023 của Khu vực đồng euro (Eurozone) xuống còn 0,8%. Hoạt động sản xuất trong tháng 6 của Eurozone cũng giảm nhanh hơn mức dự báo, trong bối cảnh Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) tiếp tục duy trì chính sách siết chặt tiền tệ.
FTA dự kiến sẽ có hiệu lực từ nửa đầu năm 2024, sau khi hai bên hoàn tất những thủ tục pháp lý cuối cùng. Các nhà phân tích kỳ vọng, cơ hội hợp tác mới này sẽ tạo đòn bẩy giúp thúc đẩy phát triển kinh tế, tăng trưởng bền vững tại EU và New Zealand.
