Danh nhân Lương Văn Chánh sinh vào khoảng thập niên 40 của thế kỷ XVI tại Thanh Hóa. Ông làm quan dưới thời Lê Trung Hưng, chức “Đô chỉ huy sứ”, tước “Phù Nghĩa hầu”. Năm 1558, Lương Văn Chánh theo Nguyễn Hoàng vào Thuận Hóa. Tại đây, ông có nhiều công lao giúp chúa Nguyễn mở mang vùng Thuận – Quảng.
Năm 1578, chúa Nguyễn Hoàng cử Lương Văn Chánh mang quân vào ổn định vùng đất từ đèo Cù Mông đến đèo Cả. Do lập công lớn nên ông được đặc tiến “Phụ quốc thượng tướng quân” với nhiệm vụ điều hành huyện Tuy Viễn trấn An Biên thuộc tỉnh Bình Định ngày nay.
Năm 1597, Lương Văn Chánh được chúa Nguyễn Hoàng tiếp tục giao nhiệm vụ đưa dân vào khai khẩn các xứ Cù Mông, Bà Đài (Xuân Đài), Bà Diễn (Đà Diễn), Bà Nông (Đà Nông). Đây là cơ sở để chúa Nguyễn thành lập phủ Phú Yên vào năm 1611, gồm hai huyện Đồng Xuân và Tuy Hòa.
Ngày 19-9-1611 (tức năm Tân Hợi), Phù Nghĩa hầu Lương Văn Chánh qua đời tại làng Phụng Tường, xã Hòa Trị, huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên. Ông được người dân địa phương suy tôn là Thành Hoàng và lập đền thờ phụng. Đến năm 1996, mộ và đền thờ danh nhân Lương Văn Chánh được công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.
Để tưởng nhớ, ghi nhận công lao khai khẩn vùng đất Phú Yên và giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống của quê hương, từ ngày 11 đến 13-3 hằng năm, tỉnh Phú Yên còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống như hội đánh bài chòi, nấu cơm trên đường hành quân, kéo co… thu hút hàng nghìn người dân tham gia và cổ vũ.
