Mới đây nhất, trong tháng 2 này, Trường trung học phổ thông Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh phải thực hiện trả lại 715 triệu đồng do việc huy động sai quy định trong 2 năm học 2020-2021 và 2021-2022 cho Ban đại diện cha mẹ học sinh. Theo công bố kết luận thanh tra đột xuất đối với một số hoạt động của Trường trung học phổ thông Lê Minh Xuân của Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh, việc chi các nguồn tài trợ giáo dục và kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh tại trường này không đúng quy định.
Ban đại diện cha mẹ học sinh trường này đã ủy quyền cho bộ phận tài vụ của nhà trường thu, chi số tiền này, dùng để chi hỗ trợ cơ sở vật chất của trường, các hoạt động học tập của học sinh,…Tuy nhiên, nội dung các khoản thu như trên là không đúng với quy định.
Mặc dù các đơn vị quản lý liên tục có động thái chấn chỉnh công tác quản lý thu, chi tại trường học khi vào năm học, nhưng vẫn còn hiện tượng một số nhà trường có dấu hiệu thu không đúng quy định, lạm thu.
Tại thành phố Hà Nội, cử tri phản ánh tới Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho rằng dư luận bức xúc vì một số khoản thu không đúng quy định của Hội cha mẹ học sinh và đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét lại hoạt động của Hội này.
Tại một thành phố lớn khác là Đà Nẵng, cử tri cũng gửi kiến nghị tới Bộ Giáo dục và Đào tạo, phản ánh thời gian qua tình trạng lạm thu quỹ phụ huynh học sinh và việc thu không thống nhất, mỗi trường, mỗi địa phương thu mỗi kiểu khác nhau đã gây khó khăn cho cha mẹ học sinh. Do đó, “nên xóa quỹ phụ huynh học sinh và nếu cần thì quy định thống nhất mức thu chung trên toàn quốc”.
Bộ Giáo dục và Đào tạo thừa nhận hiện nay vẫn còn có tình trạng một số cơ sở giáo dục chưa thực hiện đúng quy định, vẫn còn lạm thu quỹ phụ huynh học sinh hoặc huy động tài trợ không đúng quy định, gây bức xúc cho phụ huynh học sinh.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, vai trò của Ban đại diện cha mẹ học sinh được quy định tại Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh (ban hành kèm theo Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT ngày 22/11/2011 của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo) nhằm tăng cường sự phối hợp giữa gia đình với nhà trường trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục học sinh, trẻ mầm non.
Về kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh được quy định trong Điều 10 của Điều lệ, trong đó Ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp các khoản không tự nguyện và các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh, như: Bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục làm tốt công tác phối hợp giữa gia đình với trường trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục. Tăng cường công tác truyền thông để phụ huynh học sinh và xã hội hiểu đúng về các quy định tại Thông tư 55, đặc biệt là các khoản thu không đúng quy định. Đồng thời tiếp tục hướng dẫn các cơ sở giáo dục tổ chức xã hội hóa ủng hộ tài trợ cho nhà trường theo đúng quy định tại Thông tư số 16/2018 /TT-BGDĐT ngày 03/8/2018 về việc quy định tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
Theo các nhà quản lý giáo dục, một trong những giải pháp quan trọng nhằm hạn chế hiện tượng lạm thu đầu năm học, đó là các cơ sở giáo dục cần công khai, minh bạch các khoản để phụ huynh nắm rõ và thực hiện đúng.
Bên cạnh đó, Ban đại diện cha mẹ học sinh cũng cần nắm rõ vai trò, trách nhiệm quan trọng của mình trong việc làm cầu nối giữa nhà trường và phụ huynh. Ban đại diện cha mẹ học sinh là kênh hữu hiệu để nhà trường truyền tải thông tin, chương trình giáo dục, phương pháp giáo dục đến phụ huynh, đồng thời, thông qua Ban đại diện, cha mẹ học sinh gửi gắm, truyền tải ý kiến, nguyện vọng đến nhà trường, cùng phối hợp nhà trường trong giáo dục, hỗ trợ, cho học sinh…, chứ không phải “biến tướng” thành lập ra để thu tiền là chủ yếu, thay vì chăm lo cho học sinh, như sự việc xảy ra tại một số cơ sở giáo dục gần đây.
