Iran và nhóm P5+1 nỗ lực đàm phán trước hạn chót gần kề

Trong vòng gần một tuần, nhóm P5+1 gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức đã cố gắng phá vỡ bế tắc trong các vòng đàm phán nhằm ngăn Iran có được khả năng phát triển bom hạt nhân để đổi lại việc nới lỏng các lệnh trừng phạt quốc tế nhắm vào nước này.

Tuy nhiên, bất đồng về việc nghiên cứu làm giàu uranium của Iran và tiến độ dỡ bỏ các lệnh cấm vận của quốc tế đối với nước này đã đe dọa không đạt được thỏa thuận có thể chấm dứt 12 năm bất đồng giữa Iran và phương Tây về tham vọng hạt nhân của Iran và giảm nguy cơ về một cuộc chiến khác tại khu vực Trung Đông.

Các quan chức tại thành phố Lausanne, Thụy Sĩ cho biết, các cuộc đàm phán về thỏa thuận sơ bộ, dự kiến sẽ là khởi đầu cho một thỏa thuận toàn diện vào cuối tháng 6-2015, có thể không thành công trọn vẹn. Hai bên đã đặt ra hạn chót để đạt được thỏa thuận sơ bộ cho đến hết ngày 31-3, tuy nhiên, các quan chức của cả hai bên đều cho biết các cuộc đàm phán có khả năng kéo dài quá hạn chót.

“Vẫn còn một vài vấn đề khó khăn. Chúng tôi đang tích cực làm việc để giải quyết những vấn đề này. Chúng tôi sẽ làm việc cho đến đêm”, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết trên CNN.

Cả Iran và nhóm P5+1 đã có những đề xuất thỏa hiệp tuy nhiên các quan chức phương Tây cho biết, Iran gần đây đã từ bỏ những đề xuất mà nước này cho thấy có thể chấp nhận được, như việc chuyển các kho uranium được làm giàu của nước này đến Nga.

Mục tiêu của các cuộc đàm phán là tìm ra giải pháp nhằm bảo đảm rằng trong vòng ít nhất 10 năm tới, Iran phải mất ít nhất một năm để có thể sản xuất ra một quả bom nguyên tử, thay vì vài tháng. Đổi lại việc tạm thời hạn chế các hoạt động hạt nhân của mình, Tehran muốn chấm dứt các lệnh trừng phạt một cách nhanh chóng.

Iran và nhóm P5+1 đã hai lần gia hạn hạn chót cho một thỏa thuận dài hạn, sau khi đạt được một thỏa thuận tạm thời vào tháng 11-2013. Hai bên đã thiết lập hạn chót cho việc đạt được một thỏa thuận khung vào cuối tháng 3 và một thỏa thuận toàn diện vào cuối tháng 6-2015.

Những đánh giá về triển vọng đàm phán thành công của các quan chức có liên hệ mật thiết với các vòng đàm phán đã dao động qua lại giữa bi quan và lạc quan kể từ khi họ đến Lausanne gần một tuần trước đó. Tất cả các bên đều khẳng định khả năng đạt được một thỏa thuận là có thể nhưng không chắc chắn.