Đại hội đảng bộ các cấp những vấn đề đặt ra

Đại hội đảng là cơ quan lãnh đạo cao nhất của mỗi cấp bộ đảng, là gạch nối quan trọng giữa hai nhiệm kỳ. Thành công của đại hội thể hiện năng lực, sự đoàn kết của cấp ủy, sự lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ của nhiệm kỳ trước, là bước khởi động quan trọng, tạo động lực cho nhiệm kỳ mới. Mỗi kỳ đại hội lại đặt ra yêu cầu tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của cấp ủy để tập hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị thực hiện thắng lợi các mục tiêu nhiệm kỳ mới.

Một trong những công việc hết sức quan trọng ở mỗi kỳ đại hội đảng là xây dựng văn kiện đại hội. Trong đó, báo cáo chính trị (BCCT) được coi là văn kiện trung tâm. Đó là sự tổng kết, đúc rút kết quả, kinh nghiệm, bài học thực tiễn, đồng thời thể hiện tầm nhìn của cấp ủy, khả năng định hướng cho tiến trình phát triển của địa phương, đơn vị. Qua một số đại hội đảng bộ đã diễn ra cho thấy, hầu hết BCCT được các cấp ủy đầu tư có chiều sâu, bám sát thực tiễn và chỉ đạo của cấp trên, đề ra những mục tiêu khả thi, sẵn sàng tâm thế bước vào hành trình mới.

Chỉ thị 35-CT/TW của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng yêu cầu, BCCT của đảng bộ phải đánh giá khách quan, trung thực, sát tình hình thực tế; làm rõ những ưu điểm, khuyết điểm trên tất cả các lĩnh vực công tác xây dựng Đảng và lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị; chỉ rõ nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan, rút ra bài học kinh nghiệm sâu sắc, nhất là lĩnh vực xây dựng Đảng. BCCT là phần đánh giá  kết quả thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, Nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp gắn với tình hình thực tế địa phương, đơn vị. Ở đó không chỉ là tổng kết các mô hình hay, cách làm sáng tạo, được chắt lọc, khái quát và bổ sung lý luận, mà còn là vấn đề thực tiễn đặt ra cần được giải quyết. 

Huyện Quế Võ (Bắc Ninh) từng trải qua giai đoạn khó khăn khi trên địa bàn diễn ra nhiều sai phạm nghiêm trọng trong quản lý đất đai, tài chính, xây dựng cơ bản và công tác cán bộ... Ban Thường vụ Huyện ủy nhiệm kỳ 2010 - 2015 đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tập trung dân chủ, buông lỏng tự phê bình và phê bình, thiếu đoàn kết, thống nhất, dẫn đến tập thể Ban Thường vụ cùng nhiều cán bộ cơ sở bị kỷ luật. Để ổn định tình hình, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Ninh đã quyết định điều động nhân sự, củng cố cấp ủy song song với sự chỉ đạo quyết liệt giải quyết tình hình. Sau khi kiện toàn tổ chức bộ máy, Huyện ủy Quế Võ tập trung khắc phục sự cố, tạo dựng lại niềm tin trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Từ đơn vị yếu kém (nhiệm kỳ 2010-2015), năm 2019, Đảng bộ huyện Quế Võ trở thành một trong hai đảng bộ được Tỉnh ủy tặng Bằng khen “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”.

Phó Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Quốc Chung trao đổi, bài học Quế Võ đã trở thành bài học sâu sắc chung trong Đảng bộ tỉnh về công tác xây dựng Đảng, góp phần đúc kết kinh nghiệm về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo theo phương châm hướng về cơ sở. Từ đó, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy các cấp đối với cơ sở. Quá trình chuẩn bị văn kiện đại hội nhiệm kỳ 2020-2025, bài học đó tiếp tục được thảo luận để hoàn thiện các nhiệm vụ, giải pháp về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong nhiệm kỳ tới.

Một trong ba bài học kinh nghiệm được Đảng bộ huyện Hồng Dân (Bạc Liêu) đúc kết trong nhiệm kỳ qua, đó là xác định đúng ba nhiệm vụ trọng tâm phù hợp điều kiện của địa phương. Ba nhiệm vụ đó là phát triển nông nghiệp, xây dựng kết cấu hạ tầng và xây dựng nông thôn mới. Trong BCCT trình Đại hội Đảng bộ huyện vừa qua, Huyện ủy đã dành dung lượng thỏa đáng để tổng kết và nêu bật hiệu quả thực tế của ba nhiệm vụ trọng tâm này. Theo Huyện ủy Hồng Dân, góp phần tạo bứt phá cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn là hiệu quả từ thực hiện hai nghị quyết chuyên đề về phát triển nông nghiệp bền vững và đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông. Việc đổi mới các hình thức tổ chức sản xuất trong nông nghiệp theo hướng khuyến khích hợp tác xã liên kết với doanh nghiệp, từng bước chuyển đổi từ coi trọng sản lượng sang chất lượng; từ chủ yếu phục vụ tiêu dùng sang kết hợp sản xuất hàng hóa, hợp tác theo chuỗi giá trị. Giao thông nông thôn, đường sá, cầu cống được xây dựng đã thay đổi thói quen và phương tiện đi lại, xe gắn máy đã thay thế dần thuyền, đò ở vùng sông nước này. Nông thôn mới vì thế mà về đích sớm hơn hạn định. Cuối 2019, huyện trở thành địa phương thứ hai trong tỉnh có 100 % số xã đạt chuẩn nông thôn mới. Thực tế ở Hồng Dân góp phần làm rõ hơn quan điểm chỉ đạo của Tỉnh ủy Bạc Liêu về lựa chọn một trong năm trụ cột phát triển kinh tế là nông nghiệp công nghệ cao, bổ sung thực tế để Tỉnh ủy có những đánh giá toàn diện, tiếp tục định hướng cho nhiệm kỳ tiếp theo.

Tại Đảng bộ Quân đội, Đoàn công tác của Quân ủy T.Ư do Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị làm trưởng đoàn, đã tiến hành khảo sát, kiểm tra và nắm tình hình công tác chuẩn bị trước khi diễn ra đại hội đối với Đảng bộ Tổng cục Hậu cần. Kết quả kiểm tra, về dự thảo văn kiện đại hội, cùng với bám sát chỉ thị, hướng dẫn của trên, đơn vị đã căn cứ vào thực tế nhiệm vụ đơn vị để có những đánh giá đúng và sát kết quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ nhiệm kỳ 2015-2020; đồng thời xác định rõ nội dung trọng tâm, khâu đột phá trong công tác lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ nhiệm kỳ 2020-2025, bảo đảm phù hợp thực tế, có tính khả thi cao, làm cơ sở đề xuất với Quân ủy T.Ư những chủ trương, giải pháp hiệu quả trong lãnh đạo xây dựng quân đội nhiệm kỳ mới. 

Việc chỉ đạo, chuẩn bị và tổ chức tốt đại hội đảng bộ các cấp của Đảng ủy Công an Trung ương được đánh giá cao. Dự thảo văn kiện của các đảng bộ đặt trọng tâm vào công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng công an trong sạch, vững mạnh, siết chặt kỷ cương, chống các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.  

Quá trình xây dựng dự thảo BCCT cần dự báo đúng tình hình tác động tới sự phát triển của địa phương, đơn vị. Trên cơ sở đó định hướng, xác định khâu đột phá, cân đối mục tiêu phát triển. Những giải pháp, mục tiêu được nêu trong BCCT phải thể hiện tầm nhìn, vừa có tính cơ bản trước mắt vừa là chiến lược lâu dài, nhằm phát huy lợi thế, tiềm năng của địa phương, đơn vị, đồng thời là sự quán triệt quan điểm, chỉ đạo của các cấp ủy cấp trên. Bởi thế, dự thảo BCCT chính là sự tập hợp trí tuệ của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân, là nhiệm vụ không thể lơ là trong mỗi kỳ đại hội.

Đại hội Đảng bộ Khối các cơ quan TP Hà Nội nhiệm kỳ 2020-2025 vừa kết thúc thành công. Là Đảng bộ lớn, quản lý 68 tổ chức đảng, gần 9 nghìn đảng viên công tác tại các cơ quan đầu não của thành phố, đảng bộ đã xác định hai khâu đột phá trong nhiệm kỳ mới, trong đó đạo đức công vụ với tinh thần đổi mới, sáng tạo và chất lượng công tác của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức tiếp tục được đề cao. Theo Bí thư Đảng ủy Khối Nguyễn Doãn Hoàn, đây là sự kế thừa và phát huy thành tựu, kinh nghiệm của nhiệm kỳ trước, với kỳ vọng và quyết tâm ở mức cao hơn trong điều kiện mới. 
 
Một trong những nguyên nhân thành công của Đại hội Đảng bộ TP Ninh Bình là phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể trong thảo luận các văn kiện đại hội để đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển trong những năm tiếp theo. Dự thảo văn kiện bảo đảm huy động sự tham gia trí tuệ của cộng đồng xã hội. Đại biểu An Viết Lâm, đại biểu cao tuổi Đảng nhất tham dự Đại hội (52 tuổi Đảng) phấn khởi bày tỏ rằng, các ý kiến tham luận đã đi thẳng vào những vấn đề đông đảo nhân dân quan tâm như định hướng phát triển nông nghiệp an toàn, sạch; nâng cao hiệu quả công tác quản lý đô thị… 
 
Các đoàn công tác của Trung ương khi tiến hành chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị tại các đảng bộ trực thuộc T.Ư và rút kinh nghiệm qua việc tổ chức đại hội cấp cơ sở và đại hội điểm cấp trên cơ sở đã tổng hợp nhiều vấn đề có giá trị trong chỉ đạo. Từ đó, Ban Tổ chức T.Ư có công văn đề nghị các ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc T.Ư tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng các văn kiện và tổ chức thật tốt phiên thảo luận tại đại hội; yêu cầu đánh giá nhiệm kỳ 2015 - 2020 phải kết hợp chặt chẽ việc đánh giá thực hiện nghị quyết của đảng bộ với sáu nhiệm vụ trọng tâm và ba đột phá chiến lược mà Đại hội XII của Đảng đã xác định.

Điểm mới trong đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 là Chương trình hành động (CTHĐ) được tiến hành thảo luận và thông qua ngay tại đại hội.Do vậy, việc lựa chọn khâu đột phá trúng, đúng là tiền đề để xây dựng và ban hành nghị quyết, CTHĐ và các nhóm giải pháp hiệu quả. 

Trước đây, việc xây dựng CTHĐ do Ban chấp hành khóa mới thực hiện sau đại hội, tại nhiệm kỳ này đây là việc của BCH khóa cũ. Trong chỉ đạo của Huyện ủy Bạch Thông (Bắc Kạn), cấp cơ sở phải xác định xây dựng CTHÐ là văn kiện chính thức. Từ trước khi tổ chức đại hội cấp cơ sở, dự thảo CTHÐ của Ðảng bộ huyện đã hoàn thành, đưa xuống cơ sở lấy ý kiến, đồng thời cấp cơ sở bám vào nội dung đó để cụ thể hóa vào dự thảo CTHÐ của mình, đưa ra đại hội thảo luận, thông qua. Tính sáng tạo của Huyện ủy Bạch Thông thể hiện trong việc xây dựng đồng thời các chương trình, đề án cụ thể hóa dự thảo CTHÐ. Đó là, sau khi Ban Thường vụ Huyện ủy thống nhất nội dung dự thảo CTHÐ, giao các thành viên Ban Thường vụ, cơ quan chuyên môn lựa chọn các vấn đề theo dự thảo, cụ thể hóa thành các chương trình, đề án, kế hoạch. Mặc dù các chương trình, kế hoạch, đề án này không đưa ra thảo luận tại đại hội nhưng đã được lấy ý kiến từ trước, do vậy hoàn toàn sát với CTHÐ được đại hội thông qua. Bí thư Huyện ủy Ðồng Văn Lưu nhìn nhận, việc thảo luận, góp ý tại đại hội với 350 đại biểu sẽ tập trung được nhiều trí tuệ, kinh nghiệm hơn là chỉ có 35 ủy viên BCH khóa mới thảo luận. Hoàn thành Ðại hội, BCH khóa mới triển khai ngay được chỉ tiêu, nhiệm vụ theo nghị quyết đại hội nhiệm kỳ 2020-2025.

Về chủ trương này, theo Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo, Thành ủy đã quán triệt đầy đủ đến tận chi bộ cơ sở; đặc biệt là lưu ý cấp trên cơ sở những vấn đề cần quan tâm khi xây dựng văn kiện. Riêng Hà Nội, có Chương trình 20 là chương trình nghiên cứu khoa học trọng điểm thành phố. Những nội dung, kết quả của chương trình này là từng sản phẩm rất cụ thể để các tổ chức đảng nghiên cứu đánh giá tình hình nhiệm kỳ 5 năm qua, tổng kết bài học kinh nghiệm và định hướng trong nhiệm kỳ mới. Đó cũng là một trong những “đòn bẩy” nâng cao chất lượng văn kiện, bảo đảm sát thực tiễn và khả thi. Việc xây dựng CTHĐ trước, trong đại hội là một chủ trương đúng đắn của Trung ương. Cách làm này buộc các cấp ủy và đại hội tập trung thảo luận, thống nhất những vấn đề lớn theo nguyên tắc rõ việc, thời gian làm, ai làm, làm như thế nào. Như vậy, nghị quyết sẽ sớm đi vào cuộc sống. 

Một số ý kiến cho rằng, khi đưa ra chỉ tiêu nhiệm kỳ thường phải đề xuất mức cao hơn nhiệm kỳ trước nhằm kích thích sự phấn đấu phát triển. Theo Bí thư Thành ủy Hải Dương Lê Đình Long, cần ghi nhận nguyện vọng xác đáng, tuy nhiên, mỗi một chỉ tiêu đưa ra đều được tập thể cấp ủy thành phố tổ chức thảo luận, đánh giá trên cơ sở thực tiễn của đảng bộ để phân tích, lựa chọn sao cho tạo được động lực, phản ánh đúng bản chất, có tính khích lệ và khả thi, phù hợp điều kiện thực tế, không chạy theo thành tích ảo. 

Trong thảo luận, tham luận tại đại hội, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hải Phòng Đào Khánh Hà nêu kinh nghiệm, việc định hướng trước về cơ cấu, nội dung và phân công tham luận là cần thiết nhưng cũng cần tạo ra diễn đàn thật sự dân chủ, phát huy tối đa trí tuệ, trách nhiệm của đại biểu. Bên cạnh những tham luận được chuẩn bị sẵn, cần dẫn dắt tốt phần thảo luận trực tiếp tại đại hội, khắc phục tình trạng thảo luận một chiều hoặc kể lể thành tích.

Thực tiễn đại hội cấp cơ sở và đại hội cấp trên cơ sở của nhiều tỉnh, thành phố đã diễn ra cho thấy công tác chuẩn bị văn kiện đại hội cơ bản bám sát yêu cầu Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, hướng dẫn của Trung ương, kế hoạch của cấp ủy  địa phương. Tuy nhiên, tại nhiều đại hội, vẫn lặp lại một số hạn chế đã được chỉ ra từ các nhiệm kỳ trước nhưng chậm khắc phục như: Bố cục của BCCT chưa bảo đảm cân đối giữa các phần, nội dung còn dàn trải, chưa tập trung vấn đề trọng tâm, trọng điểm theo chức năng, nhiệm vụ; nội dung xây dựng Đảng chưa thỏa đáng. Báo cáo kiểm điểm của một số cấp ủy còn nặng về thực hiện nhiệm vụ chính trị, lặp lại nội dung BCCT. Bố cục dự thảo CTHĐ chưa hợp lý, còn trùng lắp phương hướng nhiệm vụ trong BCCT. Nội dung thảo luận CTHĐ tại đại hội còn sơ sài, chưa chất lượng. Việc tham gia ý kiến vào dự thảo văn kiện của Trung ương, của cấp trên trực tiếp ở một số đại hội chưa cụ thể, sâu sắc.… 

Nhiệm kỳ qua, Đảng ta ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm quyết liệt đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp; sắp xếp tổ chức, bộ máy gắn liền đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Điều đó khẳng định quyết tâm của Đảng trong đổi mới khâu then chốt của then chốt, làm tiền đề chuẩn bị công tác nhân sự đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 và giai đoạn tiếp theo. Kết quả các đại hội đảng bộ đã diễn ra là minh chứng về hiệu quả của những chủ trương đúng đắn, xuất phát từ đòi hỏi thực tế; đồng thời đặt ra những vấn đề cần tiếp tục rút kinh nghiệm, bổ sung và hoàn thiện các nhiệm vụ, giải pháp về công tác cán bộ 

So với nhiệm kỳ trước, chỉ đạo của Bộ Chính trị đối với công tác chuẩn bị đại hội ở nhiệm kỳ này có sự kế thừa và phát triển. Nhiều cách làm tạo điểm nhấn như quy trình năm bước chặt chẽ áp dụng cho cả cán bộ tái cử và cán bộ tham gia cấp ủy lần đầu; tiếp tục thí điểm bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội, thực hiện chủ trương bố trí bí thư cấp ủy không là người địa phương; giảm khoảng 5% số lượng cấp ủy viên…

Bầu trực tiếp bí thư cấp ủy tại đại hội không phải là điểm mới trong đại hội nhiệm kỳ 2020 - 2025, nhưng là điểm nhấn khi chủ trương này được nhiều cấp ủy mạnh dạn triển khai. Việc này chứng tỏ sự chủ động từ xa về nhân sự đại hội, sự tự tin của cấp ủy, nhất là vị trí người đứng đầu và trách nhiệm của từng đại biểu dự đại hội thể hiện qua lá phiếu. Chỉ thị số 35-CT/TW của Bộ Chính trị khuyến khích thực hiện thí điểm bầu bí thư cấp ủy tại đại hội ở những nơi cấp ủy đoàn kết, thống nhất cao; nhân sự dự kiến giới thiệu là người tiêu biểu, hội tụ đủ phẩm chất, trình độ, năng lực, uy tín, đồng thời phải được sự đồng ý của cấp ủy cấp trên trực tiếp. Ghi nhận từ đại hội cấp cơ sở và đại hộ cấp trên cơ sở ở một số địa phương cho thấy, có bước chuyển mạnh mẽ về thực hiện dân chủ trong Đảng, nhấn mạnh vai trò trách nhiệm của đại biểu dự đại hội, đồng thời là dịp thử thách bản lĩnh của nhân sự được bầu.

Hai đại hội điểm cấp trên cơ sở của tỉnh Bạc Liêu là Đảng bộ Công an tỉnh và Đảng bộ huyện Hồng Dân đều thực hiện bầu bí thư trực tiếp tại đại hội. Cả hai đồng chí bí thư đều tái đắc cử với số phiếu tuyệt đối. Việc chọn hai đảng bộ nêu trên thể hiện bản lĩnh và quyết tâm của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bạc Liêu. Còn nhớ nhiệm kỳ trước, Đảng bộ huyện Hồng Dân là điểm phức tạp về nội bộ, có biểu hiện mất đoàn kết. Khi đó, bầu Ban chấp hành nhiệm kỳ 2015-2020, Đại hội để khuyết năm vị trí, trong đó có vị trí bí thư. Sau đại hội, Tỉnh ủy phân tích, cân nhắc nhiều chiều và quyết định giao quyền Bí thư Huyện ủy cho đồng chí Nguyễn Hồng Hoa, là cán bộ tại chỗ (đồng chí đủ tuổi tái cử nhưng không đủ tuổi đảm nhận chức vụ lần đầu). Khi đồng chí Hoa nghỉ hưu, vị trí Bí thư Huyện ủy được chuyển giao cho đồng chí Phan Thanh Duy, cán bộ trẻ, luân chuyển từ tỉnh về. Qua thực tiễn công tác, đồng chí Duy chứng tỏ được năng lực, uy tín và tại Đại hội Đảng bộ huyện vừa qua, đồng chí tái đắc cử chức danh Bí thư Huyện ủy với 100% số phiếu tín nhiệm.  

Từ kinh nghiệm chỉ đạo đại hội của Hà Nội, Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo chia sẻ, Ban Thường vụ Thành ủy chủ động chuẩn bị những điều kiện để làm thật tốt chủ trương bầu bí thư trực tiếp tại đại hội sao cho bảo đảm yêu cầu Trung ương đặt ra và phù hợp thực tế của Hà Nội. Quan trọng là phải lựa chọn khách quan, công tâm, chống bè cánh, cục bộ… Về quy trình bầu trực tiếp bí thư đòi hỏi sự cẩn trọng trong tất cả các bước. Qua 17 đảng bộ cấp trên cơ sở được chọn thí điểm bầu trực tiếp bí thư tại đại hội, tất cả 17 đồng chí được giới thiệu để bầu tại đại hội đều trúng cử với số phiếu thấp nhất là 96,1%. Thành công không chỉ là tỷ lệ phiếu bầu cao, mà sau đại hội các đồng chí này phát huy được năng lực, hoàn thiện bản thân, cùng tập thể ban Thường vụ, BCH dẫn dắt Đảng bộ quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra.

Đảng bộ thành phố Hải Dương được chọn tổ chức đại hội điểm cấp trên cơ sở, đồng thời thực hiện bầu bí thư trực tiếp tại đại hội. Bí thư Thành ủy Hải Dương Lê Đình Long bộc bạch: Tôi được luân chuyển về giữ cương vị Bí thư Thành ủy đến khi tổ chức đại hội được một năm 14 ngày. Có đôi phần băn khoăn, nhưng tâm lý đó qua nhanh bởi trong tôi có niềm tin và cùng với đó là sự quan tâm, đoàn kết, hỗ trợ của tập thể cấp ủy. Kết quả tín nhiệm tại đại hội là động lực để tôi phấn đấu, xứng đáng niềm tin của mọi người”.
Quảng Ninh là địa phương duy nhất đến nay thực hiện 100% đại hội bầu trực tiếp bí thư cấp ủy, ở cả cấp cơ sở và cấp trên cơ sở. Ở cấp cơ sở, tất cả 408/408 bí thư đảng ủy (trừ 18 đảng bộ quân sự địa phương, quân sự tỉnh không bầu trực tiếp tại đại hội) được bầu tại đại hội với số phiếu cao nhất là 100%, thấp nhất là 90,5%. Trong đó có 35 đồng chí tham gia cấp ủy lần đầu; tuổi bình quân là 47; trình độ chuyên môn từ đại học trở lên 424 đồng chí (99,53%); trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên 420 đồng chí (98,59%). Tất cả 20 đảng bộ cấp trên cơ sở cũng đã hoàn thành đại hội trong tháng 7, sớm hơn một tháng so với quy định của Trung ương; các đại hội đều bầu một lần đủ số lượng cấp ủy, bảo đảm cơ cấu và nhân sự dự kiến theo quy định; 19 đồng chí được giới thiệu để bầu trực tiếp bí thư tại đại hội (trừ Đảng bộ Quân sự tỉnh) đều đạt số phiếu tín nhiệm cao. Trên cơ sở đánh giá các điều kiện thực tế, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề nghị Ban Tổ chức T.Ư báo cáo trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư đồng ý cho chủ trương Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh nhiệm kỳ 2020 - 2025 thực hiện thí điểm bầu trực tiếp Bí thư Tỉnh ủy tại Đại hội. 

Theo Ban Tổ chức T.Ư, thống kê tại các đảng bộ, chi bộ cơ sở và đảng bộ cấp trên cơ sở đã hoàn thành đại hội (trước 25-7-2020) cho thấy, về cơ bản kết quả bầu cử bảo đảm các yêu cầu mà Chỉ thị 35-CT/TW của Bộ Chính trị đặt ra về số lượng, cơ cấu, tiêu chuẩn, trình độ và đúng với đề án nhân sự đã được phê duyệt. Tại 624 đại hội cấp trên cơ sở đã tiến hành đại hội, các cấp ủy bầu được 16.355 cấp ủy viên, 4.896 đồng chí ủy viên ban thường vụ. Trong đó, tỷ lệ cấp ủy viên tham gia lần đầu đạt 23,1%, tỷ lệ nữ là 15,07%, người dân tộc thiểu số 8,49%, dưới 40 tuổi là 13,23%...

Tuy nhiên, tại một số đại hội đã xảy ra những tình huống khiến cấp ủy bị động, có địa phương phải tổ chức đại hội lại, hoặc hủy kết quả bầu cử, một số cán bộ bị kỷ luật… Từ đó đặt ra những vấn đề cần được các cơ quan tham mưu của Đảng tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy định và có hướng dẫn chặt chẽ hơn nữa.

Tại cấp cơ sở có tình trạng gian lận phiếu bầu như ở Đại hội Đảng bộ xã An Bình, huyện Kiến Xương (Thái Bình), ngày 13-5-2020. Tổ trưởng tổ kiểm phiếu tự ý mang hòm phiếu sau khi bỏ phiếu đi nơi khác. Khi bị phát giác, cơ quan công an kiểm tra người này thu được 20 phiếu bầu khống và tất cả số phiếu này đều gạch tên một đồng chí. Cấp có thẩm quyền quyết định dừng đại hội và tổ chức lại sau đó một tuần. 

Mới đây, Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Mê Linh (Hà Nội) công bố kết luận kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với Trưởng Ban kiểm phiếu Đỗ Văn Cường và các thành viên Ban kiểm phiếu tại Đại hội Đảng bộ xã Chu Phan. Ngày 15-6, tại Đại hội Đảng bộ xã Chu Phan, số phiếu bầu phát ra và thu về đủ 134 phiếu, được đếm công khai. Tuy nhiên, khi kiểm phiếu phát hiện tổng số phiếu lên tới 148, thừa 14 phiếu, ông Đỗ Văn Cường đã không xem xét, trao đổi với các thành viên Ban kiểm phiếu, không báo cáo xin ý kiến. Việc vi phạm nghiêm trọng Quy chế bầu cử trong Đảng dẫn đến phải hủy kết quả và tiến hành bỏ phiếu lại. 

Tại Đại hội Đảng bộ thị trấn Chợ Mới, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang, số phiếu phát ra và thu về là 119 phiếu, khi kiểm phiếu chỉ còn 109 phiếu nhưng vẫn công bố kết quả. Huyện ủy Chợ Mới  buộc phải quyết định hủy kết quả bầu cử BCH Đảng bộ thị trấn và bầu cử lại. Hay việc Thành ủy TP Huế quyết định thi hành kỷ luật về mặt Đảng đối với bốn đảng viên là cán bộ lãnh đạo UBND phường Thủy Biều vì hành vi vận động bầu cử trái quy định, xúi giục, lôi kéo một số đảng ủy viên và đảng viên không chấp hành chủ trương về công tác nhân sự của Đảng; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ khi bầu ban thường vụ Đảng ủy phường Thủy Biều nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Những vi phạm nêu trên không phải là phổ biến, nhưng dư luận băn khoăn liệu có đại hội nào có vi phạm mà vẫn diễn ra “thành công”, có cán bộ nào không đủ phẩm chất, năng lực, uy tín vẫn “lọt” vào cấp ủy bởi những gian lận tương tự mà không bị phát giác? Bảo đảm chất lượng bầu cử trong đại hội đảng các cấp là việc làm đòi hỏi tính nguyên tắc, kỷ cương và khoa học cao. Bên cạnh việc xử lý cán bộ sai phạm cần giải pháp ngăn ngừa vi phạm quy chế bầu cử trong Đảng; trong đó giám sát chặt chẽ khâu kiểm phiếu. Ban kiểm phiếu phải là những người thật sự đáng tin cậy, tinh thần trách nhiệm cao đặt dưới sự chỉ đạo, điều hành công tâm, minh bạch của cấp ủy để bảo vệ uy tín của đại hội và hơn hết là uy tín của Đảng. 

Thực tế tại Bạc Liêu cho thấy, việc chọn đại hội điểm ở những đảng bộ chưa hẳn đã bảo đảm tất cả các điều kiện “an toàn” để chỉ đạo và đã đạt kết quả thành công cho thấy những kinh nghiệm quý. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chọn 11 đảng bộ cấp cơ sở và hai đảng bộ cấp trên cơ sở để chỉ đạo đại hộ điểm, trong đó có sáu đảng bộ cấp cơ sở và hai đảng bộ cấp trên cơ sở thực hiện bầu trực tiếp bí thư tại đại hội. Khi BTV Tỉnh ủy chọn hai đảng bộ tổ chức đại hội điểm cấp trên cơ sở là huyện Hồng Dân và Công an tỉnh, có ý kiến băn khoăn. Với huyện Hồng Dân, trong đại hội nhiệm kỳ trước còn là “tiêu điểm” về công tác cán bộ khi để khuyết năm vị trí cấp ủy, trong đó có vị trí bí thư. Ở Công an tỉnh, đồng chí Bí thư, Giám đốc là cán bộ luân chuyển mới nhận nhiệm vụ khoảng sáu tháng. Nhưng nỗ lực trước, trong đại hội được minh chứng bằng kết quả, cả hai đồng chí đều tái cử vị trí bí thư cấp ủy với số phiếu tín nhiệm tuyệt đối. Thành công đó là sự kết hợp của nhiều yếu tố, trong đó có sự chỉ đạo sát sao, thấu lý, đạt tình của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, sự đồng thuận thống nhất của cấp ủy triệu tập đại hội, và quan trọng là uy tín của nhân sự tái cử, trách nhiệm đảng viên thể hiện trong từng lá phiếu.

Cũng nhằm giải quyết kịp thời những bức xúc, góp phần chuẩn bị tốt các nội dung cho đại hội đảng các cấp, từ tháng 7-2019, BTV Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã thành lập bốn đoàn công tác do các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy đứng đầu, thực hiện kiểm tra, rà soát tình hình tại các địa phương, cơ sở. Qua kiểm tra, các đoàn công tác đã chỉ ra những vấn đề bất cập, khó khăn, vướng mắc có thể ảnh hưởng quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội. Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy trực thuộc giải quyết dứt điểm những tồn đọng, bức xúc trong công tác quản lý đất đai; tình trạng đơn thư kéo dài; nội bộ chưa đoàn kết, thống nhất; một số địa phương gặp khó khăn trong công tác cán bộ.Một trong những kinh nghiệm từ Đảng bộ TP Hà Nội sau khi hoàn thành đại hội ở cả hai cấp cho thấy, việc tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết kịp thời vấn đề phát sinh trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội có ý nghĩa hết sức quan trọng. Là đảng bộ lớn, với 50 đảng bộ cấp trên cơ sở, 2.310 tổ chức cơ sở đảng,17.118 chi bộ, gần 449.300 đảng viên, chiếm hơn 10% đảng viên cả nước, Thành ủy Hà Nội xác định rõ trách nhiệm, vai trò và ảnh hưởng của Đảng bộ. Quá trình chỉ đạo đại hội, BTV Thành ủy thành lập 16 đoàn công tác, 16 đoàn kiểm tra chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc công tác chuẩn bị đại hội, đồng thời giải quyết dứt điểm những phát sinh, nhất là tại các đơn vị có biểu hiện phức tạp, vấn đề cần quan tâm. Song song việc tập trung lãnh đạo hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị  là công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, vấn đề dân sinh bức xúc và chăm lo an sinh xã hội. BTV Thành ủy đã chỉ đạo rà soát, đánh giá, phân loại, lập danh sách chín quận, huyện, thị ủy có khó khăn, 30 tổ chức cơ sở đảng cần củng cố, 69 đảng bộ xã, phường, thị trấn có vấn đề cần quan tâm. BTV Thành ủy giao các ban Đảng và văn phòng Thành ủy thường xuyên giữ mối liên hệ giúp đỡ các cấp ủy trong rà soát, phê duyệt công tác chuẩn bị đại hội. Cấp ủy quận, huyện, thị tập trung đánh giá tình hình, triển khai các nhóm nhiệm vụ, giải pháp giải quyết, ngăn ngừa vấn đề phức tạp nảy sinh, không để phát sinh điểm nóng. Đặc biệt trong nhiệm kỳ qua, Thành ủy đã triển khai thực hiện quyết liệt chỉ thị, nghị quyết về tập trung củng cố tổ chức cơ sở đảng yếu kém và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Trước đại hội cấp cơ sở, Hà Nội đã xác định 83 tổ chức cơ sở đảng có biểu hiện sai phạm, mất đoàn kết…,để tập trung giải quyết vấn đề đảng viên và nhân dân quan tâm, xử lý đơn thư, kỷ luật, thay thế cán bộ có sai phạm,... Những nỗ lực đồng bộ với quyết tâm cao đã được ghi nhận khi tất cả 83/83 tổ chức cơ sở đảng trong diện “có vấn đề” đều đã tổ chức thành công đại hội.

Công tác tuyên truyền, cổ động trước, trong và sau đại hội tạo khí thế phấn khởi, thi đua hoàn thành nhiệm vụ chính trị, tạo niềm tin trong Đảng và các tầng lớp nhân dân; công tác đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch cũng được các cấp ủy triển khai đồng bộ. Đồng chí Đào Khánh Hà, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hải Phòng chia sẻ, từ tháng 7-2019, Thành ủy đã tổ chức hội nghị trực tuyến với 17 điểm cầu về  công tác tổ chức đại hội các cấp trên địa bàn, đồng thời hướng dẫn tuyên truyền đại hội. Thông qua công tác tuyên truyền, các cấp ủy nắm chắc tình hình tư tưởng, kịp thời giải quyết vướng mắc, tạo sự đồng thuận.  

Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng mọi mặt đời sống xã hội. Các cấp ủy phải vừa tập trung chỉ đạo đại hội đồng thời  nỗ lực vượt qua khó khăn để đạt mục tiêu kép: phòng chống dịch bệnh và phát triển kinh tế - xã hội. Thời gian tới, trong quá trình chuẩn bị và tiến hành đại hội, cần gắn công tác nhân sự đại hội đảng bộ các cấp và quy hoạch cán bộ với công tác chuẩn bị nhân sự đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2021-2026. Tiến hành đúng quy định, quy trình nhân sự Ban Chấp hành T.Ư theo hướng dẫn của Trung ương; tiếp tục thực hiện có hiệu quả các nghị quyết Trung ương về công tác xây dựng Đảng, nhất là các quy định của Đảng về công tác cán bộ. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, nhất là người đứng đầu, phải thật sự gương mẫu, nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân; thật sự công tâm, khách quan, trong sáng, chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động, các quy chế, quy định của Đảng trong quá trình giới thiệu, lựa chọn nhân sự, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, đúng người, đúng việc, tránh tình trạng “làm đúng quy trình, quy định nhưng không chọn đúng người, đúng việc”. Đặc biệt coi trọng việc kiểm tra, giám sát trong công tác cán bộ, nhất là công tác nhân sự; các cơ quan tham mưu phải “đúng vai, thuộc bài”, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả để kịp thời phát hiện, báo cáo cấp có thẩm quyền những vấn đề phát sinh, vướng mắc nổi lên để xử lý theo thẩm quyền; nắm chắc tình hình chính trị nội bộ, nhất là vấn đề chính trị hiện nay; làm rõ và kết luận chính xác về tiêu chuẩn chính trị đối với nhân sự cấp ủy. 

Mặt khác, thực tế cho thấy với những đảng bộ có văn kiện trình đại hội được đánh giá cao đều do đã bám sát yêu cầu trong Chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên, huy động hiệu quả những đóng góp trí tuệ của quần chúng. Phần đánh giá chung làm rõ những ưu điểm, thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm, nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan và tổng kết cách làm hay, sáng tạo, thành quả nổi bật, từ đó đúc rút bài học kinh nghiệm sâu sắc, sát thực tế. Phương hướng, mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp nhiệm kỳ 2020 - 2025 dự báo sát tình hình, xác định đúng tiềm năng, thế mạnh, lợi thế cạnh tranh, sự khác biệt để đề ra các mục tiêu, chỉ tiêu có tính phấn đấu cao, các nhiệm vụ, giải pháp đồng bộ, toàn diện, đồng thời lựa chọn đúng nhiệm vụ trọng tâm, các giải pháp đột phá để bảo đảm cho địa phương, cơ quan, đơn vị phát triển nhanh, bền vững trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, và tầm nhìn xa hơn. Công tác tuyên truyền về đại hội đảng bộ các cấp đã tích cực góp phần tạo khí thế cho việc hoàn thành tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, để đại hội Đảng thật sự là ngày hội của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân. 

Nội dung: LÊ MẬU LÂM, TIỂU PHƯƠNG và VĂN TOÁN

Trình bày: DUY LONG