Hội nghị Môi trường toàn quốc lần thứ V không chỉ tổng kết, đánh giá kết quả đạt được và những bài học kinh nghiệm trong công tác bảo vệ môi trường giai đoạn 2016-2022 mà còn quán triệt và cùng thống nhất nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị, các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội, người dân và doanh nghiệp đối với công tác bảo vệ môi trường trong giai đoạn tới, với quyết tâm đưa Việt Nam trở thành nước phát triển xanh và bền vững.
Theo Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự chung tay của toàn dân, công tác bảo vệ môi trường ở nước ta đã chuyển bị động sang ứng phó, chủ động phòng ngừa, bảo vệ và phục hồi. Hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường đã được hoàn thiện, trong đó Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, với nhiều chính sách, giải pháp đột phá, đánh dấu giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ trong công tác bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu cao nhất là cải thiện chất lượng môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân.
Chất lượng môi trường sống tiếp tục được cải thiện; các mô hình, công nghệ hiện đại được triển khai trong tái chế, xử lý chất thải; nhiều phong trào, mô hình điển hình về bảo vệ môi trường đã đi vào cuộc sống, trở thành hành động và nếp sống của mọi người, mọi nhà và cộng đồng xã hội như vấn đề rác thải nhựa, bảo vệ môi trường nơi sinh sống,… ngày càng đóng góp thiết thực cho công tác bảo vệ môi trường.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, bên cạnh những thành công đạt được, công tác bảo vệ môi trường nước ta vẫn còn có những tồn tại, hạn chế, xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau. Chất lượng môi trường tuy đã được cải thiện nhưng vẫn chậm; môi trường ở một số nơi vẫn tiếp tục bị ô nhiễm, nhất là tại các lưu vực sông, làng nghề; một số sự cố môi trường vẫn xảy ra; việc khai thác tài nguyên không hợp lý, thiếu tính bền vững tiếp tục làm thất thoát tài nguyên và tác động xấu lên môi trường; tình trạng phá rừng, săn bắt, mua bán trái phép động, thực vật hoang dã, sinh vật ngoại lai xâm lấn đang diễn biến phức tạp... Đây là những thách thức không nhỏ đối với nước ta hiện nay.
Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh: Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ, ngành, địa phương phải thực hiện tốt Nghị quyết, chỉ đạo của Bộ Chính trị, các chiến lược, kế hoạch bảo vệ môi trường đã được Chính phủ ban hành, nhất là việc thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) là đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050, không chỉ bằng “khẩu hiệu” mà bằng các giải pháp cụ thể.
Trước mắt, cần tập trung chuyển đổi thành công cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”, từ khai thác tận dụng tài nguyên thiên nhiên sang kinh tế tri thức, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.
Trong thu hút đầu tư, cần xây dựng các danh mục những nhà máy mà chúng ta chấp nhận đưa vào thu hút đầu tư; đồng thời cũng xây dựng được cả danh mục những nhà máy chúng ta không chấp nhận đầu tư ở từng địa phương, từng địa bàn cụ thể.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành yêu cầu tiến hành rà soát tất cả các dự án, các nhà máy đã xây dựng trong đô thị, các khu công nghiệp để từng bước di chuyển các nhà máy ra khỏi đô thị. Tập trung phát triển giao thông công cộng, hạn chế giao thông cá nhân để giảm chất thải ra môi trường; các quy hoạch liên quan đến phát triển đô thị, xây dựng nông thôn mới, các bộ, ngành, địa phương phải chú trọng dành nhiều quỹ đất để trồng cây xanh theo đúng Luật Quy hoạch, cũng như các tiêu chuẩn, tiêu chí pháp luật đã đề ra.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị từ Trung ương đến địa phương, các bộ, ngành đặc biệt chú trọng, quan tâm đến công tác đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, bởi vì hiện nay tốc độ phát triển khoa học, công nghệ ngày càng cao, yêu cầu ứng dụng công nghệ ngày càng nhiều, trong khi đó, đội ngũ cán bộ còn có hạn trên tất cả các lĩnh vực. Các cấp từ Trung ương đến địa phương chú trọng dành nguồn ngân sách đầu tư cho lĩnh vực môi trường. Chúng ta chủ yếu vẫn là huy động nguồn xã hội hóa, nhưng nguồn vốn ngân sách vẫn rất quan trọng, ưu tiên nguồn ngân sách làm vốn mồi mới thu hút, phát triển lĩnh vực này…
Dịp này, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành thay mặt Chính phủ nước Việt Nam gửi lời cảm ơn tới các Cơ quan Liên hợp quốc, Ngân hàng Thế giới, các tổ chức và bạn bè quốc tế đã tích cực hỗ trợ Việt Nam trong các hoạt động bảo vệ môi trường hướng tới sự phát triển bền vững của Việt Nam thời gian qua; đồng thời mong muốn tiếp tục nhận được sự hợp tác, hỗ trợ hiệu quả hơn nữa của các bạn thời gian tới.
Tại hội nghị, trên cơ sở báo cáo tổng kết công tác bảo vệ môi trường giai đoạn 2016-2022 và định hướng giai đoạn 2022-2025, các đại biểu tham dự hội nghị đã cùng nhau trao đổi, thảo luận, đánh giá cụ thể và khách quan những mặt được và chưa được của công tác bảo vệ môi trường ở nước ta thời gian qua. Đồng thời, chia sẻ những bài học kinh nghiệm thực tế từ các bộ, ngành, địa phương trong công tác bảo vệ môi trường để từ đó thống nhất các nhiệm vụ, giải pháp, kế hoạch hành động, chuyển hóa các thách thức thành cơ hội nhằm đạt được các mục tiêu bảo vệ môi trường trong giai đoạn 2022-2025 đã đề ra.
Trong khuôn khổ hội nghị, đã diễn ra Triển lãm Thành tựu về quản lý Nhà nước trong lĩnh vực môi trường.
