ND- Trong những năm qua, đội ngũ CNVC-LÐ đã tăng nhanh về số lượng, nâng cao về chất lượng, đa dạng về cơ cấu ngành nghề, giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp CNH, HÐH.
Hiện nay có gần 10 triệu CNLÐ đang làm việc trong doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, trong đó có 1,5 triệu CNLÐ làm việc tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, nơi được áp dụng công nghệ tiên tiến, sản xuất ra các sản phẩm phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, phần lớn công nhân làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất là người ngoại tỉnh, xuất thân từ nông thôn, tại các khu công nghiệp ở Hà Nội số công nhân các tỉnh là 50%, còn ở TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Ðồng Nai lên đến 70%. Thực tế đó, đang đặt ra cho các cấp, các ngành cần quan tâm giải quyết những bức xúc của CNLÐ khu công nghiệp, như nhà ở, nhu cầu hưởng thụ đời sống văn hóa, tinh thần, bảo đảm an sinh xã hội...
Mô hình Tổ tự quản, hình thức tổ chức xã hội tự nguyện, được lập ra trong công nhân lao động tại khu nhà trọ, khu công nghiệp, hình thành sớm nhất tại TP Hồ Chí Minh, hiện đang được triển khai nhân rộng và bước đầu hoạt động có hiệu quả ở Ðồng Nai và Bình Dương. Hiện TP Hồ Chí Minh đã xây dựng được gần 700 Tổ tự quản tại các khu nhà trọ công nhân, bên cạnh các khu công nghiệp tập trung trên địa bàn các quận 7, 9, 12, Củ Chi, Thủ Ðức, Bình Tân, Bình Chánh, Hóc Môn, Gò Vấp... Thông qua các Tổ tự quản khu nhà trọ công nhân, các cấp Công đoàn đã tích cực phối hợp với công an và ngành chức năng tổ chức các hoạt động tuyên truyền pháp luật sâu rộng trong CNLÐ như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Phòng chống ma túy, Luật Hình sự, Luật Hôn nhân - Gia đình, Luật Giao thông đường bộ, tuyên truyền phòng chống tội phạm, ma túy, mại dâm và các tệ nạn xã hội khác...
Kết quả rõ nét là số lượt CNLÐ được phổ biến pháp luật tăng theo hằng năm, trong năm 2008, đã có 15.000 lượt CNLÐ các khu nhà trọ có Tổ tự quản được tuyên truyền, phổ biến pháp luật, phát hành 10.000 tài liệu tuyên truyền các loại. Bên cạnh các hoạt động tuyên truyền, các cấp công đoàn thành phố cũng định kỳ tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao như "Tiếng hát công nhân khu nhà trọ", tổ chức các trò chơi, hội thao, hội thi ẩm thực, chăm lo cho công nhân nhà trọ không về quê vui Tết, trang bị tủ sách, báo, máy thu hình... các hoạt động này đã góp phần cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho CNLÐ, hình thành kỹ năng sống văn minh công nghiệp, đồng thời xây dựng được mối quan hệ gắn bó giữa CNLÐ với địa phương. Các cấp công đoàn còn phối hợp lực lượng Công an tổ chức phát động phong trào đấu tranh và tố giác tội phạm; tiến hành kiểm tra, nhắc nhở mọi người chấp hành việc đăng ký tạm trú tạm vắng, gắn sinh hoạt Tổ tự quản công nhân lao động khu nhà trọ với sinh hoạt tổ dân phố định kỳ hằng tháng để tuyên truyền phòng, chống tội phạm, đặc biệt là đấu tranh tố giác tội phạm, phong trào này đã được CNLÐ hưởng ứng sôi nổi và đạt được một số kết quả rõ rệt trong những năm qua.
Thực hiện chủ trương xây dựng khu CNLÐ không có tệ nạn ma túy, các tệ nạn xã hội khác và xây dựng mô hình tổ tư vấn pháp luật lưu động tại khu nhà trọ, khu công nghiệp, đến nay LÐLÐ tỉnh Ðồng Nai đã xây dựng được 15 khu CNLÐ không có tệ nạn ma túy và các tệ nạn xã hội khác. Tình hình tệ nạn xã hội trong các khu nhà trọ công nhân có chiều hướng giảm, nhận thức của CNLÐ tại các Tổ tự quản công nhân về công tác phòng, chống các tệ nạn xã hội ngày càng rõ hơn, nhiều người đã tự giác tham gia ký kết trách nhiệm không vi phạm các tệ nạn xã hội, nhờ đó tình hình an ninh trật tự trên địa bàn tốt hơn, giúp cho công nhân yên tâm làm việc. Sự hình thành tổ Tự quản trong công nhân, xây dựng khu CNLÐ không có tệ nạn ma túy và các tệ nạn xã hội khác, phù hợp nguyện vọng của đông đảo CNLÐ cũng như nhân dân, lao động ở địa bàn dân cư, vì vậy đã thu hút được sự đồng tình ủng hộ của chính quyền và nhân dân địa phương.
Việc thành lập các Tổ tự quản khu nhà trọ công nhân tại các khu nhà trọ khu công nghiệp đã tạo dựng được mối quan hệ gắn bó chặt chẽ giữa chính quyền, Công đoàn, MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội ở cơ sở. Tuy có những hình thức tổ chức khác nhau trong hoạt động tại các khu nhà trọ công nhân, nhưng việc hình thành Tổ tự quản tại các khu nhà trọ công nhân đã tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức Công đoàn tuyên truyền, phổ biến pháp luật, góp phần nâng cao nhận thức của CNLÐ, nắm bắt tâm tư, tình cảm và nguyện vọng của công nhân, kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc của CNLÐ, từ đó hạn chế xảy ra các vụ lộn xộn, gây mất trật tự an toàn xã hội tại địa phương. Các Tổ tự quản công nhân từng bước hoạt động nền nếp, góp phần tăng cường tình đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ nhau khi có khó khăn trong cuộc sống, tạo chuyển biến trong CNLÐ về ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, chấp hành tốt quy định tạm trú, tạm vắng của địa phương, thúc đẩy phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc; giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Tổ tự quản khu nhà trọ CNLÐ tại các khu công nghiệp là mô hình hoạt động mới, bước đầu đáp ứng đòi hỏi bức thiết của công tác tập hợp quần chúng đa dạng của Ðảng ta và các tổ chức chính trị, xã hội, nhất là tổ chức Công đoàn. Mô hình tổ chức này đang rất cần có sự quan tâm chỉ đạo thống nhất, phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, đoàn thể các cấp và tổ chức Công đoàn, nhất là những địa phương có đông công nhân lao động làm việc tại các khu công nghiệp. Các cơ quan chức năng cần quan tâm đầu tư nghiên cứu xây dựng nội dung, quy chế thống nhất trong việc thành lập và tổ chức hoạt động của tổ Tự quản các khu nhà trọ công nhân. Ðối với tổ chức Công đoàn, nhất là công đoàn cơ sở, nơi có đông CNLÐ làm việc tại các khu công nghiệp, cần xác định xây dựng Tổ tự quản trong CNLÐ là một hình thức tập hợp CNLÐ trong tình hình mới; chủ động tham gia xây dựng cơ chế phối hợp hoạt động chặt chẽ với chính quyền địa phương và các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở để nâng cao chất lượng hoạt động của Tổ tự quản, thực hiện đa dạng hóa các hình thức tập hợp công nhân lao động, góp phần đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn, xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn vững mạnh.
TS Hoàng Ngọc Thanh
Phó Chủ tịch Tổng LÐLÐ Việt Nam
