Dân chủ hơn, trách nhiệm cao hơn

ND - Thực hiện Chỉ thị 37 của Bộ Chính trị về "Ðại hội Ðảng bộ các cấp tiến tới Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Ðảng" và các Hướng dẫn của Trung ương, Ban Thường vụ Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh đã đề ra kế hoạch số 55 "về chuẩn bị và tiến hành Ðại hội Ðảng bộ cơ sở, trên cơ sở nhiệm kỳ 2010 - 2015", thành lập sáu tổ công tác do các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy trực tiếp chỉ đạo công tác chuẩn bị và tổ chức Ðại hội tại các đơn vị thực hiện thí điểm.

Các quận ủy, huyện ủy và đảng ủy cấp trên cơ sở đều thành lập tổ công tác do đồng chí thường trực cấp ủy hoặc ủy viên ban thường vụ làm tổ trưởng bám sát cơ sở để chỉ đạo toàn diện từ việc xây dựng dự thảo văn kiện, nghị quyết đại hội, chương trình điều hành, đề án nhân sự cấp ủy khóa mới. Thành ủy đã chọn 69/987 (6,99%) đảng bộ cơ sở tiến hành đại hội thí điểm. Trong đó có 24 đảng bộ phường, xã, 17 đảng bộ cơ quan; 21 đảng bộ doanh nghiệp; bốn đảng bộ công an và ba đảng bộ lực lượng vũ trang. Trong số các đảng bộ được chọn thực hiện đại hội thí điểm lần này có 58 đảng bộ đạt trong sạch, vững mạnh (TSVM) nhiều năm liền và 11 đảng bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ. Về hình thức đại hội: Có 14 đảng bộ (trong đó có 8 phường) tổ chức đại hội đại biểu và 55 đảng bộ đại hội đảng viên. 50 đảng bộ (trong đó có 24/24 phường, xã) bầu trực tiếp ban thường vụ, bí thư, phó bí thư và 19 đảng bộ bầu bí thư, phó bí thư. Sau khi được chọn, các đảng bộ cơ sở đã nghiêm túc triển khai thực hiện các hướng dẫn của Trung ương, Thành ủy và đảng ủy cấp trên, tập trung xây dựng thảo luận  dự thảo văn kiện, nghị quyết trình đại hội. Các văn kiện được gửi sớm tới các chi bộ trực thuộc tổ chức thảo luận, góp ý kiến. Nhiều đảng bộ chủ động gửi các phòng, ban của quận, huyện và cấp trên cơ sở góp ý kiến về định hướng, chỉ tiêu, nhiệm vụ chuyên môn để xây dựng phương hướng nhiệm kỳ 2010 - 2015 phù hợp với tình hình và đặc điểm của địa phương, đơn vị mình.

Công tác nhân sự được các cấp ủy chuẩn bị chu đáo, theo đúng quy trình hướng dẫn của Trung ương và Thành ủy. Danh sách giới thiệu nhân sự bầu vào Ban Chấp hành (BCH) khóa mới, bảo đảm có số dư hơn 15%, ban thường vụ hơn 20%. Một số đảng bộ phường, xã, đã coi trọng tăng số lượng cấp ủy, cơ cấu cán bộ nữ, cán bộ trẻ vào cấp ủy mới.

Tính đến ngày 1-6 có 67/69 đảng bộ được chọn thực hiện Ðại hội thí điểm đã tổ chức xong đại hội. Nội dung trong đại hội được thực hiện khá tốt. Về thảo luận, góp ý văn kiện cấp trên, nhìn chung các ý kiến trong đại hội đều nhất trí với dự thảo văn kiện. Báo cáo tổng hợp các ý kiến đóng góp vào các văn kiện Ðại hội XI của Ðảng và của đảng bộ các cấp trên cơ sở được trình ra đại hội cơ sở đều được các đảng bộ thống nhất thông qua. Văn kiện của đảng bộ cơ sở được chuẩn bị khá chu đáo, bám sát các quy định của Ban Bí thư về chức năng nhiệm vụ của từng loại hình cơ sở đảng, được thảo luận, góp ý nhiều lần.

Quy trình công tác nhân sự trước đại hội được thực hiện công khai, dân chủ, lấy ý kiến rộng rãi trong đảng viên và thành viên mặt trận - đoàn thể, nên nhân sự do cấp ủy cũ chuẩn bị được sự tín nhiệm cao của đảng bộ. Ðiểm nổi bật ở các đại hội thí điểm là danh sách bầu cử BCH, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư đều trùng khớp với danh sách dự kiến giới thiệu của BCH khóa cũ. Hầu hết cấp ủy viên được bầu đều nằm trong diện quy hoạch, bảo đảm chất lượng. Phần lớn đảng viên các đảng bộ cơ sở tổ chức đại hội thí điểm đều đồng tình cho rằng đây là chủ trương đúng của Ðảng, mở rộng quyền dân chủ trực tiếp trong bầu cử và phát huy trí tuệ của đảng viên, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm của toàn đảng bộ trong việc xây dựng nâng cao chất lượng ban thường vụ, bí thư, phó bí thư. Ðại biểu dự đại hội tin tưởng, phấn khởi thấy rõ trách nhiệm và vinh dự của mình khi được tham gia trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư. Bản thân những đồng chí được bầu cũng cảm nhận được vinh dự, tự tin, ý thức về trách nhiệm của mình đối với sự tín nhiệm của đại hội. Kết quả bầu cử tại 66/69 đảng bộ đại hội thí điểm đã bầu được 661 ủy viên BCH, trong đó có 175 đồng chí nữ, đạt 26,47%, cán bộ trẻ dưới 30 tuổi là 47 đồng chí (7,11%). Trong tổng số 47/66 đảng bộ có ban thường vụ, đại hội đã bầu đủ 162 ủy viên ban thường vụ, trong đó nhân sự mới là 22 đồng chí (13,76%). Trong số 66 bí thư mới bầu có tám đồng chí là nữ (12,12%). 15/66 đồng chí phiếu bầu đạt tỷ lệ 100%, bốn đồng chí từ 70 đến 80%. Số còn lại đều đạt hơn 80%.

Có thể nói mức độ thành công ở mỗi đảng bộ cơ sở khác nhau, nhưng nhìn chung kết quả đại hội ở các đảng bộ thực hiện thí điểm đã cơ bản đáp ứng yêu cầu đề ra; bảo đảm phát huy dân chủ trong bầu cử thông qua bầu trực tiếp các chức danh lãnh đạo ở cơ sở đảng. Hầu hết nhân sự cấp ủy mới đúng theo dự kiến, chất lượng cấp ủy khóa mới được nâng lên. Riêng ở 24 phường, xã, số lượng ủy viên BCH tăng 18,08%, nhân sự mới là 119 đồng chí. Tỷ lệ nữ đạt 35,49% (104 đồng chí), tăng 8,49% so với nhiệm kỳ trước. Số lượng ủy viên ban thường vụ tăng 23,88%, tỷ lệ nữ đạt 31,3%, có sáu bí thư và 15 phó bí thư là nữ.

Bên cạnh những thành công ban đầu, trong quá trình chuẩn bị và tiến hành một số đại hội cũng bộc lộ những thiếu sót, hạn chế cần khắc phục. Ðó là: Một số quận ủy, huyện ủy và đảng ủy cấp trên cơ sở có biểu hiện thiếu tập trung trong chỉ đạo như: nội dung văn kiện cấp trên trực tiếp chuẩn bị chậm; chỉ đạo công tác nhân sự chưa nhuyễn, gần đến ngày đại hội có nơi còn thực hiện công tác điều động, bố trí, luân chuyển cán bộ hoặc chưa tích cực chỉ đạo tăng số lượng cấp ủy, từ đó có khó khăn trong công tác nhân sự và không bảo đảm yêu cầu cơ cấu nhất là cơ cấu cấp ủy là nữ và trẻ tuổi.

Một số đảng bộ tổ chức thảo luận, góp ý kiến vào dự thảo văn kiện Ðại hội XI của Ðảng và cấp trên trực tiếp chưa sâu; báo cáo tổng hợp ý kiến của một vài nơi còn sơ lược, ít thông tin. Văn kiện cấp cơ sở, một số nơi đề ra mục tiêu, nhiệm vụ chưa thật cụ thể, nhất là chưa nêu được những giải pháp để thực hiện phương hướng của đại hội đặt ra trong nhiệm kỳ tới. Một số phường, xã đề ra mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chỉ tiêu giá trị tổng sản lượng, thu thuế... chưa phù hợp, khó thực hiện, ngoài khả năng của cơ sở. Chất lượng nội dung dự thảo nghị quyết đại hội của một số nơi chưa nêu được những nội dung cơ bản, quan trọng của văn kiện cấp cơ sở.

Còn không ít đảng bộ tiến hành đại hội có biểu hiện chỉ lo tập trung vào công tác nhân sự, phần nội dung hầu như thống nhất với các dự thảo báo cáo trình đại hội; đoàn chủ tịch chưa gợi ý thảo luận sâu những vấn đề còn có ý kiến khác nhau, những trọng tâm và giải pháp thực hiện nhiệm vụ nhiệm kỳ tới.

Tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ tham gia cấp ủy ở nhiều đảng bộ không đạt yêu cầu (trong đó có 29/45 cơ quan, đơn vị và 4/24 phường, xã không có cán bộ trẻ tham gia cấp ủy). Một số phường, xã chuẩn bị nguồn cán bộ chưa tốt nên không tăng lên được số lượng ban chấp hành (có 5/24 phường không tăng được cấp ủy viên); số cán bộ trẻ cơ cấu ứng cử nhưng chưa bố trí chức danh phù hợp hoặc quán triệt chưa kỹ trong đại hội nên một số nơi cán bộ trẻ không trúng cử.

Qua thực tiễn ở TP Hồ Chí Minh cho thấy: Các đảng bộ cơ sở được chọn đại hội thí điểm lần này đều thể hiện sự đoàn kết nội bộ, nhiều năm đạt trong sạch, vững mạnh và hoàn thành tốt nhiệm vụ, được Thành ủy, cấp trên cơ sở chỉ đạo sâu sát, tận tình hướng dẫn nên đại hội trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư rất thuận lợi. Tuy nhiên, nếu ở các đảng bộ cơ sở tình hình nội bộ có vấn đề, mất đoàn kết thì cần cân nhắc kỹ việc trực tiếp bầu bí thư, phó bí thư cấp ủy khóa mới.