PV: Thưa Thứ trưởng, Năm APEC Việt Nam 2017 đã thành công tốt đẹp, ghi nhận nhiều kỷ lục của chủ nhà Việt Nam. Xin Thứ trưởng điểm lại một số kỷ lục nổi bật của kỳ APEC lần này?
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn: Trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực và của chính các thành viên APEC diễn biến phức tạp, nhiều thay đổi bất ngờ, Việt Nam đã đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch và chủ nhà APEC 2017. Trong lịch sử gần ba mươi năm phát triển của APEC, chưa bao giờ tâm lý nghi ngại những giá trị cốt lõi mà APEC thúc đẩy, như tự do hóa thương mại và đầu tư, toàn cầu hóa, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương, lại nổi lên mạnh mẽ như thời gian qua. Cùng với đó, chính trị nội bộ và chính sách của nhiều thành viên chủ chốt của APEC đang trong giai đoạn điều chỉnh.
Trong bối cảnh “lửa thử vàng, gian nan thử sức” đó, Việt Nam đã chứng tỏ bản lĩnh, trí tuệ và năng lực dẫn dắt, đưa Năm APEC 2017 tới thành công trên cả ba phương diện nội dung, tổ chức và tham dự. Năm APEC Việt Nam 2017 đã tạo được dấu ấn trong lịch sử APEC và nhất là đối với đối tác cũng như bạn bè quốc tế.
Về nội dung, chúng ta đã thể hiện sự trưởng thành vượt bậc của ngoại giao đa phương Việt Nam với việc khởi xướng các ý tưởng, vận động sự ủng hộ, khéo léo điều hòa khác biệt và tạo dựng đồng thuận. Năm APEC 2017 mà đỉnh cao là Tuần lễ cấp cao 2017 đã thành công với hai văn kiện, đó là Tuyên bố cấp cao Đà Nẵng và Tuyên bố chung Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao – Kinh tế, cùng sáu văn kiện quan trọng khác trên các lĩnh vực hợp tác thiết thực, qua đó tạo động lực mới cho tăng trưởng và khẳng định hợp tác, liên kết tiếp tục là dòng chảy chính của khu vực. Đặc biệt, lần đầu tiên, Tuyên bố của các nhà lãnh đạo APEC được thông qua với hai phụ lục, trong đó thể hiện hầu hết các sáng kiến của Việt Nam. Nhiều thành viên và Ban Thư ký APEC quốc tế đều khẳng định những kết quả đạt được của Năm APEC 2017 có tác động vượt tầm khu vực, thúc đẩy xu thế liên kết kinh tế toàn cầu, đề cao chủ nghĩa đa phương cũng như vai trò của hệ thống thương mại đa phương.
Về tổ chức, chúng ta đã chủ trì, điều hành 243 cuộc họp, trong đó có Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế APEC và tám cuộc họp cấp Bộ trưởng tại 10 tỉnh, thành phố trên cả nước. Đây cũng có thể coi là “kỷ lục” nếu so với những sự kiện quốc tế Việt Nam từng đăng cai như Năm APEC 2006, Năm ASEAN 2010. Riêng Tuần lễ cấp cao APEC 2017 đã thể hiện năng lực của bộ máy tổ chức và sự đồng lòng của nhân dân và các địa phương, khi chúng ta lần đầu tổ chức một sự kiện đa phương quốc tế lớn ở một thành phố miền trung, trong bối cảnh bão, lũ gây nhiều trở ngại. Chúng ta đã chuẩn bị công phu để đón tiếp trọng thị, chu đáo toàn bộ các nhà lãnh đạo 21 nền kinh tế thành viên APEC và đón bốn nhà lãnh đạo các nền kinh tế then chốt của APEC tới thăm Việt Nam trong dịp này, với những kết quả rất quan trọng, góp phần nâng tầm quan hệ của Việt Nam với các đối tác.
Chúng ta cũng đạt những con số ấn tượng. Mười thành phố trong cả nước đăng cai các sự kiện APEC, đón tiếp khoảng 21 nghìn lượt người, trong đó có khoảng 11 nghìn người tham dự Tuần lễ cấp cao APEC tại Đà Nẵng. Đặc biệt, đây là lần thứ hai trong 10 năm qua, Hội nghị cấp cao APEC đã hội tụ sự tham dự đầy đủ của 21 nhà lãnh đạo và đại diện các nền kinh tế APEC ở cấp cao nhất. Hội nghị cấp cao doanh nghiệp APEC và Hội nghị cấp cao Kinh doanh Việt Nam đã thu hút sự tham dự của tổng cộng 4.000 lượt đại diện doanh nghiệp, trong đó có nhiều doanh nghiệp hàng đầu thế giới. Đây là những sự kiện quy mô lớn chưa từng có trong lịch sử APEC cũng như đối với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.
Về truyền thông, trong cả năm APEC đã có khoảng 4.000 lượt phóng viên nước ngoài đưa tin, chỉ riêng trong Tuần lễ cấp cao APEC đã có 2.800 phóng viên báo chí trong nước và quốc tế tới tham dự. Điều này cho thấy vị thế của nước ta, cũng như sự quan tâm lớn của thế giới dành cho Việt Nam.
Với thành công Năm APEC 2017, cộng đồng quốc tế đều công nhận vị thế quốc tế mới của Việt Nam. Đó là một Việt Nam năng động, đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng, một thành viên chủ động và có trách nhiệm đóng góp cho các quan tâm chung, với tâm thế “tham gia xây dựng, định hình các thể chế đa phương”, vì một châu Á – Thái Bình Dương hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng.
PV: Qua một năm tham gia điều hành, chỉ đạo hơn 240 hoạt động của APEC, Thứ trưởng có thể kể một vài kỷ niệm, ấn tượng sâu sắc và đáng nhớ nhất?
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn: Tôi nhớ lại cảm xúc không chỉ của cá nhân tôi mà của cả Đoàn Việt Nam khi Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 21 tại Bali, Indonesia, năm 2013 đã nhất trí ủng hộ Việt Nam đăng cai Năm APEC 2017. Là một trong những thành viên trẻ nhất diễn đàn, chúng ta vô cùng tự hào khi được lần thứ hai đảm nhiệm trọng trách này. Đó là sự tin cậy của bạn bè và đối tác dành cho chúng ta, đó là minh chứng rõ ràng về uy tín, vị thế quốc tế của chúng ta. Cùng với niềm tự hào là rất nhiều lo lắng, làm sao để tổ chức thành công các hoạt động của APEC, thể hiện sự đóng góp chủ động, tích cực của Việt Nam đối với quan tâm của khu vực và tạo những dấu ấn Việt Nam qua sự kiện này.
Sự kiện để lại nhiều ấn tượng và cảm xúc nhất là Tuần lễ cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng. Tiếp đó là cảm xúc hạnh phúc và tự hào khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang tuyên bố các nhà lãnh đạo APEC đã thông qua Tuyên bố cấp cao Đà Nẵng “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung”. Như vậy, sau 243 hoạt động trong suốt Năm APEC với tám Hội nghị và Đối thoại cấp Bộ trưởng, sáu ngày năm đêm ròng rã đàm phán, chúng ta đã đạt được thành công.
Trong trao đổi, tiếp xúc song phương với lãnh đạo nước ta, lãnh đạo các nền kinh tế APEC và nhiều đối tác đều đánh giá cao công tác tổ chức cũng như vai trò chủ nhà, điều hành hội nghị của Việt Nam. Thông điệp mạnh mẽ trong Tuyên bố cấp cao Đà Nẵng về thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do và mở, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương một lần nữa khẳng định vai trò then chốt của APEC là động lực của tăng trưởng, nơi khởi nguồn các sáng kiến liên kết kinh tế và là cơ chế hợp tác kinh tế hàng đầu khu vực.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!
