Lễ hội rước Mẫu Đền Hạ, Đền Thượng, Đền Ỷ La ra đời và tồn tại từ lâu đời gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu, được tổ chức bắt đầu từ ngày 10 đến 16/2 âm lịch hằng năm.
Năm 2017, lễ hội được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Lễ hội từ lâu đã trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, riêng có của thành phố Tuyên Quang và là một trong những lễ hội lớn nhất năm ở thành phố Tuyên Quang.
Lễ hội bắt đầu từ huyền thoại về các Thánh Mẫu vốn là những nàng công chúa con vua, qua du ngoạn thắng cảnh sông Lô mà hiển hóa về trời. Nhân dân lấy chỗ các nàng hiển hóa lập đền Tam Kỳ (nay là đền Hạ) thờ chị và đền Thượng là nơi thờ em. Thánh mẫu đền Mẫu Ỷ La là do sự thay đổi về vị trí thờ của người chị.
Khơi dậy tiềm năng thúc đẩy phát triển du lịch Tuyên Quang
Hằng năm, họ gặp nhau 2 lần vào trung tuần tháng 2 và tháng 7 (âm lịch) và cùng kính cáo lên trời. Khi rước bài vị của Mẫu từ đền Thượng và đền Ỷ La về đền Hạ là biểu hiện sự gặp gỡ đoàn tụ, sum họp gia đình của hai chị em Phương Dung và Ngọc Lân công chúa (Thánh Mẫu) được thờ ở trong 3 ngôi đền.
 |
| Các đại biểu dự hội nghị. |
Đồng chí Phạm Quốc Chương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Quang cho biết, trên địa bàn thành phố Tuyên Quang có 66 di tích lịch sử-văn hóa, trong đó có 37 di tích lịch sử cách mạng, 26 di tích kiến trúc nghệ thuật, 2 di tích khảo cổ, 1 danh lam thắng cảnh, 5 di tích xếp hạng cấp quốc gia, 40 di tích xếp hạng cấp tỉnh và 5 điểm du lịch được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận là Quảng trường Nguyễn Tất Thành, Đền Hạ, phường Tân Quang; Đền Thượng, xã Tràng Đà; Đền Ỷ La, phường Ỷ La; Chùa Hương Nghiêm, xã An Khang.
Trong đó, quảng trường Nguyễn Tất Thành - Tinh hoa của núi rừng là một trong 11 công trình, dự án cảnh quan xuất sắc đạt "Giải thưởng Phong cảnh thành phố châu Á" năm 2022. Bên cạnh đó, thành phố Tuyên Quang còn sở hữu nguồn suối khoáng nóng tại phường Mỹ Lâm, với nguồn nước có tiêu chuẩn cao, có giá trị đặc biệt với sức khỏe và sắc đẹp.
 |
Đồng chí Phạm Quốc Chương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Tuyên Quang phát biểu tại hội nghị. |
Hiện, toàn thành phố có 103 nhà hàng, 22 khách sạn, 96 nhà nghỉ, 10 homestay, trong đó có 18 khách sạn đạt tiêu chuẩn từ 1 đến 4 sao. Giá phòng lưu trú dao động từ 300.000 đồng đến 3.500.000 đồng. Hệ thống nhà hàng, cơ sở dịch vụ ăn uống có thể cùng lúc phục vụ được hơn 14.000 người/lượt.
Năm 2024, thành phố đón hơn 1 triệu lượt khách du lịch, doanh thu xã hội từ hoạt động du lịch đạt hơn 1,5 tỷ đồng. Đây là một kết quả khá ấn tượng, cho thấy sự nỗ lực không ngừng của thành phố trong việc cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ và tổ chức các hoạt động xúc tiến du lịch hiệu quả.
Tại hội nghị, các đại biểu cho rằng phát triển du lịch tại thành phố Tuyên Quang kết quả còn khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Nguyên nhân được đó là do cơ sở hạ tầng, dịch và giao thông đi lại còn nhiều hạn chế.
Các đơn vị, các doanh nghiệp lữ hành, với nhiều kinh nghiệm, chiến lược kinh doanh hiệu quả đã chia sẻ những kinh nghiệm hay, những cách làm sáng tạo, đề xuất những giải pháp hiệu quả nhằm giúp cho thành phố khai thác được tiềm năng, phát huy được lợi thế, thu hút đầu tư phát triển du lịch nhanh và bền vững. Phát triển sự hợp tác, liên kết giữa thành phố với các doanh nghiệp lữ hành để xây dựng các chương trình kết nối tour, tuyến du lịch, góp phần nâng cao vị thế, sức cạnh tranh của du lịch thành phố, đưa thành phố Tuyên Quang trở thành trung tâm du lịch của tỉnh.
