Làng mộc Thái Yên bắt đầu hình thành từ những năm đầu thế kỷ XVII, với nghề mộc được truyền lại qua nhiều thế hệ. Thái Yên nổi bật với việc sản xuất các sản phẩm mộc như bàn ghế, giường, tủ, đồ thờ cúng và các tác phẩm điêu khắc gỗ tinh xảo. Những sản phẩm này không chỉ được tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu ra nhiều quốc gia, góp phần nâng cao giá trị và uy tín của làng nghề.
Hiện nay, làng mộc Thái Yên có hơn 700 cơ sở sản xuất, cung cấp việc làm cho hàng nghìn lao động trong và ngoài xã. Doanh thu hằng năm của các hộ dân khoảng vài trăm tỷ đồng từ nghề này. Điểm đặc biệt của nghề mộc Thái Yên nằm ở quy trình chế tác thủ công hoàn toàn, đòi hỏi sự tỉ mỉ và công phu trong từng công đoạn. Người thợ mộc Thái Yên lựa chọn gỗ từ các loại gỗ quý như lim, dỗi, gõ, săng vì, và vàng tâm, những loại gỗ có độ bền cao và chất lượng tốt. Quá trình chế tác sản phẩm bắt đầu từ việc lựa chọn gỗ sao cho phù hợp với yêu cầu của từng sản phẩm. Sau đó, gỗ được cắt, xẻ và gia công theo từng chi tiết. Các công đoạn chạm khắc, lắp ráp, sơn phủ được thực hiện hoàn toàn bằng tay, bảo đảm mỗi sản phẩm đều mang dấu ấn riêng biệt, tinh xảo và có độ bền cao.
Một sản phẩm mộc Thái Yên hoàn thiện không chỉ là một món đồ nội thất thông thường mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, thể hiện sự khéo léo và sáng tạo của người thợ mộc. Những bàn ghế, tủ, giường hay các đồ thờ cúng đều có những hoa văn, họa tiết chạm trổ rất công phu, thường mang đậm dấu ấn văn hóa dân gian, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo giữa giá trị nghệ thuật và công dụng thực tế.
Chất lượng sản phẩm mộc Thái Yên luôn là yếu tố tạo nên sức hấp dẫn đối với khách hàng. Các sản phẩm mộc không chỉ đẹp về hình thức mà còn có độ bền rất cao, nhờ vào việc sử dụng nguyên liệu gỗ tốt và quy trình chế tác thủ công. Mỗi sản phẩm, dù là đồ nội thất gia đình hay đồ thờ cúng, đều được chế tác tỉ mỉ, tinh xảo, mang đến sự hài lòng cho người tiêu dùng.
Sản phẩm mộc Thái Yên không chỉ được tiêu thụ rộng rãi trong nước mà còn xuất khẩu sang các quốc gia, giúp nâng cao giá trị và uy tín của làng nghề. Việc xuất khẩu sản phẩm sang các thị trường nước ngoài đã góp phần làm tăng trưởng kinh tế cho xã Thanh Bình Thịnh và cho tỉnh Hà Tĩnh.
 |
| Thợ mộc làng Thái Yên. |
Một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào sự phát triển của làng nghề là chất lượng và uy tín của các sản phẩm mộc. Năm 2019, làng mộc Thái Yên được cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Mộc Thái Yên-Làng nghề truyền thống Đức Thọ, Hà Tĩnh”, điều này đã giúp nâng cao giá trị thương hiệu và giúp sản phẩm của làng mộc ngày càng được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng.
Mặc dù đạt được những thành công nhất định, làng mộc Thái Yên vẫn đang đối mặt với những thách thức lớn trong việc duy trì và phát triển bền vững nghề mộc truyền thống. Cạnh tranh với các sản phẩm mộc công nghiệp, thiếu nguồn lao động trẻ và khó khăn trong việc tiếp cận các thị trường xuất khẩu mới là những vấn đề cần phải giải quyết.
Để phát triển bền vững, làng mộc Thái Yên đã chú trọng đến việc đổi mới công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm. Các cơ sở sản xuất đã áp dụng khoa học kỹ thuật vào quy trình chế tác để cải tiến chất lượng sản phẩm, đồng thời giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của làng nghề. Bên cạnh đó, việc phát triển thương hiệu “Mộc Thái Yên” thông qua các hoạt động marketing, giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ và triển lãm quốc tế là hướng đi chiến lược để tăng cường sự nhận diện và tiêu thụ sản phẩm ra toàn cầu.
Thái Yên cũng đang tập trung vào việc đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là thế hệ trẻ, để tiếp tục kế thừa và phát huy nghề mộc truyền thống. Các cơ sở sản xuất đã bắt đầu hợp tác với các trường nghề và các cơ quan đào tạo để đào tạo kỹ năng cho thanh niên địa phương, giúp họ không chỉ duy trì nghề truyền thống mà còn nâng cao tay nghề, đáp ứng yêu cầu của thị trường hiện đại.
Làng mộc Thái Yên không chỉ là một điểm sáng trong ngành nghề mộc truyền thống của Hà Tĩnh mà còn là biểu tượng của sự kết hợp giữa văn hóa truyền thống và phát triển kinh tế hiện đại. Với những giá trị đặc sắc, nghề mộc Thái Yên không chỉ giúp nâng cao đời sống của người dân trong vùng mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế địa phương. Tuy nhiên, để nghề mộc Thái Yên tiếp tục phát triển trong tương lai, cần có sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, đào tạo lao động, và phát triển thị trường quốc tế, nhằm bảo đảm giá trị nghề nghiệp và văn hóa của làng nghề mãi mãi bền vững.
